Hilmi Nakipoğlu Fotoğraf Makineleri Müzesi

Müze Endüstri Müzesi

(Bakırköy, İstanbul, 1997 - )

İstanbul’un Bakırköy ilçesinde 30. 05. 1997 tarihinde açılan Hilmi Nakipoğlu Fotoğraf Makineleri Müzesi, Türkiye’nin ilk fotoğraf makineleri müzesidir. Fotoğraf makineleri, fotoğrafçılık malzemeleri ve fotoğraflar sergileyen müze, ilk mekânı olarak NEKSAV’a bağlı Nefus Nakipoğlu Özel Eğitim ve Uygulama Okulu’nun dördüncü katını kullandı, böylelikle özel eğitime muhtaç çocuklara dikkat çekmek ve toplumsal farkındalık yaratmayı amaçladı. Sahip olduğu 500 metrekarelik alanda kronolojik bir sıraya göre sergilenen fotoğraf makineleri teknolojinin yıllar içerisinde geçirdiği değişimleri gözler önüne sermektedir. Müze 2002 yılında Kültür Bakanlığı’nın Türkiye Müzeleri Kataloğu’nda yer aldı.

Müzeye ismini veren 1948 doğumlu Hilmi Nakipoğlu, fotoğrafa çok erken yaşlarda başlayan fotoğraf tutkunu bir koleksiyoner, eğitimci ve iş adamıdır. Nakipoğlu, 1960’larda annesinin çeyiz sandığını bir karanlık odaya dönüştürerek fotoğrafa hobi olarak başladı, okuduğu kolejde fotoğraf kulübü kurdu, 1970’lerde ise fotoğraf makineleri toplamaya geçerek koleksiyonunu yıllar içerisinde özenle oluşturdu. Pazar günleri düzenli olarak Beyazıt Çınaraltı’ndaki eskici tezgâhlarını, Topkapı bitpazarını, Sirkeci iş hanlarını ve Kadıköy’deki antikacıları dolaşarak topladığı 1.250 makinelik koleksiyonu gün geçtikçe büyümektedir.

Müzenin koleksiyonunda analog makineler, stüdyo makineleri, casus makineler, polaroid ve stereo makineler gibi çok çeşitli tipte fotoğraf makineleri bulunmaktadır. Koleksiyondaki en eski fotoğraf makinesi 1896 yılına tarihlenmektedir. Bu makine Alman yapımı olup ahşaptır ve 50x50 ebadında fotoğraf çekmektedir. Koleksiyondaki kamera markaları arasında Arciss, Exatta-Ihage, Rollei-A 26, Real, Junka, Kodak-R4, Kodak, Kodak Intamatic, Tylophat, Petie, Norton, XA 2A, Sida-Standart, Coronet, Leica bulunmaktadır. Koleksiyonda yer alan fotoğraf makinelerinin özellikleri detaylı olarak müzenin internet sitesinde kataloglanmıştır.

Müzede fotoğraf makineleri dışında fotoğrafçılıkla ilgili eşyalar da sergilenmektedir. Örneğin Nakipoğlu’nun çocukluk yıllarında karanlık oda olarak kullandığı, fotoğrafların birinci ve ikinci banyolarını kırmızı fener ışığında gerçekleştirdiği annesinin çeyiz sandığı da sergilenmektedir. Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde parlayan Pera fotoğrafçılarının çalışmalarından da örnekler gösterilmektedir.

Hilmi Nakipoğlu, müzenin turizm veya eğitim amaçlı gezilebileceğini belirtmekte ve özellikle okulların iletişim, fotoğraf, radyo, sinema, televizyon gibi bölümlerinde okuyan öğrenciler için bu müzenin laboratuvar gibi bir öğrenim yeri olduğunun altını çizmektedir. Bu bağlamda, misyonunu müze vasıtasıyla geleceğe köprü kurarak geçmişin mirasını gelecek kuşaklara aktarmak olarak tanımlamaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Bozdoğan, K. (2019, 18 Şubat). Tarihin Sessiz Tanıkları Bu Müzede. https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/tarihin-sessiz-taniklari-bu-muzede/1395824#, (Erişim tarihi: 05.10.2020); Sağbaş, Ş. (2013). 2000 Sonrası İstanbul’da Sanat Piyasasını Yönlendiren Etmenler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ; Sancılı, D. (1998, 24 Ocak). Fotoğrafın İlginç Tarihi. Milliyet Gazetesi Armağan Eki; Sorgun, Ç. (1997, 14 Eylül). İstanbul Hatırası. İçinde; Cumhuriyet Gazetesi Dergi Eki (ss. 4-5); İstanbul Valiliği (2020). İstanbul’un Müzeleri: Fotoğraf Makineleri Müzesi, http://www.istanbul.gov.tr/istanbulun-muzeleri-fotograf-makineleri-muzesi, (Erişim tarihi: 05.10.2020).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Nakipoğlu, H. (2015). Camera Museum, http://www.cameramuseum.com.tr, (Erişim tarihi: 05.10.2020).