Gulfstream G650
Uçak Modeli
-
2020
Model, tip sertifikasında Gulfstream GVI olarak adlandırılmıştır ve 11 ila 18 yolcu taşıyacak şekilde yapılandırılabilmektedir. Gulfstream şirketi, G650 programına 2005’te başlamış ve 2008’de halka duyurdu. Gulfstream G650 uçağı, en yüksek 0.925 Mach hızıyla şirketin en büyük ve en hızlı iş jetlerinden biridir. G650 projesi, “uçak performansı, kabin konforu ve güvenliğinde önemli teknolojik gelişmeler yoluyla iş havacılığını güçlendirdiği” için 2014 Collier Trophy ödülüne layık görüldü. Gulfstream G650ER modeli, G650 modelinin menzili artırılmış bir sürümüdür. 05. 12. 2019 tarihinde Gulfstream Aerospace şirketi bugün rekor kıran, ultra uzun menzilli Gulfstream G650 ailesinden 400. uçağı teslim etti.
Gulfstream G650 resmi olarak Mayıs 2005’te şirket içi bir proje olarak başlatılmış ve 13. 03. 2008’de kamuoyuna tanıtıldı. Şirket açıklamasında, şirket yöneticileri yeni modelin Gulfstream’in pazara girişte en büyük, en hızlı ve en pahalı iş jeti haline geleceğini belirtti. Kanat tasarımı 2006 yılında tamamlandı. 2008 yılına kadar toplam 1.400 saatlik rüzgâr tüneli testi tamamlandı. Nihai basınç testi 18.37 psi (1.267 hPa) dâhil olmak üzere bir basınç testi gövdesi oluşturuldu ve test edildi. G650 modeli, 25. 11. 2009’da ilk uçuşunu gerçekleştirildi. Maksimum çalışma hızı olan 0.925 Mach için uçuş testinin 4. 05. 2010 tarihinde tamamlandığı bildirildi. Nisan 2011’de, bir G650 kalkıştan kısa bir süre sonra düştü. Kaza planlı bir motor devre dışı iken kalkış testi esnasında meydana geldi. Bu esnada sağ kanatta bir yatış momenti oluşdu ve uçuş ekibi herhangi bir şekilde kontrolü sağlayamadı. G650 test uçağının 28. 05. 2011 tarihine uçuşu yasaklandı. 07. 09. 2012 tarihinde G650 uçağı, ABD Federal Havacılık İdaresi’nden (FAA – Federal Aviation Administration) tip sertifikasını aldı. Uçağın ilk teslimatı 27. 12. 2012’de yapıldı. G650 uçağı, 0,85 Mach ila 0.90 Mach seyir hızına, 0,925 Mach maksimum hıza ve 13 bin kilometre’ye (7.000 nmi) kadar bir menzile sahiptir. G650 modeli eksiksiz bir mutfak ve bar ile donatılabilmektedir. Ayrıca uydu telefonları ve kablosuz internet gibi çeşitli eğlence özellikleriyle donatılabilmektedir. G650, her biri maksimum 17 bin pound kuvvet (75,6 kN) itme gücü üreten iki Rolls-Royce BR725 motoru kullanmaktadır. Gulfstream, ağırlığı 100 bin pound’dan (45.400 kilogram) daha az olan durumlarda dünyanın dört bir yanındaki yoğun havalimanlarından kaçınarak küçük havaalanlarına inebildiğini belirtmektedir. İç hacminin daha iyi kullanılmasını sağlamak için Gulfstream tasarımcıları, normal dairesel gövde kesiti yerine gövdeyi daha düz bir alt kısım kullanan oval bir biçimde tasarladı. Kabin, 8 feet 6 in (2,59 metre) genişliğinde ve 6 ft 5 in (1,96 metre) yüksekliğindedir ve kabin 11 ila 18 yolcu taşıyacak şekilde yapılandırılabilmektedir. Gövde metal yapıdadır. Kompozit malzemeler ise kuyruk takımı, kanatçıklar, arka basınçlı bölme, motor kaputları, kabin zemin yapısı ve birçok kaplama için kullanıldı. Gövdenin her bir yanında sekiz adet olmak üzere toplam 16 adet bulunan eliptik kabin pencereleri 28,1 in (71.37santimetre) genişliğindedir. Paneller yapıştırılmış olup perçinli değildir, bu da G550 ile karşılaştırıldığında parça sayısını azaltmaktadır. Hava aracı kontrolleri, tamamen pilot ile uçuş yüzeyleri arasında mekanik kontrol olmaksızın, tamamen kablolu (fly-by-wire) olarak gerçekleştirilmektedir. Yüzeyler çift hidrolik sistemlerle hareket ettirilmektedir. Yeni uçakların çoğu artık kablolu (fly-by-wire) uçuş teknolojisini kullanırken, G650 modeli, Dassault Falcon 7X’ten sonra ve Embraer Legacy 500’den önce bu teknolojiyi kullanan ikinci kablolu (fly-by-wire) uçuş jetiydi.
G650 uçağı için uzunluk değeri 99 ft 9 in. (30.41 metre), yükseklik değeri 25 ft 4 in (7.72 metre), kanat açıklığı değeri 99 feet yedi in. (30.36 metre) ve kanat alanı değeri 1283 ft2 (119.2 metrekare) olarak verilmektedir. Maksimum kalkış ağırlığı 99600 lb (45178 kilogram), temel işletme ağırlığı 54000 lb (24494 kilogram), maksimum iniş ağırlığı 83500 lb (37875 kilogram), maksimum paralı yük ağırlığı 6500 lb (2948 kilogram) ve maksimum yakıt ağırlığı değeri 48200 lb (21863 kilogram) olarak verilmektedir. Performans değerlendirmesi açısından G650 uçağına bakacak olursak; maksimum menzil 7500 nm (13890 kilometre), düz uçuşta yüksek hız değeri 0,90 Mach, düz uçuşta uzun menzil için hız değeri 0,85 Mach, en yüksek mach hızı değeri 0,925 Mach’tır. Kalkış mesafesi 6299 feet (1920 metre) (bu değer deniz seviyesi standart atmosfer koşullarında maksimum kalkış ağırlığı baz alınarak hesaplanmıştır.), maksimum seyir irtifası değeri 51000 feet (15545 metre) olarak belirtilmektedir.
Referanslar
https://www.gulfstream.com/en/aircraft/gulfstream-g650er/, (Erişim tarihi: 01.04.2020); https://en.wikipedia.org/wiki/Gulfstream_G650, (Erişim tarihi: 01.04.2020).