Etnosentrizm
Kavram
-
2019
Etnik köken ve kültürle ilgili sosyal ve psikolojik bir olgudur. Etnosentrizm terimi, bir ulus veya kültürel gruplandırmaya atıfta bulunan Yunanca ethno (etnik) kelimesinden ve merkez anlamına gelen Latince centric kelimesinden oluşmaktadır. Kavram, ilk olarak 1906 yılında sosyoloji alanında William Graham Sumner tarafından tanımlandı ve kullanıldı. Bu tanıma dayanak oluşturulan yaklaşıma göre, grupların birbirlerine karşı doğal rekabet güçleri vardır ve bunun sonucunda bireyler gruplarını özveriyle desteklemekte ve diğerlerini reddetmektedir. Etnosentrik bireyler kültürel olarak farklı toplumları reddeder, ancak benzerlerini kabul eder.
Etnosentrizm kavramı, diğer bir deyişle etnik merkezlilik, sosyoloji, psikoloji, antropoloji, pazarlama, yönetim, turizm, politika bilimi vs. alanlarında birçok bilim insanı tarafından irdelendi. Pazarlama alanında yerli ürünleri yabancı mallara tercih eden tüketici gruplarını tanımlamak için kullanılması muhtemel araçlardan biri olarak değerlendirilmektedir. Etnik merkezlilik kavramı, bireyin yerli ve ithal ürünlere yönelik tutumlarını, eğilimlerini ve satın alma davranışlarını etkileyen bir kişilik özelliği olarak kabul edilir. Bazı tüketiciler, yabancı ülkelerde üretilen malları satın almanın yanlış olduğunu, çünkü ülkelerinin ekonomik olarak zarar göreceğini ve işsizliğin artacağını düşünür. Menşe ülkesiyle ilgili bir ürüne verilen değer ne kadar yüksekse, tüketici etnik merkezlilik eğilimi de o kadar yüksek görünür. Birey, kendi etnik grubu tarafından üretilen malların üstünlüğüne inanır. Tüketici etnik merkezlilik eğilimi yüksek olan tüketicilere göre, yabancı ürünlerin satın alınması yurtsever olmayan bir tutumdur.
Turizm alanında etnik merkezlilik, turistlerin, yerel halkın ve karar vericilerin tutum ve davranışlarını etkileyebilecek bir faktördür. Etnik merkezlilik eğilimleri yüksek olan kişiler kendi ülkelerindeki veya bölgelerindeki turizm destinasyonunun geliştirilmesi gerektiğine inanarak hareket ederler. Etnik merkezlilik eğilimleri yüksek olan turistler ziyaret edecekleri destinasyonları seçerken kendi ülkelerinin/bölgelerinin dışına çıkmayı tercih etmezler. Paralarını kendi ülkeleri/bölgeleri dışında harcamalarının ekonomilerine zarar vereceğine inanırlar. Etnik merkezlilik eğilimi yüksek olan turizm sektörü iş sağlayıcıları ve karar vericiler kendi halkına zarar verecek sonuçların (işsizlik, gelir kaybı vs.) yaşanmaması için önceliği kendi ulusundan, bölgesinden, etnik grubundan olan iş görenlere ve iş ortaklarına vermeyi tercih ederler.
Referanslar
Kessler, T. ve Fritsche, I. (2011). Ethnocentrism. The Encyclopedia of Peace Psychology. Malden: Wiley-Blackwell; Kock, F., Josiassen, A., Assaf, A. G., Karpen, I. ve Farrelly, F. (2019). Tourism Ethnocentrism and Its Effects on Tourist and Resident Behavior, Journal of Travel Research, 58(3): 427-439; Luque-Martinez, T., Ibanez-Zapata, J. A. ve del Barrio-Garcia, S. (2000). Consumer Ethnocentrism Measurement-An Assessment of the Reliability and Validity of the CETSCALE in Spain, European Journal of Marketing, 34 (11/12): 1353-1374; Sharma, S., Shimp, T. A. ve Shin, J. (1994). Consumer Ethnocentrism: A Test of Antecedents and Moderators, Journal of the Academy of Marketing Science, 23(1): 26-37; Shimp, T. A. (1984). Consumer Ethnocentrism: the Concept and a Preliminary Empirical Test, in NA- Advances in Consumer Research, 11, (Eds. Thomas C. Kinnear, Provo). UT: Association for Consumer Research; Thompson, S. (2014). Encyclopedia of Diversity and Social Justice. Londra: Rowman & Littlefiel
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Cashmore, E. (2004). Encyclopedia of Race and Ethnic Studies. Londra: Routledge; Sumner, W. G. (1906). Folkways: A Study of the Social Importance of Usages, Manners, Customs, Mores, and Morals. Boston: Ginn; Sumner, W. G. (2013). Folkways-A Study of the Sociological Importance of Usages, Manners, Customs, Mores and Morals. Worcestershire: Read Books Ltd.