Etili, Songül

Kişi Seyahat Acentacılığı ve Tur Operatörlüğü Seyahat İşletmecisi Tur Operatörü

(1955 - )

Adana’da doğdu (1955). Babası yargı kökenli annesi ise ev hanımıydı. Songül Etili, beş kız çocuğun en küçüğüdür. Altı yaşına geldiğinde, babasının geçirdiği rahatsızlık ve kardeşlerinin eğitimi nedeniyle ailesiyle birlikte İstanbul’a yerleşti. İstanbul’da gördüğü tedavi sonrasında sağlığına kavuşan babasını daha sonra Parkinson hastalığı sebebiyle kaybetti (1967). İstanbul Nişantaşı Kız Lisesi’nden mezun oldu. Lise eğitiminden sonra eşi Mehmet Okur ile tanıştı. Fakat Etili’nin ailesi, eğitim konusuna oldukça önem verdikleri için üniversiteyi kazanmadan kızlarının evlenmelerini istemediler. Bunun üzerine Songül Etili, İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuarı Türk Halk Müziği Temel Bilimler Bölümü’nü kazandı ve burada üniversite eğitimine başladı. 1979 yılında eşiyle dünya evine girdi. Bu esnada eşi, Hollanda’da yerleşik olarak yaşıyordu. Dolayısıyla Etili, üniversite eğitimi süresince tatillerde İstanbul’dan Hollanda’ya gidip geldi. Songül Etili ve Mehmet Okur, Hollanda’da Sonar Reizen isimli ilk seyahat acentalarını açarak tur operatörlüğü hizmeti vermeye başladılar (1980). Sonar Reizen seyahat acentasının kuruluşundan sonra Hollanda ile Türkiye arasında köprü görevi üstlenmek adına İstanbul Harbiye’de Sonarex isimli seyahat acentasını açtılar (1980). Daha sonraki yıllarda da Antalya, İzmir ve Kuşadası’nda yeni şubeler açarak hizmet vermeye devam ettiler. Yaklaşık 30 yıl süren kariyer hayatı boyunca Songül Etili turizm alanında pek çok ilke ve başarıya imza attı. Hollanda’dan Türkiye’ye ilk charter uçuşlarını başlatması bu ilklerden biridir. Charter uçuşları ile birlikte başlayan Anadolu turları, 1983 ile 2000 yılları arasında devam etti. Bu turlar yıllık ortalama 20 bin kişi ile gerçekleştirildi. Gerçekleştirilen turların en önemli özelliği ise deniz-kum-güneş yani kıyı tatilinin yanı sıra kültür turlarını da kapsamasıydı. Bu anlamda kültür turizminin desteklenmesi açısından bu turlar oldukça önemliydi. Türkiye’nin terörle mücadele ettiği 90’lı yıllarda terörün turizme olan olumsuz etkileri azaltmak amacıyla, Hollanda Büyükelçisi Zeki Çelikkol’un danışmanlığında Merhaba Türkiye isimli Hollandaca basılan dergiyi iki yıl boyunca geniş kitlelere ulaştırdılar. Bu dergi sayesinde Hollandalı turistlerin önyargıları kırılarak yeniden Türkiye turları için rezervasyon almaya başladılar. Songül Etili’nin kariyer hayatı boyunca yaptığı en anlamlı girişimlerden bir diğeri ise kendi hazırladığı tanıtım broşürleridir. Acenta broşürlerinde Türkiye’yi anlattığı metinler ile tur rotaları, Türkiye ve Hollanda’daki acentalar tarafından örnek alınarak kullanılmaya başlandı. 2000’li yıllara gelindiğinde Etili’nin iş hayatında birtakım değişiklikler oldu. Bu süreç içerisinde hem hayat arkadaşı hem de iş arkadaşı olan Mehmet Okur yaklaşık üç yıl süren tedavi sonrasında vefat etti (2001). Bu süre zarfında Etili, eşini hiç yalnız bırakmadığı gibi sekiz ay boyunca hastane odasında işlerini sürdürmeye devam etti. 2007 yılına gelindiğinde ise turizm sektöründe yaşanan gelişmeler sonrasında artık sektörün turizm alanında eğitim almış ve teknolojiye hakim gençlere bırakılması gerektiğini düşündü. Bu düşünce ile Hollanda’daki ortağı ile birlikte şirketi kapatma kararı aldılar (2008). Bundan sonraki süreçte Songül Etili, özellikle Avrupa ve Türkiye’yi seyahat ederek farklı kültürleri deneyimleyerek öğrenme sürecine girdi.

Yararlanılan Kaynaklar

Etili, S. ile 16. 03. 2020 tarihinde gerçekleştirilen Sözlü Görüşme. (Görüşen: A. S. Dülger).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Dülger, A.S. (2020). Türk Turizmine Kanat Gerenler Cilt V Kadın Turizmciler. İçinde; M. Kozak ve N. Kozak (Editörler), Songül Etili: Çalışkan, Cesur ve İşini Seven Bir Kadın Turizmci (ss. 463-470). Detay Yayıncılık, Ankara.