Ecnebilerin Memalik-i Osmaniye’de Seyahat ve İkametlerine Dair Kanun

Hukuki Alanına Giren Konular Yönetmelik

15. 03. 1915 tarihinde Osmanlı Meclisi Mebusanı’nda görüşüldü ve kabul edildi. Bu düzenlemeye göre yabancılara Osmanlı topraklarında ikamet ve seyahat serbestisi getirildi. Düzenlemenin ikinci maddesine göre, yabancılar ülkeye giriş yaptıktan 15 gün içinde isimlerini, doğum tarihlerini, sıfatlarını, seyahat nedenlerini, anne ve babalarının isim ve unvanlarını, yanlarında bulunan eş ve çocuklarının isim ve yaşlarını, bağlı oldukları ülkeleri ve Osmanlı ülkesinde seyahat ve ikamet edecekleri yerleri içeren bir beyannameyi, bulundukları yerin polis merkezine vermekle yükümlü tutuldular. Bu beyannameyi alan polis merkezi de, bu beyanname karşılığında izin ve seyahat belgesi vermekle yükümlü oldu. Yasanın üçüncü maddesi, bir şehir veya kasabada ikamet için tezkere almış olanlar, başka şehir veya kasabaya gittiklerinde, başka şehirden aldıkları tezkereyi gittikleri yerin polis merkezine vermekle yükümlülüğüne yer vermektedir. Yasanın altıncı maddesi, Osmanlı ülkesine seyahat eden yabancıların siyasi, idari, inzibati neden ve gerekçelerle Dahiliye Nazırı tarafından ve Meclis-i Vükela kararıyla, süreli veya süresiz olarak ülkenin başka bir yerine ikamete zorunlu tutulabilme uygulamasını da getiriyordu. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihte Osmanlı ülkesine seyahat ve ikamet edenler de, yasanın yürürlük tarihini izleyen iki ay içinde bu beyannameyi vermek zorunda kaldılar.

Ecnebilerin Memalik-i Osmaniye’de Seyahat ve İkametlerine Dair Kanun, Birinci Dünya Savaşı’nın en yoğun olduğu bir tarihte, ülkedeki yabancıların faaliyetlerini kontrol altına almak için çıkarılmış olsa da, Osmanlı topraklarında 1880’lerde yoğun olarak başlayan yabancı seyahatlere de bir düzenleme getirmeyi amaçlamaktadır.

Referanslar

Bilgi, N. (2010). Osmanlı Devleti’nin 1917 Yabancı Nüfusu, Tarih İncelemeleri Dergisi, XXV (1): 101-146; Meclisi Mesusan Zabıt ceridesi, Devre-3, Cilt-1, İçtima senesi: 2, Onyedinci İnikad 31 Kanunuevvel 1331 (1915) Perşembe, Ecnebilerin Memalik-i Osmaniyede seyahat ve ikametlerine dair kanun lâyihası. 339-344.