Disk Atan Atlet Heykeli (Townley Discobolus) Sergisi

Etkinlik Sergi

(İstanbul, 12 Şubat 2010 – 4 Nisan 2010)

Sergi, 12. 02. 2010 – 4. 04. 2010 tarihleri arasında, İstanbul’daki İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde gerçekleştirildi. “Disk Atan Atlet” (Townley Discobolus) heykeli, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin Londra’daki British Museum ile ortaklaşa yürüttüğü çalışmalar ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin (TURSAB) ana sponsorluğunda İstanbul’a getirildi. MÖ V. yüzyılda yaşamış Yunan heykeltıraş Eleutheraili Myron’un yaptığı MÖ 470-440 yılları arasına tarihlendirilen, günümüzde kayıp bronz bir heykelin mermer kopyası olan ve MÖ II. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen Disk Atan Atlet heykeli İmparator Hadrianus’un İtalya Tivoli’deki villasında gerçekleştirilen kazılarda 1791 yılında bulundu. Antik Yunan dünyasının estetik anlayışını yansıtan heykel, İngiliz antikacı ve koleksiyoner Charles Townley (1737-1805) tarafından satın alınmasının ardından British Museum koleksiyonundaki yerini aldı.

Disk Atan Atlet heykeli, Antik Yunan felsefesinde Platon’un savunduğu İdeal güzellik kavramını tasvir etmesinin yanı sıra, sonsuza kadar genç kalan bir atletin denge, uyum ve kusursuz oran fikrinin vücut bulmuş halini sergilemesi açısından önemlidir. Ele geçtiği sırada baş kısmı eksik olan heykele, gövdeye ait olmayan, ancak yine antik döneme ait muhtemelen bir başka heykelin başı monte edildi. Genel görüş; heykelin kafasının tartışmaya yol açacak şekilde arkaya değil, öne doğru baktığı yolundan alır. Orijinalinde heykelin olasılıkla geriye, diski tutan ele yönelmiş olabileceği düşünülmektedir. Heykelin sadece elindeki diski fırlatmaya hazırlanan bir atleti tasvir etmediği; aynı zamanda baş, gövde ve uzuvların bir dizi şeklinde birbirine zıt kuvvet halinde sıralandığı, heykelin duruşu, denge, uyum, simetri ve oran gibi Yunan dünyasında sadece heykeller için değil, yaşayan insanlar için de önemli kabul edilen idealleri simgelediği görülmektedir. Figürün vücut ağırlığının iki ayağa eşit olarak dağıtılması yerine ağırlık bir bacağa bindirilmiş ve böylece vücut eğri bir hat çizerek daha gerçekçi bir görünüm kazanmıştır. Heykel eğri hatlarla, kol ve ayaklarının duruşuyla başarılı bir denge örneği olmuştur. Antik Yunan’da sert üslup olarak adlandırılan dönemde bronz döküm tekniğinde yapılan orijinal heykel kayıptır. Bir görüşe göre, Roma döneminde madenini yeniden kullanmak için eritilmiştir.

Eski Yunan heykellerinin mermer kopyalarını yapan Romalılar, Disk Atan Atlet'in de pek çok kopyasını yapmışlardır. Heykelin bilinen 20 civarında Roma dönemi kopyası vardır. British Museum’dan getirilen heykelin baş bölgesi geçmişte yanlış bir şekilde restore edilmiş ve eserin orijinal görüntüsüne zarar verilmiştir.

Referanslar

Coltman, V. (2009). Classical Sculpture and the Culture of Collecting in Britain Since 1760. New York: Oxford University Press; Hürriyet Gazetesi. (09.02.2010). 2200 Yıllık Replika Arkeoloji Müzesi’nde, https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/2200-yillik-replika-arkeoloji-muzesi-nde-13728768, (Erişim tarihi: 10.03.2020); Jenkins, I. (2012). The Discobolus. Londra: British Museum Press; T24 Bağımsız İnternet Gazetesi (12.02.2010), Disk Atan Atlet Heykeli İstanbul’da, https://t24.com.tr/haber/gazete-okuru-internete-kaydi,70336, (Erişim tarihi: 10.03.2020).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Hürriyet Gazetesi. (09.02.2010). 2200 Yıllık Replika Arkeoloji Müzesi’nde, https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/2200-yillik-replika-arkeoloji-muzesi-nde-13728768, (Erişim tarihi: 10.03.2020); T24 Bağımsız İnternet Gazetesi. (12.02.2010). Disk Atan Atlet Heykeli İstanbul’da, https://t24.com.tr/haber/gazete-okuru-internete-kaydi,70336, (Erişim tarihi: 10.03.2020).