İstanbul’un Fatih ilçesinin, Sultanahmet semtinde yer alan Cumhuriyet Eğitim Tarihi Müzesi, özellikle Cumhuriyet döneminde eğitim alanında ortaya konulan gelişmeleri göstermek, müzelerin önemiyle ilgili eğitim camiasında farkındalık yaratmak, müzeleri okulların bir devamı olarak konumlandırmak, öğrencilerin geçmiş ile bugün arasında nesneler aracılığıyla bağlantı kurmasını sağlamak amacıyla Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’nün koordinasyonunda 1998 yılında Cumhuriyet Eğitim Müzesi adıyla kuruldu. Sultanahmet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin bahçesinde yer alan tarihi Kılıçhane Binası’nda faaliyetlerini sürdüren müze, 2017 yılında yeniden düzenlenerek Cumhuriyet Eğitim Tarihi Müzesi adını aldı.

Cumhuriyet Eğitim Tarihi Müzesi’nde, Türkiye eğitim tarihinin son 150 yıllık dönemine ışık tutan ders araç gereçleri, ders kitapları, eğitim malzemeleri, karne ve diplomalar, fotoğraf ve video film gibi görsel malzemeler, dergi ve katalog gibi yayınlar, evrak ve dokümanlar ile Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk harflerini ilk kez yazdığı karatahtanın benzeri, sıralar ve öğretmen masaları gibi çeşitli eşyalar sergilenmektedir. Arşiv değeri taşıyan söz konusu malzemeler, İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nce belirlenmiş olan tarihi okulların envanterinin taranmasıyla bir araya getirilmiştir.

Müzenin sergileme tasarımı, içinde bulunduğu tarihi Kılıçhane Binası’nın mimari unsurlarına göre düzenlenmiştir. İstanbul’un fethinin ardından 1454 yılında Fatih Sultan Mehmet’in vezirlerinden biri olan Gedik Ahmet Paşa tarafından inşa ettirilen Kılıçhane Binası, uzun yıllar hem Osmanlı ordusunun kılıçlarının yapıldığı bir imalathane hem de kılıç yapma eğitiminin verildiği ve şimşirkâr ismiyle anılan kılıç ustalarının çalıştığı bir okul olarak faaliyet göstermiştir. Dımışkilhane adıyla da tanınan Kılıçhane, XVII. yüzyıl itibariyle yeniçerilerin giysilerinin dikildiği bir dikimhane, ardından da hastane haline getirildi. 1789-1807 yılları arasında hüküm süren III. Selim döneminde tekrar kılıç imalathanesi haline getirilse de eski önemini kazanamadı. 1868 yılında bu binada Mithat Paşa’nın girişimiyle Sanayi Mektebi’nin açılması ise Kılıçhane’nin resmen kapanması anlamına gelmiştir. Dökmecilik, demircilik ve makinecilik (vs.) eğitimi verilen ve Osmanlı Devleti’nin ilk modern sanat okulu olan Sanayi Mektebi, sonrasında Sultanahmet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ne evrildi.

Cumhuriyet Eğitim Tarihi Müzesi, ücretsiz olarak hafta içi günlerde gezilebilmektedir. Müze ziyaretçileri ağırlıklı olarak ilköğretim ve lise öğrencileri ile öğretmenlerinden, üniversitelerin müzecilik bölümü öğrencilerinden oluşmaktadır. Müzeye yabancı turistler de ilgi göstermektedir.