Cengiz Han ve Mirasçıları - Moğol İmparatorluğu Sergisi

Etkinlik Sergi

(İstanbul, 07 Aralık 2006 – 8 Nisan 2007)

Sergi, 07. 12. 2006 – 8. 04. 2007 tarihleri arasında İstanbul’daki Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi’nde (SSM) gerçekleştirildi. Moğol İmparatorluğu’nun 800. Yılı Kutlamaları’ndan hareketle ortaya çıkan sergi fikri; İstanbul’daki SSM, Bonn’daki Kunst und Ausstellungshalle der Bundesrepublik Deutschland, Münih’teki Staatliches Museum für Völkerkunde ve Viyana’daki Kunsthistorisches Museum’un işbirliğiyle hayata geçirildi. Sergide, Almanya’da Etnoloji ve İslam Sanatları Müzesi, Paris’te Guimet Asya Sanatları Ulusal Müzesi, Rusya’da St. Petersburg Devlet Hermitaj Müzesi ile Moğolistan ve Türkiye’nin çeşitli müzelerinden derlenen, bazıları ilk kez gün ışığına çıkan, yaklaşık 600 eser yer aldı. Sergiye ayrıca Topkapı Sarayı Müzesi, Türk ve İslâm Eserleri Müzesi ve Süleymaniye Kütüphanesi’nden 40 eserle katılım sağlandı.

Sergi Çin, İran ve Rusya’daki yerleşik ve Orta Asya steplerindeki göçebe topluluklar arasındaki siyasi fikirlerin, ekonomik organizasyonun ve karşılıklı kültürel etkileşimin sürekli değiş tokuş yoluyla sağlanan, Avrasya ve özellikle Moğol İmparatorluğu egemenliği altındaki bozkır topluluklarının sofistike siyasi organizasyonunu ortaya koymayı hedefledi. Üç galeri ve 51 anlatım noktasından oluşan sergi, Çin ve Orta Asya arasındaki kültürlerarası ilişkiler hakkında bilgi veren göçebe bozkır imparatorluklarının iki öncüsü olan Hiung-nu’lar (MÖ IV. - MS II. yüzyıllar) ve diğer Türkler topluluklara (MS VI. – IX. yüzyıl) ait Moğolistan’daki son arkeolojik buluntularla başlar. Sergi, Cengiz Han ve ardıllarının Asya çevresi ve Avrupa üzerindeki Moğol hakimiyeti yörüngesinde yoğunlaştı. Step dünyasının metropolü Karakurum’un, dünyanın dört bir yanından ticari, zanaatsal, dini, edebi, finansal ve idari becerileri etrafında toplamış olduğu, Eski Moğol başkentindeki kazılarından elde edilen buluntularla örneklendirildi. Öte yandan; Göktürk Kağanlıkları ve Moğol İmparatorluğu’ndan doğan Rusya’daki Altın Orda’nın ardıl imparatorlukları, Orta Asya’daki Çağataylar, İran’daki İlhanlılar ve Çin’deki Yuan Hanedanlığına ait son arkeolojik bulgulardan seçilmiş ve oldukça değerli eserler sergideki yerini aldı. Avrasya’nın kozmopolit kültürüne ve milattan önceki döneme uzanan tarihine ışık tutan sergide, Cengiz Han’ın en tanınmış portresi, heykeller, takılar, boyunduruk süsleri, zırh takımları, sadak ve miğferler, oklar, kıyafetler, Buddha heykelcikleri, Güyük Han’ın Papa IV. Innocento’ya gönderdiği mektup gibi eserler yer aldı. Bu eserler Moğollar ve diğer Türk devletlerinin ticaret, düşünce, inanç ve kültür yaşamı hakkında fikir vermesi; öte yandan, özellikle Moğolların Türklükle yakından ilişkisini ortaya koyması açısından da oldukça değerlidir.

Sergi, konferanslar, atölye çalışmaları, çocuk eğitim programları ve galeri sohbetleriyle zenginleştirildi. Sergi kapsamında 07-08. 12. 2006’da İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından SSM işbirliğiyle Cengiz Han ve Oğulları: Türk Dünyasındaki Akisler başlıklı uluslararası bir sempozyum da gerçekleştirildi. Sempozyuma, Türkiye, Kırgızistan, Tataristan, Japonya, Moğolistan, Azerbaycan, Kazakistan ve Polonya’dan çok sayıda konuşmacı katıldı.

Yararlanılan Kaynaklar

Bundeskuntshalle. (2005). Genghis Han and His heirs The Empire of The Mongols 16 June to 25 September 2005. https://www.bundeskunsthalle.de/en/exhibitions/all-past-exhibitions/the-empire-of-the-mongols.html, (Erişim tarihi: 09.03.2020); Kangal, S. ve Rifat, S. (2006). Cengiz Han ve Mirasçıları: Büyük Moğol İmparatorluğu: 7. 12. 2006-8 Nisan 2007 (Çev. A. Çağlar). İstanbul: Sabancı Üniversitesi; SSM Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi. (2006). Cengiz Han ve Mirasçıları: Büyük Moğol İmparatorluğu. https://www.sakipsabancimuzesi.org/tr/sayfa/sergiler/cengiz-han-ve-mirascilari-buyuk-mogol-imparatorlugu, (Erişim tarihi: 09.03.2020).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kangal, S. ve Rifat, S. (2006). Cengiz Han ve Mirasçıları: Büyük Moğol İmparatorluğu: 7. 12. 2006-8 Nisan 2007 (Çev. A. Çağlar). İstanbul: Sabancı Üniversitesi.