Budapeşte, Orta Avrupa Karpatya Havzasında yer alan Macaristan Cumhuriyeti’nin başkentidir. Bölge, yüzyıllar boyunca Kelt, Roma, Germen, Hun, Batı Slavları ve Avarlara ev sahipliği yaptı. MÖ IX. yüzyılda prens Arpad tarafından kurulan krallık XII. yüzyılda bölgesel bir Hıristiyan gücü haline geldi. 1526’daki Mohaç Muharebesi ile üçe bölünen krallığın güney ve orta bölümü 150 yıl süren akınlar sonucu Osmanlı İmparatorluğuna geçmiş ve yine 150 yıl impratorluğun himayesinde kaldı. Bu süre zarfında bölgeye tıpkı İstanbul ve Edirne’dekilere benzer, her biri yüz adete yakın ya da en az yüz adet cami, medrese, köprü, çeşme, hamam ve hayatlarını bu topraklarda kaybeden önemli şahsiyetler türbeler inşa edildi. İşte bu mekanlarda kullanılan Osmanlı Halıları bugün başkent Budepeşte Uygulamalı Sanatlar Müzesinde koruma altındadır.

Osmanlı halılarının atası, Antik Ermenistan – Pers bölgesinde dokunduğu tahmin edilen MÖ IV. yüzyıla tarihlenen ve Orta Asya’daki Altay Dağları’nda bulunmuş Pazırık halısıdır. Anadolu’ya göç eden Türk boyları ile birlikte gelen, Osmanlı İmparatorluğu’nun hüküm sürdüğü tüm coğrafyalarda görülen bu halılar, el tezgahlarında üretilen, düğümlü, kabartılı yüzeyli, yaygı olarak da adlandırılan, zemin ve duvarlarda kaplama amaçlı kullanılan örtülerdir. Yüzlerce yıl süren bu gelenek Osmanlı İmparatorluğunda da XIV. ve XV. yüzyıllarda da görülürken; XVI. yüzyılda doruğuna ulaştı ve Avrupalı ressamların resimlerinde çoktan tanınmış hâle geldi. Osmanlı İmparatorluğu’nda dokunan iki halı tipi saray ve Uşak halılarıydı. Saray halıları Anadolu halılarından farklı olan ve sine adı verilen İran düğümü ile dokunmuştur. Saray sanatkârların dokuduğu bu halıların İran etkisindeki renk ve desenleri zamanla kendilerine özgü bir karakter kazanmış, lale, sümbül, karanfil ve nar çiçekleri yani Osmanlı Klasik dönemi temalarıyla bezenmişlerdir. Uşak halıları ise yabancı elçi ve elçiliklere hediye edilmek ve yine Osmanlı sarayına serilmek amacıyla Manisa ve Uşak illerinde saray sanatkarlarının çizimlerine göre yapıldı. İzmir Limanından Avrupa’ya sevk edilen halılar bu sebeple Avrupa’da Symirne halısı olarak bilinirlerdi.

İstanbul Türk İslam Eserleri Müzesi, Geçirdiği uzun restorasyonun ardından, 2015 yılında 100. yılını kutlayan İstanbul Türk İslam Eserleri Müzesi'nde Türkiye Cumhuriyeti Turizm ve Kültür Bakanlığı’nın ev sahipliğinde düzenlenen sergide 31’i Budapeşte Uygulamalı Sanatlar Müzesi, 13'ü İstanbul Türk İslam Eserleri Müzesi koleksiyonlarından olmak üzere 44 eser sergilendi. Budapeşte Uygulamalı Sanatlar Müzesi dünyanın ikinci en büyük Osmanlı Halısı koleksiyonuna sahiptir ve sergi, Türk-Osmanlı halılarını Macaristan’da muhafaza eden müzenin Türkiye’de gerçekleştirdiği ilk sergi oldu.

Sergide Budapeşte Uygulamalı Sanatlar Müzesi ile İstanbul Türk İslam Eserleri Müzesi koleksiyonlarından XV. – XVII. yüzyıl Osmanlı dönemine ait çift düğümlü Uşak, Gördes, Ladik ve Selendi Halıları ile Avrupalı ressamlar Crivelli, Memling, Holbein ve Lotto’nun tablolarında işlenen ve ressamların adlarıyla anılan halı ve seccadelerin yanı sıra aynı döneme ait halı, seccade, Tebriz esinli madalyonlu ve yıldızlı olarak adlandırılan iki tipte Uşak halıları ile Transilvanya – Erdel halıları yer aldı. Halıların yanı sıra sergide yine Türk İslam Eserleri Müzesi koleksiyonundan kandil, seramik tabaklar, rahle ve Kurân-ı Kerim mahfazaları izleyici ile buldu.