Biyomimikri
Kavram Disiplinlerarası
-
2024
Doğa tarihsel süreç boyunca her zaman insanlık için ilham kaynağı olmuştur. "Biyomimikri" kavramı ise 1980’li yıllarda ilk olarak ortaya atılmıştır. “Biomimicry: Innovation Inspired by Nature” (1997) kitabının yazarı olan biyolog ve çevreci Janine Benyus tarafından daha tanınır hale gelmiştir. Benyus (1997), biyomimikriyi sürdürülebilirlik perspektifinden yenilik için doğayı gözlemlemek veya ondan ilham almak amacıyla doğayı inceleyen yeni bir bilim olarak tanımlamaktadır. Ayrıca doğaya bir model, ölçüt veya akıl hocası olarak bakmayı tavsiye etmektedir. Biyomimikri, mimari tasarım yöntemini ve uygulamasını yalnızca görsel organik formların ötesinde daha fazla yenilikçilik ve sürdürülebilir farkındalığa doğru geliştirmiştir. Mimaride, “biyomimetik” ve “biyomimikri,” esas olarak doğadan ilham alan yeni ve yenilikçi bir tasarım yöntemi ve güncel çevresel sorunlara yanıt verme aracı olarak algılanmaktadır. Biyomimetik mimarinin amacı artık sadece mekâna form ve ölçü vermek değil, aynı zamanda inşa edilmiş yapı ile çevresi arasında sinerjik ilişkiler geliştirmektir. Petra Gruber 2011 yılında "Mimarlıkta Biyomimetik - Yaşam ve Binaların Mimarisi" adlı ilk kitabını yayınlamıştır. Burada mimarlık ve biyoloji arasındaki örtüşmeye, yaşamın mimari yorumuna ve yaşayan mimarlık kavramına ortak olan klasik yaklaşımları ele alarak mimarlıkta biyomimetik kavramı incelenmiştir (Gruber, 2011). Biyolojik olarak esinlenen mimari yapımlara dair örnekler çok sayıda olmakla birlikte, biyomimetik tasarım faaliyetine dayananlar nadirdir. Mimar Michael Pawlyn, mimari uygulamalar için bazı biyomimikri ilkelerine rehberlik eden "Biomimicry in Architecture" adlı kitabını kaleme almıştır (Pawlyn 2019). Pawlyn, biyomimikriyi sürdürülebilir mimariye uygulayan bazı ilkelerden; mimarların daha az malzeme ve enerji kullanırken daha verimli bir bina tasarlamak için biyolojik yapıdan nasıl ilham alabileceklerine örnekler vererek açıklamıştır. Sonuç olarak doğa, geçmişte, günümüzde ve gelecekte de araştırmacılara ilham kaynağı olmaya devam edecektir.
Yararlanılan Kaynaklar
Antonioli, M. (Ed.). (2017). Biomimétisme: science, design et architecture. Paris: Loco. Paris; Eggermont, M., Shyam, V. ve Hepp, A. F. (Eds.). (2022). Biomimicry for materials, design and habitats: Innovations and applications. Elsevier; Gruber, P. (2011). Biomimetics in architecture: architecture of life and buildings (ss. 418-426). New York: Springer; Jović, B. S. ve Mitić, A. D. (2020). Exploration of nature-based biomimetic approach in landscape architectural design: parametric study of candelabra model design. Visual Computing for Industry, Biomedicine, and Art, 3: 1-11; Mazzoleni, I. (2013). Architecture follows nature-biomimetic principles for innovative design. Crc Press; Pohl, G. ve Nachtigall, W. (2015). Biomimetics for Architecture & Design: Nature-Analogies-Technology. Springer.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Benyus, J.M. (2022). Biyomimikri - İlhamını Doğadan Alan İnovasyon. İstanbul: Usturlab Yayın; https://biomimicry.net, (Erişim adresi: 31. 10. 2024); Pawlyn, M. (2019). Biomimicry in architecture. Riba Publishing.