Bakanlık belgeli turizm tesisleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olarak çıkarılan yasal mevzuatta düzenlenmiştir. 2634 Sayılı Turizm Teşvik Kanunu'nun 37. maddesinin a bendinin iki alt bendine dayalı olarak, 01.06.2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik ile Bakanlıkça onay verilen tesislerin yasal çerçevesi düzenlendi. Bu yönetmelik ile amaçlanan; yeni turizm tesis türlerinin gelişmesine olanak sağlanarak, mevcut turizm yatırım ve işletmelerine ait tesislerin geliştirilmesine olanak sağlamak, turizm tesislerinin asgari niteliklerinin belirlenerek bu tesisler arasında standart birliğin sağlanması ve kalitenin yükseltilmesini sağlamaktır.

Bir turizm tesisinin Bakanlık belgeli tesis haline getirilebilmesi için e-devlet sistemi üzerinden bakanlığa başvuru yapılması gerekir (Yönetmelik madde dokuz). Bakanlık tarafından başvuru evrakları incelenerek uygun görülmeyenler gerekçesi ile başvurana bildirilerek reddedilir. Başvurusu kabul olunan tesisler yönetmelikte yer alan tesis kategorilerinde belirtilen asgari koşulları sağladıklarını ispatla mükelleftirler. Genel olarak bir işletmenin turizm tesisi olarak kabulü için aşağıdaki yer alan asgari koşulların sağlanması gerekir (Yönetmelik madde13);

 Tesisler; bu yönetmelikte öngörülen ve kullanım amacına uygun ölçülerde, kaliteli ve nitelikli tefriş ve donanım elemanları ile fonksiyonuna uygun dekore edilmiş ve kullanım amacına uygun büyüklüğe sahip mahallerde ve yapılarda gerçekleştirilir. Turizm tesisinin dış cephe, iç duvar, zemin, tavan, çatı kaplama malzemelerinin bakımlı ve nitelikli olması gerekir.

 Yapının tamamı belge kapsamında değil ise; belge kapsamı dışındaki yerlerin müşteriyi rahatsız etmeyen bir kullanımda olması, görünüşü bozmaması ve belgeli kısımdan ayrılması gerekir.

 Tesise ait ünitelerin aralarında yol, akarsu veya benzeri ayrımlar bulunan farklı parsellerde yer alması durumunda, hizmet ve işletme birliği ile fonksiyonel bağlantı sağlanması kaydıyla, tüm üniteler tek belge kapsamında değerlendirilir.

 Turizm belgesi, bu Yönetmeliğe göre belgelendirilebilen birden fazla tür veya sınıfın bir araya gelerek oluşturdukları tesislere de verilebilir. Aynı turizm belgesi altında faaliyet gösteren bu tür tesislerde verilen hizmetin aksamaması kaydıyla müşteri kullanımında olmayan mahaller ortak olarak düzenlenebilir.

 Bitişik parsellerde yer alan ve müstakilen belgelendirilen tesislerin tesisat mahalleri ve personel mahalleri, fonksiyonel kullanım imkanının sağlanması ve verilen hizmetin aksamaması kaydıyla ortak olarak düzenlenebilir.

 Bahçesi olan tesislerde, bahçe özenle düzenlenir, aydınlatılır ve sürekli bakımı sağlanır,

 Tesislerde çevre aydınlatması sağlanır.

Yönetmelik kapsamında yer alan turizm tesisleri şunlardır: konaklama tesisleri, gastronomi tesisleri, sağlık tesisleri, spor tesisleri, kongre ve rekreasyon tesisleri, kırsal turizm tesisleri, bileşik tesisler ve diğer tesisler.

Konaklama tesisleri: Turizm amaçlı müşterilerine konaklama hizmeti sunan tesislerdir. Yönetmeliğe göre konaklama tesisleri yedi kategoride hizmet verebilir bunlar; otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, butik oteller, özel konaklama tesisleri ve hostellerdir.

Gastronomi tesisleri: Gastronomi tesisleri; yemek kültürünün bir turizm ürünü haline getirilerek müşteriye sunulduğu, yöresel, geleneksel, ulusal veya uluslararası özellik taşıyan mutfak ile yiyecek içecek servisinin yapıldığı, ülke turizmine katkı sağladığı değerlendirilen ve bu yönleriyle Bakanlık tarafından desteklenmeleri uygun görülen yeme-içme tesisleridir.

Sağlık tesisleri: Yönetmelik kapsamında düzenlenen sağlık tesisleri; termal tesisler, sağlıklı yaşam tesisleridir.

Spor tesisleri: Yönetmelikte turizm tesisleri için belirlenmiş olan asgari nitelikleri sağlayan, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezlerinde, olimpik spor türlerinden en az bir tanesinin ana faaliyet olarak kurgulandığı, bunun yanında çeşitli spor dallarının uluslararası normlara uygun alanlarda gerçekleştirildiği, ayrıca bu aktivitelerin tamamlayıcı diğer bölümlerle desteklendiği tesislerdir. Bu tesisler; spor tesisleri, golf tesisleri ve kış sporları mekanik tesisleridir.

Kongre ve rekreasyon tesisleri: Kongre, toplantı, sergi ve performans faaliyetlerinin gerçekleştirildiği tesislerdir. Yönetmelik kapsamında belirlenen asgari şartları sağlayan tesisler hizmet sunabilir.

Kırsal turizm tesisleri: Kırsal bölgelerde, dağ veya yaylalarda kurulan, yönetimi basit, konaklama olanağı yanında, bulunduğu bölgedeki kırsal hayatı deneyimleme imkanı sağlayan, en az beş odalı, çiftlik evi, köy evi, yayla evi veya dağ evi tesisleridir. Kamping tesisleri de bu kategoriye dâhildir.

Bileşik tesisler: Turizm kentleri, turizm kompleksleri ve tatil merkezleri olmak üzere üç kategoride ele alınmıştır. Büyük ve geniş çaplı turizm hizmeti sunan bu tesislerde birden fazla turizm tesisi türünü bir arada görmek mümkündür.

Diğer tesisler: Yukarıda yer alan kategoriler dışında kalan mola merkezleri, personel eğitim merkezleri ve özel tesisler diğer tesis türleri adı altında düzenlenmiştir. Bu kategori ile yönetmelikte tür ve nitelikleri belirtilmeyen, turizm alanında faaliyet gösteren, özellik arz eden ve Bakanlık tarafından desteklenmesi uygun görülen işletmeleri düzenlenmektedir.

Belgeli tesisler, Bakanlıkça istenen her tür bilgiyi ve belgeyi zamanında ibraz etmekle yükümlü olup, belge kapasitelerindeki değişiklikleri Bakanlığa bildirmek zorundadırlar. Onaylı fiyat tarifeleri, müşteri profiline göre belirlenecek dillerde gerektiğinde müşteriye verilmek üzere hazır bulundurulur. Turizm tesisi tanıtımı Bakanlıktan alınan belgeye uygun olarak yapılır. Tesis tanıtımında tüketici hakları açısından doğru bilgilere yer verilir, ülke turizmini zedeleyecek ya da yanıltıcı olabilecek tanıtımlarda bulunulamaz.