Ayaspaşa Rus Lokantası
Yeme-İçme İşletmesi Lokanta
(İstanbul, 1943 - )
-
2019
Macar göçmeni Lucy Judith Krischanovski ve bir Beyaz Rus olan eşi Boris Ivanavich Krischanovski tarafından hizmete açıldı (1943). Madam Judith (nam-ı diğer kontes), pişirdiği özenli yemeklerle lokantanın adını duyurdu. Araştırmacı yazar Jak Deleon, Ayaspaşa Rus Lokantası’nı anlatırken eski bir dost evi diyor. Edip Cansever, Manastırlı Hilmi beye birinci mektup adlı şiirinde “Besbelli Gümüşsuyu’ndayız, Rus lokantasındayız” mısrasıyla Ayaspaşa Rus Lokantası’ndan bahsetmektedir.
İstanbul’un yemek ve restoran kültürünü 1917 sonrasında Rusya’dan gelen göçler etkiledi. Rusya’daki devrim ve sonrasında çıkan iç savaşın ardından çok sayıda Rus İstanbul’a iltica etti. Beyoğlu, Rusların açtığı lokanta, eczane, atölye, kitapçı vd. doldu. O dönemde açılan ve uzun yıllar servise devam eden Rus restoranlarının biri de Ayaspaşa Rus Lokantası’dır. İstanbul’un Beyoğlu ilçesinin Gümüşsuyu Mahallesi’nde açıldı ve halen aynı yerinde hizmet vermektedir. 1955 yılı 6-7 Eylül Olayları’nda zarar görünce adı Ayaspaşa Lokantası olarak değişti. Cemal Ok işletmeye komi olarak girdi ve uzun yıllar garson olarak çalıştı. Madam Judith, manevi oğlu kabul ettiği Cemal Ok’a bütün detayları öğretti ve Cemal Ok, 1979’lu yıllarda işletmeyi satın aldı. Madam Judith vefat edene kadar Cemal Ok tarafından lokantanın başköşesinde tutuldu ve restoranın ismi Cemal Ok tarafından tekrar Ayaspaşa Rus Lokantası’na dönüştürüldü. Çizgi film ve sinema yönetmeni olan Cemal Ok’un oğlu Serkan Ok ise, 2013 yılında Moskova’dan dönerek işletmenin başına geçti.
Votka, şarap ve diğer alkollü-alkolsüz içecekler, domuz etli ürünler, mezeler, salatalar, garnitürler, üç gün önceden sipariş alınması gereken yahniler, ızgaralar, tatlı çeşitleri ile zengin bir menü sunulmaktadır. Kurulduğunda 25 kişilik olan lokanta günümüzde 61 kişiye hizmet vermektedir. Vedat Milör, 17.11.2018 tarihli Eski İstanbul’un uygarlık düzeyi Ayaspaşa Rus Lokantası başlıklı yazısında, ince tahta masaları, güzel barı ve piyanosu, tavanda asılı şarap bardakları, cam şişede servis edilen suyu ve arka planda kalan ruhu okşayıcı Rus müziği ile yorgun geldiği lokantadan mutlu ayrıldığını vurgulamaktadır.
Referanslar
Eser, P. (2018). Mülteci Restoranları Gastronomik Sahanın Neresinde? Göçmen Mahalleleri, Mülteci Yemekler ve Mekânsal Ayrışmaya Dair Kuramsal Bir Giriş. ViraVerita E-Dergi: Disiplinlerarası Karşılaşmalar, 8 (Kasım): 172-195; https://www.instagram.com/ayaspasaruslokantasi/, (Erişim tarihi: 10.12.2019); http://www.ayaspasaruslokantasi.com/, (Erişim tarihi: 10.12.2019).