Kayseri’deki Kültepe-Kaniş Höyüğü’nde bilimsel arkeolojik kazılarda açığa çıkartılan toplam 496 eser İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti (AKB) Ajansının gerçekleştirdiği etkinlikler kapsamında 28. 12. 2010 -28. 03. 2011 tarihlerinde, Asurlular İstanbul’da adı ile Aya İrini Müzesi’nde sergilendi.

Kültepe-Kaniş Kazı Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu ve Şeniz Atik küratörlüğünde, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İstanbul Valiliği, Kayseri Valiliği ve Kayseri Büyükşehir Belediyesi’nin destekleriyle hazırlanan sergide, Ankara Anadolu Medeniyetleri, Kayseri ve İstanbul Arkeoloji müzelerinden getirilen eserlerin yanı sıra gerçek boyutlarda maketler, animasyon, üç boyutlu canlandırmalar aracılığıyla MÖ iki bin’deki Anadolu kültüründen kesitler sunuldu.

Çivi yazılı belgelere göre eski adı Kaniş veya Neşa olan Kültepe, Mezopotamya ve Anadolu arasındaki ticaret yolu üzerinde, Erciyes Dağı'nın eteğinde, Sarımsaklı Ovası’nda yer almaktadır. Bu önemli konumuyla Kültepe, ticaret amacıyla Anadolu’ya gelmiş olan Asurlu tüccarların pazar yerleşkesi, Karum'u oldu. Hattuşaş, Aneş, Karahöyük ve Alişar gibi Anadolu’daki tüm Karumların bağlı olduğu Kültepe Kaniş-Karum eski dünya ticaretinde ve siyasetinde giderek önem kazandı. Özellikle MÖ üç bin-MÖ iki binde Anadolu-Suriye-Mezopotamya arasında gelişmiş bir ticaret ve sanat merkezi olarak öne çıkan Kültepe-Kaniş’te gerçekleştirilen bilimsel araştırmalar, Anadolu’da yazılı belgelerin ilk kez Kültepe’de ortaya çıktığını göstermektedir. Bir başka deyişle, Kültepe ticari ilişkiler sonucunda Anadolu’da yazının ilk kez kullanıldığı yerdir. Tüm ekonomik faaliyetlerin, aile hukukunu ilgilendiren meselelerin ve tarihi olayların çivi yazısıyla kaydedildiği kil tabletler tüccarların evlerinde arşivlenerek özel odalarda saklanmıştır. Kültepe kazılarında bulunan 23.500 civarındaki tablet 2015 yılında UNESCO Dünya Belleği listesine alındı.

Kültepe-Kaniş Karum’da günümüzden binlerce yıl önce gerçekleştirilen ticaret reformuyla kolektif ticaret esasına dayanan bir sistem geliştirildi, bu ticaretin getirdiği etkileşimlerle Anadolu’da Mezopotamya etkilerini barındıran kültürel unsurlar gelişmiştir.

Kültepe-Kaniş Karum’u yaygın ticaret ağı ile Anadolu’dan İstanbul’a ve Avrupa’ya uzanan etkileşimlerin başlangıç noktasıdır. MÖ iki bin’de Mezopotamya’dan Kültepe’ye (Kayseri) gelen Asurlu tüccarların, eski Anadolu kültürüne katkıları, Kültepe’deki toplumun kozmopolit karakteri, Anadolu’dan Avrupa’ya insanlık tarihinin gelişimi ve uluslararası organize ticaretin tarihi sergide yer alan Kültepe kökenli bulgularla yansıtıldı. Kaniş’te yaşayan Asurlu bir tüccarın evi ile bir madenci atölyesi gerçek boyutlarda tüm tefrişatı ile canlandırılarak sergide yer aldı. Kültepe kazılarında bulunan insan iskeletlerine göre aslına uygun üretilen mankenler, o dönemin giysi ve aksesuarları ile birlikte sergilendi. Sergi çerçevesinde günümüzden yaklaşık dört bin yıl önceki ticaret sistemi hakkında bilgi veren üç boyutlu belgesel film hazırlandı. Çocuklara ve öğrencilere yönelik ilgi çekici canlandırmalar ve çocuk kitaplarıyla Kaniş’teki yaşam hakkında sunumlar gerçekleştirildi. Çivi yazısını deneyimlemek isteyenler sergi sırasında görevlendirilen eğitimci eşliğinde tabletler üzerinde uygulama yaptı. Toplumun her kesiminden ziyaretçilere hitap eden bir yaklaşımla hazırlanan sergiyle ilk sistemli uluslararası ticaretin merkezi Kültepe-Kaniş Karumu’nu pek çok yönden tanınması mümkün oldu.