Arsebük, Güven, Prof. Dr.

Kişi Arkeolog İş ve Meslek Akademisyen

(1936 - 2017)

İnsanın biyokültürel evrimi, göçer ve avcı-toplayıcı Paleolitik Çağ topluluklarını antropolojik ve arkeolojik yaklaşımla araştıran, inceleyen, kendini bu alanlarda sayısız öğrenci yetiştirmeye adamış bilim insanı, eğitimci. İstanbul’da doğdu (1936). Ortaokul ve liseyi İstanbul Amerikan Koleji’nde okudu. Robert College’den mezun oldu (1958). Aynı yıl, İstanbul Üniversitesi/Edebiyat Fakültesi’ne kaydoldu; Klasik Arkeoloji, Sosyal Antropoloji ve İlkçağ Tarihi Yardımcı sertifikalarını alarak, Prehistorya Kürsüsü’nden mezun oldu (1962). Mezuniyeti sonrasında Thyssen Bursu ile Almanya’ya, Tübingen Üniversitesi’ne giderek Antropoloji-Genetik, Paleolitik Çağlar Bilimi, Etnoloji ve Prehistorya konularında eğitim gördü. Yurda döndükten sonra İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Prehistorya Kürsüsü’ne asistan oldu (1966). Fulbright bursuyla ABD’ye, Chicago Üniversitesi’ne gitti (1967). Dönemin saygın bilim insanları F. C. Howell, L. Freeman, R. J. Braidwood ve K. Butzer’ın öğrencisi olarak kendilerinden sırasıyla İnsan Evrimi, Paleolitik Çağlar Bilimi, Prehistorya ve Pleistosen Coğrafyası konularında ders aldı, 1969 yılında Antropoloji konusunda da M.A. derecesi alarak yurda döndü. Altınova’da Koyu Yüzlü Açkılı ve Karaz Türü Çanak Çömlek Arasındaki İlişkiler Sorunu başlıklı doktora çalışması pekiyi derece ile kabul edildi (1974); Altınova’da Başlangıcından İlk Tunç Çağının Sonuna Kadar Kültür Sıradüzeni konulu tez ile Doçent oldu (1981). 1986 yılında Fulbright Doktora Sonrası Araştırma Bursu’nu kazanarak tekrar ABD’ye Chicago Üniversitesi’ne gitti ve insanın biyokültürel evrimi konusunda araştırmalarını sürdürdü. İnsan ve Evrim adıyla kitap olarak basılan araştırması ile Profesör ünvanı aldı (1988).

American Research Institute in Turkey/ARIT’te 1989’dan itibaren yönetim kurulu üyesi, 1995’ten itibaren de yönetim kurulu başkanı olarak çalıştı. American Association of Physical Anthropology (New York), Eski Çağ Bilimleri Derneği Enstitüsü/İstanbul (Kurucu üye ve 1991-1993 arası yönetim kurulu üyesi), Alman Arkeoloji Enstitüsü muhabir üyesi, Japonya Araştırmaları Derneği asli üyesi oldu. 1990-1993 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi UNESCO temsilciliğini yaptı. New York Academy of Sciences’a asli üye oldu (1995), TÜBA-AR Dergisi’nin Yayın Danışma Kurulu’nda görev aldı.

Prof. Arsebük, 1999 yılının Eylül ayında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden emekli oldu; 2017 yılında hayatını kaybetti.

Arazi Çalışmaları ve Araştırma Projeleri: Öğrencilik yıllarında, İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden Ord. Prof. Dr. Arif Müfid Mansel ve Ord. Prof. Dr. Kurt Bittel ile Side ve Boğazköy (Hattuşa) kazılarında çalıştı. 1969-1974 yılları arasında Prof. Dr. Ufuk Esin ile Tepecik ve Tülintepe/Elazığ, 1978-1981 yıllarında da yine Prof. Dr. Ufuk Esin ile birlikte Değirmentepe/Malatya kazılarını yürüttü. 1988-1990 yılları arasında, İstanbul ve Berkeley’deki California Üniversitesi’nin çok uluslu ortak çalışması olarak gelişen Yarımburgaz Mağarası (İstanbul) kazı ve araştırma projesi başkanlığını yaptı.

Prof. Arsebük’ün bir kitap çevirisi, yazarı olduğu dört kitabı, derlemesini yaptığı uluslararası bir kitap ile Türkçe ve yabancı dilde, yurtiçi ve dışında yayınlanmış onlarca yayını bulunmaktadır.

Referanslar

Özbaşaran, M. (2017). Kendini Öğrenci Yetiştirmeye Adamış, İlkeli ve Saygın Bilim İnsanı, Güven Arsebük, Türk Eskiçağ Bilimler Enstitüsü, HABERLER, 43: 10-13.