"Anadolu (Anatolica)" Başlıklı Seyehatname

Seyyah ve Seyahatname Seyahatname

Hayatı ile ilgili çok fazla bilgi bulunmamaktadır. Ancak söz konusu bu eserde yer alan bilgilere göre kendisi İskenderiye’de görev yapan bir İngiliz papazıdır. Davis’in Batı Anadolu’ya (Küçük Asya) merakı henüz öğrencilik yıllarında Sir C. Fellows’un Asia Minor and Lycia kitabını okuduktan sonra başladı.

Davis uzun yıllardır planladığı Batı Anadolu yolculuğuna 16. 04. 1872 tarihinde İskenderiye Limanı’ndan ayrılarak başladı ve yolculuğunu 22. 05. 1872 tarihinde İzmir Limanı’ndan ayrılarak noktaladı. Yazarın bu süreçte tutmuş olduğu gezi notları 1874 yılında Anatolica; or The Journal of a Visit to Some of Ancient Ruined Cities of Caria, Phrygia, Lycia and Pisidia adıyla kitap olarak yayımlandı. Eser Türkçeye Funda Yılmaz tarafından tercüme edildi ve 2006 yılında Arkeoloji ve Sanat Yayınları tarafından yayımlandı.

Kitap bir önsöz yazısı ile 17 bölümden oluşmaktadır. Bununla birlikte müellif, kitabın sonuna bu bir aylık seyahatin rotasını gösteren bir çizelge de eklemiş. Eserin ilk üç bölümü İzmir, Efes Antik Kenti, Diana (Artemis) Tapınağı; dördüncü bölümü Aydın, Aphrodisias Antik Kenti, Aphrodite (Venüs) Tapınağı; beşinci bölümü Denizli, Laodicea Antik Kenti; altıncı bölümü Hierapolis (Pamukkale) Antik Kenti; yedinci bölümü Colossae Antik Kenti; sekizinci bölümü Antik Lacina Kenti, Burdur, Isparta; dokuzuncu bölümü Sagalassos Antik Kenti, Pisidia; onuncu bölümü Cremna Antik Kenti, Bucak; on birinci bölümü Adalia (Antalya); on ikinci bölümü Termessos (Güllük); on üçüncü bölümü Elmalı; on dördüncü bölümü Cibyra (Kibyra) Antik Kenti; on beşinci bölümü İzmir’e dönüş güzergahı ve İzmir’den ayrılış; on altıncı ve on yedinci bölümleri ise Davis’in bu yolculuk hakkında yaptığı değerlendirmeler ve Osmanlı iç işlerine dair verdiği bilgiler ile ilgilidir.

Yazar, ziyaret ettiği antik kentlerle ilgili oldukça detaylı bilgiler vermektedir. Öncelikle gidilen antik kentin coğrafi konumu açık bir şekilde ifade ediyor, ardından kentin ya da kentten geriye kalan kalıntıların 1872 yılı itibariyle mevcut durumunu okuyucuya aktarıyor. Davis antik kentlere dair gözlemlerini zaman zaman çizimlerle zaman zaman da fotoğraflarla desteklemiştir. Bununla birlikte müellif, bu antik kentlerin tarihi arka planını okuyucuya aktarmayı ihmal etmemiştir. Bunu yaparken de Strabon, Plinius, Dion Cassius, Zosimus, Tacitus gibi antik dönem yazarlarının eserlerinden yararlanmıştır.

Günümüzde turizm açısından cazibe merkezi olan söz konusu antik kentlerin XIX. yüzyıldaki durumuna dair önemli bilgiler muhteva etmesinin yanı sıra eser Batı Anadolu coğrafi ve sosyal yapısı hakkında da araştırmacılara önemli veriler sunmaktadır. Davis, yolculuğu boyunca geçtiği yerlerin fiziki yapısını, o bölgede yetiştirilen ürünleri ve bölgenin iklimini aktarmakla birlikte konakladığı köy ve yaylalardaki yaşayış biçimine, halkın giyim-kuşamına, yeme-içme alışkanlıklarına ilişkin gözlemlerine de yer vermektedir. Ayrıca yazar o dönemde Batı Anadolu’da yaygın olan hastalıklara, eşkıyalara ve yörük topluluklarına dair izlenimlerini de ifade etmektedir.

Çok çeşitli bilgiler içeren Anadolu yalnızca tarih, arkeoloji gibi alanlar için değil aynı zamanda coğrafya, tarihi coğrafya, turizm, restorasyon, konservasyon, kent çalışmaları gibi alanlar için de kaynak eser niteliği taşımaktadır.

Referanslar

Davis, E. J. (2006). Anadolu: XIX. Yüzyılda Karya, Frigya, Likya ve Pisidya Antik Kentlerine Yapılan Bir Gezinin Öyküsü. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.