Akyol, Avni

Kişi Kültür Bakanı

(1931 - 1999)

Türkiye’de 1977–1980 yıllarında Bolu Milletvekilliği ve Kültür Bakanlığı, 46., 47. ve 48. hükümetlerde Milli Eğitim Bakanlığı yaptı. Bolu Öğretmen Okulu’ndan mezun oldu (1952). Gazi Üniversitesi Pedagoji Bölümünde lisans eğitimini, Ankara Üniversitesi Eğitim Yönetimi ve Planlaması dalında yüksek lisans eğitimini tamamladı. Southern Üniversitesi'nde (ABD) doktorasını yaptı. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak öğretmenlik, yöneticilik ve ilköğretim müfettişliği (1952-1963), Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’na bağlı olarak şube müdürlüğü ve proje yöneticiliği (1964-1967), Devlet Planlama Teşkilatı’nda araştırmacı, uzman, şube müdürü ve il planlama müdürü olmak üzere çeşitli görevlerde bulundu (1967-1971). Gençlik ve Spor Bakanlığı Müsteşarlığı ve Yükseköğretim Kurulu üyeliği görevlerini yerine getirdi (1972-1977). Hacettepe Üniversitesi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nde ders verdi. Genel seçimlerde Adalet Partisi’nden Bolu Milletvekili olarak seçildi (1977) ve kurulan hükümette Kültür Bakanı olarak görev yaptı. Bolu Milletvekilliği ve Kültür Bakanlığı'nın yanı sıra Milli Eğitim ve Milli Savunma Komisyonları Üyeliklerinde bulundu. 12 Eylül’den sonra dört dönem arka arkaya Anavatan Partisi’nden milletvekili seçildi. Milli Eğitim Bakanlığı görevini yerine getirdi (1989-1991). Birçok vakıf, birlik ve kuruluşta Başkanlık, Başkan Vekilliği, Kurucu veya Mütevelli Heyet üyeliği yaptı.

Kültür Bakanı olarak görev yaptığı dönemde “milli kültür” kavramı ana unsur oldu. Bu çerçevede iktidarın kültür politikasının başlıca amacının; milli kültürü yayıcı ve tanıtıcı çalışmalar yapmak, plan ve programlar hazırlamak olduğu belirterek bu temel doğrultusunda kültürel alanda yapılacakların gerekçelerini sıralayarak, 1977 yılını “milli kültür seferberliğinde yeni bir hamle yılı” olarak ilan etti.

Milli Eğitim Bakanı olarak görev yaptığı dönemde eğitim politikasını milli kültürümüze dayalı milli eğitim oluşturmaktadır. Bu dönemde öğretmen niteliğinin arttırılması, öğretmenlik mesleği ile ilgili iyileştirmelerin yapılması, merkez teşkilatın genişletilerek daire başkanlıklarının genel müdürlük seviyesine çıkarılması, ortaöğretim kurumlarında “Ders geçme ve Kredi Sistemi Uygulaması”na geçilmesi, zorunlu eğitimi sekiz yıla çıkarma konusunda çalışmalara başlanması, mesleki ve teknik öğretim ve çıraklık eğitimi ile ilgili uygulamalar gerçekleştirildi.

Başlıca eserleri: Akyol, A. Kültür ve Sanat Üzerine. Ankara: Başbakanlık Basımevi., Akyol, A.(1977). Önce ve Sonra Eğitim. İstanbul: Ofset Basımevi., Akyol, A. (1987). Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor, Bankacılık, Vakıf Konularında Önce ve Sonra Eğitim. İstanbul: Çalışyüksel Ofset Basımevi., Akyol, A. (1987). Laiklik ve Din Öğretimi. Ankara: MEB Yayınları, Akyol, A.(1990). Milletleşme, Demokratikleşme, Çağdaşlaşma. Ankara: Milli Eğitim Basımevi., Akyol, A. (1991). Neden ve Niçin Sekiz Yıllık Zorunlu Eğitim?. Ankara:Milli Eğitim Basımevi., Akyol, A. (1991). Milli Ortaklıklar; Değerler, İnançlar, İdealler. Ankara:MEB Yayınları.

Yararlanılan Kaynaklar

http://ankaraavniakyol.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/06/25/709262/icerikler/avni-akyol-kimdir_826685.html, (Erişim tarihi: 22. 11. 2019); Tan, D. (2007). Milli Eğitim Bakanları ve Eğitim İcraatları (1980-1999) (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aydın; Turan, R. (2012). Avni Akyol Dönemi Eğitim Siyasaları, Milli Eğitim Dergisi,194:108-131; Uçar, F. (2017). Türk Siyasal Hayatında İktidarların DilSanat Politikalarına Bir Örnek: Milliyetçi Cephe Hükümetleri Dönemi, Asya’dan Avrupa’ya Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2: 17-25.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Turan, R. (2012). Avni Akyol Dönemi Eğitim Siyasaları, Milli Eğitim Dergisi,194:108-131; Tan, D. (2007). Milli Eğitim Bakanları ve Eğitim İcraatları (1980-1999) (Basılmamış yüksek lisans tezi). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.