5336 sayılı Kanun, 16 Haziran 2005 tarihinde kabul edilmiş ve 5 Temmuz 2005 tarihinde 25866 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yasanın temel amacı; özelliğini yitiren ve yıpranan kültür ve tabiat varlıklarının, sit alanı olarak belirlenmiş bölgelerde yeniden inşa ve restore edilmesini sağlamaktır. Kanun bu bölgelerde konut, ticaret, kültür, turizm ve sosyal donatı alanlarının oluşturulmasını, doğal afet risklerine karşı gereken önlemlerin alınmasını ve tarihi ve kültürel taşınmaz varlıkların korunarak yaşatılmasını hedeflemektedir.

Hızla artan kentleşme, kentsel alanlarda altyapı eksikliklerine ve çarpık yapılaşmaya yol açarak tarihi ve kültürel yapıların korunmasını zorlaştırmaktadır. Bu süreç içinde; tarihi ve kültürel varlıklara gereken önemin verilmemesi, alınan önlemlerin yetersiz kalması sonucunda, bazı bölgelerde çöküntü alanları ortaya çıkmıştır. Bu sorunları çözmek ve bu alanları yeniden sağlıklı hale getirmek amacıyla 5336 sayılı kanun yürürlüğe girmiştir. Bu yasa çerçevesinde, idare tarafından belirlenen yenileme bölgelerinde dönüşüm projeleri uygulanarak, hem yıpranmış tarihi ve kültürel taşınmazların korunması ve yaşatılması hem de bu bölgelerin sağlıklı bir biçimde yeniden yapılandırılması hedeflenmektedir.

5336 sayılı Kanun çerçevesinde yenileme alanlarının tespitini yapacak yetkili idareler Kanun’un ikinci maddesinde belirtilmiştir. Bu düzenlemeye göre; yenileme alanları, il özel idarelerinde  il genel meclisinin salt çoğunlık kararı ile, belediyelerde ise belediye meclisinin salt çoğunluk kararı ile belirlenecektir. Kanunun üçüncü maddesinde yenile projelerinin uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, dödüncü maddesinde yenileme alanı olarak belirlenen yerlerdeki taşınmazlar üzerindeki tasarruf kısıtlamaları ve kamulaştırma esasları, beşinci maddesinde sınırlı ayni hak tesis edilebilecek kişiler, altıncı maddesinde Kanunu’un uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin Cumhurbaşkanınca yürürlüğe konulacağı, yedinvi maddesinde ise; uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülükler hariç, diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir. Sekiz ve dokuzuncu maddeler ise; Kanun’un yürütülmesine dair hükümler içermektedir. Ayrıca Kanun’un altıncı maddesine dayanılarak çıkarılan yönetmelik , 14 Aralık 2005 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

 Kanun ilk olarak dokuz madde ve bir geçici maddeden oluşmakta idi. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin 28 Aralık 2023 tarihli ve 2020/68 esas, 2023/230 karar numaralı kararı ile geçici madde iptal edilmiştir.