Uçan Şef

Gastronomi Kavram Ulaştırma İşletmeciliği Havayolu Yolcu Taşımacılğı

Havayolu taşımacılığındaki rekabetin son yıllarda artmasıyla birlikte farklı uygulamalar da kendini göstermektedir. Bunlar arasında farklı yolcu sınıfı, mil hesabı ve ikramlar gibi uygulamalar sayılabilir. Uçuş sırasında özellikle business class sınıfındaki yolcu konforunu daha da artırarak müşteri sadakati yaratma amacını taşıyan uçan şef konsepti de bu yenilikler arasındadır. İş tanımında menüdeki yemeklerin yapılışını ve içeriğini akıcı bir şekilde misafire anlatabilme özelliğine yer verilen ve mutfak konusunda deneyimli bir aşçı olan uçan şef, özellikle uzun mesafeli dış hat uçuşlarında önceden pişirilmiş yemekleri business class yolcularının tercihleri doğrultusunda işleyerek servis etmekle görevlidir. Sonrasında üç saati aşan business class dış hat uçuşlarında ve daha uzun mesafeli dış hat uçuşlarının comfort class ve economy class sınıfları için de benzer bir uygulamanın başladığını görmek mümkündür.

Havayolu işletmelerine yiyecek-içecek temini sağlamak amacıyla kurulan Turkish Do&Co işletmesine bağlı olarak istihdam edilen uçan şef, uçuş sırasında kabin ekibinin bir parçası olarak görev yapmaktadır. Servisi aşçı üniforması ve şapkası ile yapmaktadırlar. Yolculara sunulacak yemeğin ısıtılması ve yolcunun tercihi doğrultusunda pişirilmesinden sorumludur. Göreve başlamadan önce belirli bir süreyle mutfak, servis, iletişim, gıda ve uçuş güvenliği, ve uçak tipleri konularında eğitim verilmektedir.

Uçuş sırasında ateş ve bıçak kullanma yasağı nedeniyle yemek, belirli bir düzeyde önceden pişirilmiş bir şekilde uçağa alınmaktadır. Uçan şef, sadece fırın kullanarak yolcuların özel isteklerine uygun olarak yemek üzerinde farklılık yaratmaya çalışmaktadır. Örneğin; önceden pişirilmiş olarak uçağa alınan et, balık ve tavuk ürünlerinin farklı sos ya da garnitürler ile zenginleştirilerek ve (porselen) tabağın süslenerek servis edilmesi gibi. Uçan şef, yemek hazırlamaktan öte, bir bakıma ana mutfak ile yolcu arasında iletişim kurarak menüde yer alan yemeklerin içeriği hakkında bilgilendirme yapmakta ve sunumu konusunda daha çok sorumluluk üstlenmektedir.

Türk Hava Yolları, uçan şef uygulamasını Türkiye’de ilk başlatan havayolu işletmesi olma özelliğine sahiptir (2010). Ancak şirket yönetimi, pandemiden kaynaklanan ekonomik kriz nedeniyle, son aldığı bir kararla, 24.12.2020 tarihi itibariyle bu uygulamaya son verildiğini açıklamıştır.