Turizm Finansmanı

Kavram Ekonomi Muhasebe-Finansman

Turizm yatırımı için üretimde kullanılacak girdilerin projelendirilmesi, ihtiyaç duyulan fonların (nakit ve diğer varlıkların) nereden, nasıl ve hangi maliyet (finansman, faiz vb. giderler) ile temin edileceğinin ve kullanılacağının tespit edilmesi gerekir. Turizm yatırımlarının finansmanında özellikle devletin sunduğu teşvik ve destekler (yatırım ve operasyon aşamasında) mutlaka incelenmelidir. Turizm yatırımının yatırım ve faaliyet dönemlerinde önemli harcama kalemlerinden olan enerji, yakıt, su ve diğer maliyetler önceden belirlenmelidir. Turizm işletmelerinin kullandıkları hammadde ve diğer malzemelerin depolanma, hijyen, sağlık ve güvenlik kurallarına uygunluğu göz önünde tutulmalıdır. Turizm yatırım projelerinin finansmanında, söz konusu yatırım projesinin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulan fon miktarının ve bu fonların ve finansal kaynakların nereden ve nasıl sağlanacağının belirlenmesi önemlidir. Bu çerçevede işletmenin elde ettiği fonların ve maliyetinin işletmenin kârlılığı üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi gerekmektedir.

Turizm finansmanı çeşitli kaynaklardan tedarik edilebilir. Bunlar;

- Teşvik ve destekler,

- Bankalar,

- Üçüncü şahıs ve kurumlar,

- İşletme sahibi ve ortaklar,

- Dağıtılmayan kâr payları,

- İşletme faaliyetleridir.

Her bir kaynağın maliyeti vardır. Burada kullanılan sermayenin maliyetinin hesaplanması ve kaynak seçerken maliyeti en düşük olanı seçmek gerekmektedir.

Turizm finansmanı ile işletmeler varlık sahibi olmaktadır. Bunlar işletmelerin bilançosunda aktif kısımda dönen varlıklar ve duran varlıklar olarak adlandırılmaktadır. Dönen varlıklar, bir yıl içinde kullanılacak nakit, mal (yiyecek-içecek, müşteri, temizlik vb. ürün stokları) ve hizmetlerdir. Duran varlıklar işletmenin arazi, bina ve donanım gibi sabit yatırımlarıdır. Turizm finansmanının kullanılması yönetimin kararına göre değişiklik gösterebilmektedir. Bazı yöneticiler ellerinde fazla para tutmak yerine parayı repoya yatırabilmekte, fon (döviz, tahvil, bono vs.) alabilmekte ya da stoklarını artırabilmektedir. Bazı yöneticiler ise sabit varlıklarına eklemeler, yenileme ya da modernizasyon yapmak isteyebilmektedir. Bazen işletmeler büyüme kararlarında turizm finansmanını yeni işletme alımlarında veya ortak girişimlerde kullanabilmektedir. İşletmelerin bilançolarının pasif tarafında ise işletmelerin aktiflerini nasıl finansman ettiğinin cevabı vardır. İşletmeler varlıklarını kısa, orta ve uzun vadeli borçlanma ile veya öz sermaye ile karşılayabilmektedir. Bu kalemler bilançonun pasifinde yer almaktadır. Turizm finansmanının kârlılığa (finansman maliyeti) etkisi ise işletmelerin gelir tablolarında izlenmektedir.

Turizm finansmanın temel amaçlarını aşağıdaki gibi gösterebilmektedir:

- Uygun finansal yapıyı oluşturmak: İşletme için en uygun bileşenleri sağlamak. Kısa vadeli borç ile uzun vadeli borç arasında optimal bileşeni kurmak.

- Öz sermayenin güvenliğini korumak: Uzun vadeli kaynak ile öz sermayenin eşit olması.

- Yeterli bir kâr ve kârlılık sağlamak.

- İşletmenin likiditesini korumak: İşletmenin kısa vadeli ödeme gücünü korumak demektir. Bu yüzden işletmenin yeteri kadar dönen varlığa ihtiyacı vardır.

- Finansal yönetimin nihai temel hedefi işletmenin cari piyasa değerine maksimize etmek: İşletmenin hisse senedinin piyasadaki değerini, işletme ortaklarının refahını ve servetini işletmenin bugünkü değerini maksimize etmektir.

Turizm finansmanının ihtiyaç duyacağı fonların zamanının ve miktarının belirlenmesi ve etkili olması için turizm finansmanının planlamasının yapılması gerekmektedir. Finansal planlama kısa vadeli (bir yıldan az) veya uzun vadeli (bir yıldan uzun) olabilir. Kısa vadeli borç ile uzun vadeli borç arasında optimal bileşenin bulunması gerekmektedir. Örneğin geçici fon ihtiyacı için kısa vadeli, dönemsel fon ihtiyacı için orta vadeli ve sabit yatırımlar için uzun vadeli borçlanma yapılmalıdır. Kısa vadeli borçlanma ile elde edilen yiyecek ve içecek ve diğer stok mamulleri kısa vadede paraya çevrilebilir olmalıdır. Dönen varlıkların kısa vadeli borçları ve sabit varlıkların uzun vadeli borçları ödeyebilme yeteneği daha fazla veya yeterli olmalıdır. Diğer bir deyişle, işletmenin aktifleri ve pasifleri arasında bir güvenlik marjı oluşturulmalıdır. Öz kaynakların işletmenin bağımsızlığını korumak için uzun ve orta vadeli borçları karşılayabilecek düzeyde olması gerekmektedir. Bir işletmenin borçları öz kaynağından fazla ise işletmenin bağımsızlığı tehlikededir. İşletme ortaklarının güvenliklerini sağlamak için orta ve uzun vadeli borçların eşit olması (Özkaynaklar = Orta ve Uzun Vadeli Borçlar) istenmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Guilding, C. (2002). Financial Management for Hospitality Decision Makers. Oxford: Butterworth-Heinemann; Kandır, S. Y., Önal, Y. B. ve Karadeniz, E. (2007). Turizm Yatırım Projelerinin Yönetimi Değerlendirilmesi ve Finansmanı. Ankara: Detay Yayıncılık; Met, Ö. (2013). Turizm ve Ağırlama İşletmelerinde Finansal Analiz. Ankara: Detay Yayıncılık; Met, Ö. (2015). Otel İşletmelerinde Büyüme ve Finansmanı. Ankara: Detay Yayıncılık; Toroslu, M. V. (2016). Finansal Tablolar Analizi Kavramlar-Analiz Teknikleri. Ankara: Seçkin Kitabevi.