Rekreasyonel Turist

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama Rekreasyon

Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
Yazar: Ali YAYLI (2019) (Madde metni için tıklayınız)
Yazar: Oğuz NEBİOĞLU (2019) (Madde metni için tıklayınız)
1 / 2

Turizm, XXI. yüzyılda boş zaman değerlendirme faaliyetlerinden biri olarak bilinen küresel eğlence aktivitelerinden biri haline geldi. Turistler seyahatleri boyunca eğlenme, sportif, sosyal ve kültürel aktivitelere katılma gibi aktivite temelli seyahati daha fazla tercih etmektedirler. Rekreasyonel turist kavramı sözü edilen bu turist tipinin açıklanmasında kullanılmaktadır. Rekreasyonel turist, “Etkinliklere gönüllü olarak katılan, boş zamanları boyunca tam bir istek ve tatmin duyarak aktiviteleri yapan, hoşuna giden faaliyetlere katılan kişi” olarak tanımlanabilmektedir. Dolayısıyla rekreasyonel turist, insanların boş zamanlarında, monotonluktan kurtulmak için yaşadıkları çevreden bir süreliğine uzaklaşarak, arzuladıkları fırsatları değerlendirmelerine, özgürce hareket etmelerine ve kendilerini yenilemelerine olanak sağlamak için gönüllü olarak bir dizi rekreatif etkinliklere katılan kişi şeklinde ele alınabilmektedir.

Turizm, rekreasyonel ve kültürel ihtiyaçları karşılamak için ikâmet yeri dışına yapılan seyahat ve tüketim ile ilgili bir dizi ilişkiler ağı şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımda turistlerin rekreasyonel ihtiyaçları, seyahat için ana motivasyonlardan biri olarak ifade edilmektedir. Bu durum, 1994 yılında yayınlanan Dünya Turizm Örgütü’nün resmi turizm tanımı ile de örtüşmektedir: “Turizm, boş zaman, iş ve diğer amaçlar için ardı ardına bir yıldan fazla olmamak üzere olağan ikametleri dışında seyahat eden kişilerin faaliyetlerini kapsar”. Turizmin bu tanımından da anlaşılacağı gibi, rekreasyonun bazı turizm türlerinin çok önemli bir bileşeni konumunda olduğu, seyahati motive edici rol oynadığı ve çok önemli bir turizm kaynağı olduğu söylenebilmektedir. Dolayısıyla rekreasyon, turistlerin seyahat amaçlarına bağlı olarak seyahatleri ve kalış süreleri boyunca birincil veya ikincil aktivite kaynağı olabilmektedir. Tatil ve eğlence amaçlı seyahat eden turistlerin seyahat nedenleri arasında dinlenme, gezip görme, akraba, eş ve dost ziyaretleri, alışveriş, eğlence, rekreasyonel aktiviteler yer almaktadır. Bu gruptaki turistler için rekreasyon birincil aktivite olurken iş amaçlı seyahat edenlerde ise ikincil aktivite olabilmektedir.

Rekreasyonel turist, seyahati süresince dağ, milli parklar, nehir, göl, flora ve fauna gibi doğa temelli kaynakların yanında tema park, aqua parklar, spor salonları, yüzme havuzları gibi insan yapımı rekreatif kaynaklara yönelerek avlanma, yürüyüş yapma, yüzme, kayak yapma, futbol, voleybol, basketbol, tenis gibi bir dizi aktiviteleri gerçekleştirmeye ihtiyaç duymaktadırlar. Dolayısıyla rekreasyonel turistler bu tür kaynakların zengin olduğu destinasyonları tercih etmektedirler.

Yararlanılan Kaynaklar

Demirci Orel, F. ve Yavuz, M. C. (2003). Rekreasyonel Turizmde Müşteri Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Pilot Çalışma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (11): 61-76; Karaküçük, S. (2008). Rekreasyon Boş Zaman Değerlendirme. Ankara: Gazi Kitabevi.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Gjorgievski, M., Kozuharov, S. ve Nakovski, D. (2013). Typology of Recreational-Tourism Resources as an Important Element of the Tourist Offer, Special issue, UTMS Journal of Economics, 4 (1): 53–60.

2 / 2

Dünyada yaşanan ekonomik, teknolojik ve sosyokültürel pek çok gelişme önceleri kısıtlı olanaklar ve motivasyonlarla gerçekleştirilen turizm etkinliklerinin gelişiminde büyük rol oynadı. Bu gelişmeler turizm sektörünün yapısını hem niceliksel hem de niteliksel bağlamda etkilemiştir. Böylelikle turizm sektörü kendi içinde farklı türlere ayrılmıştır. Son yıllarda gastronomi turizm için oldukça önemli bir bileşen haline gelmiştir. Gastronomi ve turizm konusunu birlikte ele alan çalışmalar incelendiğinde yemeğin turizm için ne denli önemli olduğu daha iyi anlaşılır. Ancak yapılan araştırmalar genel anlamda gastronomiyi turizm için önemli olarak addetse de turistik etkinliklere katılan turistler için bunun aynı derecede önemli olmadığı ifade eden çalışmalara da rastlanmaktadır. Bu durumu inceleyen bazı araştırmalar turistleri gastronomiye olan ilgi düzeylerine göre anlamayı amaçlamaktadır.

Bu çalışmalardan biri de, Fransız sosyolog Pierre Bourdieu’nün “Yaşam Tarzları” bakış açısı temel alarak turistleri gastronomiye olan ilgilerine göre sınıflandırmıştır. Söz konusu sınıflandırma modern, öz-yönelimli, gelenekçi ve idealist olmak üzere yaşam tarzlarına yön veren dört farklı özellikten doğan ve varoluşçu, deneyci, rekreasyonel ve kolaycı olarak isimlendirilen dört farklı turist tipi olduğunu ifade etmektedir. Bahsi geçen her bir turist tipinin katıldıkları turistik etkinliklerde gastronomi olgusuna olan yaklaşımları farklıdır. Bu kısımda ele alınan rekreasyonel turistleri diğer turistlerden ayıran karakteristik özellikler şöyle özetlenebilmektedir. Bu turist tipinin ziyaret ettikleri turistik destinasyonda sunulan yiyecek içeceklere karşı tutucu oldukları söylenebilmektedir. Tatilleri süresince bilindik yiyecek içecekleri tüketmek isterler. Yemek deneyimi onlar üzerinde az etkiye sahiptir. Çünkü yemeklerini genellikle yanlarında getirirler. Bu nedenle yemeklerini kendilerinin hazırlayabileceği apart oteller gibi konaklama tesislerini tercih ederler. Bilinmeyen yiyeceklerden kaçınırlar. Seyahatleri boyunca yemekle ilgili faaliyetlere katılmadan sadece uzaktan izlemekle yetinirler ve yemek konusunda fazla bilgiye ihtiyaç duymazlar. Sahip oldukları bu özellikler bakımından rekreasyonel turistlerin gastronomiye en az ilgi duyan turist tipi olduğu söylenebilmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Çalışkan O. (2013). Destinasyon Rekabetçiliği ve Seyahat Motivasyonu Bakımından Gastronomik Kimlik, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1 (2): 39-51; Kivela, J. ve Crotts, J. C. (2005). Gastronomy Tourism: A Meaningful Travel Market Segment. Journal of Culinary Science & Technology, 4 (2-3): 39-55; Nebioğlu O. (2016). Yerel Gastronomik Ürünlerin Turizmde Kullanılmasını Etkileyen Faktörler (Basılmamış doktora tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Quan S. ve Wang N. (2004). Towards a Structural Model of the Tourist Experience and Illustration From Food Experiences in Tourism, Tourism Management, 25: 297-305.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Hjalager, A. (2004). What Do Tourists Eat and Why? Towards a Sociology of Gastronomy and Tourism, Tourism, 52 (2): 195-201.