Marka Kent

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Bir kentte bulunan tarihi, turistik, doğal, kültürel ve ekonomik değerlerin kent ruhuna has bir imajın oluşturulmasıdır. Kentler dünyadaki kentlerden farklı olma, nitelikli üretim yapma, daha çok turist çekme, rekabet avantajı elde etme amacıyla marka kent olmak için oldukça çaba göstermektedir. Marka kent, diğer mal ve hizmetlerde olduğu gibi, alıcıları için sattıklarından daha çok şey ifade etmekte ve ziyaretçilerinin beklentilerine yanıt vermeye çalışmaktadırlar.

Marka kent olmanın kentlere farklı avantajlar sağlaması, birçok kenti bu konuda çalışma yapmasına yöneltmiştir. Ekonominin gelişmesi için temel sayılan rekabet faktörleri kentler için de geçerli olup kentte yaşayanlara daha iyi fırsatlar sunmakta ve yaşam standartlarını artırmaktadır. Paris kentinin Fransa’dan, Roma’nın İtalya’dan, Antalya’nın Türkiye’den daha çok tanınır olması mikro destinasyon çerçevesinde marka kent pazarlamasına vurgu yapmaktadır.

Bir kentin başarılı ve sürdürülebilir marka olabilmesi için kentin; tarihi, doğal ve demografik özellikleri olmak üzere, birçok faktör etkili olmaktadır. Bunun yanı sıra o kentin diğer kentlerden ayrı, kendine özgü tanımlanabilir ve farklı bir yapısının bulunması gerekmektedir.

Kentlerin marka olmasında, o yörenin akılda kalıcı, tercih edilebilir bir marka sürecini destekleyecek özelliklerin ve değerlerin bulunması veya diğer kentlerden farklı bir durumda olması gerekmektedir. Kentin görünüşü, ilk izlenimler, kentte yaşayanların o şehri sahiplenmesi, inançları, ziyaretçilere bakış açısı, davranışları, deneyimleri o kentin markalaşmasında önemli rol oynamaktadır. Birebir ilişkilerin yaşandığı turizm sektöründe, hizmet üretimi, tüketim ve sonrasında da iletişim devam etmekte ve ziyaretçiler hizmet sürecine doğrudan katılmaktadırlar. Böylece, hizmetin sunumu ile algılanan müşteri değeri paralellik taşımaktadır. Dolayısıyla marka kent oluşmasında yöre halkının özellikleri ve davranış biçimi o yörenin tercih edilebilirliğini etkilemekte ve ziyaretçilerin iyi deneyimler kazanmasına katkıda bulunmaktadırlar.

Marka kent, iyi markalaşma süreci geçiren kentin talep edilebilirliğini sağlarken, kötü marka tersine işlemektedir. Bir kentin başarılı ve sürdürülebilir olabilmesi için birçok kaliteli ürün-markanın olmasının yanı sıra, kentteki altyapı, kent bilinci, yerli halkın kenti sahiplenmesi gibi birçok faktör önemli ölçüde etkili olmaktadır. Yerli halk ile yerel yönetim arasındaki bağ, bir kentin markalaşma sürecinde anahtar rolü oynamaktadır.

Bütün bu özellikler göz önünde bulundurularak, kentin merkezi ve yerel yöneticilerinin, sivil toplum örgütlerini, kentte yaşayan paydaşları da marka sürecine katarak, hedef kitleye ulaşabilecek, bir marka kent stratejisinin oluşturulması gerekmektedir.

Marka kent bileşenlerinin somut olan temellerle birlikte somut olmayan ancak kentin marka değerini yükselten, kentle duygusal bağ kurulmasını sağlayan, kenti tekrar yeniden keşfetmeye yönelten değerler, kentin sürdürülebilir marka destinasyonu olmasını sağlamaktadır.

Marka kentlerin sürdürülebilir olması marka kent sürecinde en çok durulması gereken konudur. Kentlerin marka olarak algılanma potansiyelini ölçmek amacıyla her yıl kentlerin öne çıkan özellikleri, dünya kültürüne ve bilimine katkısı, kentin yönetim biçimi, kentin alt ve üstyapı olanakları, konumu, insanların kentte yaşadığı deneyimler, kentin doğal, sosyal, sportif ve kültürel çekiciliği, ekonomik ve akademik fırsatları, misafirperver, hoşgörülü halkın olması, ziyaretçilerin kentte kendilerini güvende hissetmeleri gibi önkoşulların değerlendirilmesi gerekmektedir.

Marka kent çalışmaları dünyada 1990’lı yıllardan sonra hız kazanırken, Türkiye’de marka kent süreci profesyonel anlamda 2007 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı'nda, devlet tarafından oluşturulmuş hedefler arasında yer aldı. Buna göre Türkiye’de marka kent potansiyeli olan 15 kent belirlendi ve marka kent projesi kapsamında çalışmalar planlandı.

Yararlanılan Kaynaklar

Aksoy, T. (2011). Marka Şehirler, http://www.temelaksoy.com/marka-sehirler/, (Erişim tarihi: 03.07.2019); Ashworth, Gregory, ve Kavaratzis, M. (2009). Beyond The Logo: Brand Management For Cities, Brand Management, 16 (8): 520-531; Gönenç Güler, E. (2010). Destinasyon Pazarlamasında Edirne Markalama Süreci. Ankara: Detay Yayıncılık; Kaypak, Ş. (2013). Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Markalaşması ve Marka Kentler, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14 (1): 335-355; Keller, K. L. (2009). Building Strong Brands in A Modern Marketing Communications Environment, Journal of Marketing Communications, 15 (2-3): 139-155.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Gönenç Güler, E. (2007). Markalaşma Sürecinde Edirne. İstanbul: Ege Basım.