Aşırı Turizm

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama Sosyoloji Coğrafya Şehir ve Bölge Planlama

Onlarca yıl boyunca, turizm gelişiminde temel sebep, varış noktasına gelen turist sayısını arttırmaktı. Ancak son yıllarda, yaygın olarak aşırı turizm olarak adlandırılan bir fenomen, kamuoyunun artan ilgisini çekti. Çok popüler bazı turistik destinasyonlarda, büyük turist kitlelerine ve davranışlarına karşı halk direnişi ortaya çıktı. Aşırı turizm (overtourism) terimi, son zamanlarda manşetlere girdi. Kentsel destinasyonlara doğru büyüyen turizm akışını yönetmenin zorluklarını, turizmin şehirler ve sakinleri üzerindeki olumsuz etkisini anlatmaktadır. 2016 yılında Skift dergisinin overtourism kelimesini oluşturduğu söylenmektedir.

Aşırı turizm, turizmin olumsuz sonuçları hakkındaki kamuoyu ve akademik tartışmalarda nispeten yeni bir terimdir. Aşırı turizm, belli zamanlarda ve belirli yerlerde turizmin etkisinin fiziksel, ekolojik, sosyal, ekonomik, psikolojik ve/veya politik kapasite eşiklerini aştığı durumu tanımlamaktadır. En savunmasız destinasyonlar mutlaka şehirler değil, şehirler kıyı, adalar ve kırsal miras alanlarıdır. Aşırı turizm, aşırı kalabalıklaşmadan daha karmaşık ve çok yönlü bir olgudur. Turist sayısı sürekli olarak arttıkça, turizmin olumsuz etkileri giderek daha belirgin hâle geliyor. Çevre ve ev sahibi topluluklar, sürekli büyüyen turist akışını yönetmek için baskı altında çalışmaktadır.

Son zamanlarda yapılan bir araştırmaya göre, aşırı turizm ile ilgili zorluklar yabancılaşmış sakinler, bozulmuş turist deneyimi, aşırı yüklenmiş bir altyapı, doğaya zarar veya kültür ve mirasa yönelik tehditlerle ilgili olabilmektedir. Dünyada halen, Berlin, Prag, Santa Monica, Hong Kong, Belfast, Venedik, Rio de Janeiro, Barselona, Şangay, Amsterdam, Palma de Mallorca, Lizbon, Reykjavik ve Dubrovnik gibi şehirlerin aşırı turizm olgusundan sıkıntı çektiği bildirilmiştir. Aşırı turizm, sonuçta dünyada devam ettiği gibi, hacim artışına odaklanan turizm stratejilerinin bir sonucudur ve çoğunlukla sakinlerinin turizm ile ilgili bakış açılarını yansıtır. Aşırı turizm, genellikle şehirler ve şehir turizmi ile ilişkilendirilir, ancak aynı zamanda kırsal kesimde, kıyılarda ve adalarda, doğal ve kültürel miras alanlarında ve ilgi çekici mekanlarda ortak bir olgudur.

Aşırı turizmin nedenleri, şunlar gibi faktörlerden kaynaklanabilmektedir: seyahatin erişilebilirliği ve satın alınabilirliği, hacmi arttırmaya odaklanan geleneksel politika, uluslararası girişlerde artış. Turizm büyümesinin aşırı turizm sonuçları, aşırı turizm etkisine neden olabilecek eşik olarak da tanımlanabilmektedir: artan tıkanıklık, altyapı üzerindeki baskı, enerji ve su talebindeki büyüme, kirlilik, ziyaretçilerin davranışları, çevresel bozulma, tarihi yerlere ve anıtlara verilen hasar, kimlik ve orijinallik kaybı, yerel sakinler için yaşam maliyetlerindeki artışlar ve yerel halk arasında artan eşitsizlik gibi.

Bazı araştırmalar, artan ziyaretçi sayısının geliri artırabileceğini fakat aynı zamanda doğal çevrenin aşırı kullanılmasına neden olduğunu göstermektedir. Venedik, iklim krizinden daha acil bir riskle karşı karşıya günümüzde yılda 25 milyon olarak tahmin edilen ve 2025 yılına kadar 38 milyona ulaşacağı tahmin edilen turistlerin artan dalgası. 1. 05. 2019 tarihinden bu yana Venedik, kentin temizliğini arttırmak için tüm turistler için günlük üç Euro vergi uygulamaktadır. Amsterdam’ın 820 bin olan nüfusu, tüm yıl boyunca toplam 8,3 milyon konaklama ve 18 milyon ziyaretçiye sahiptir. Endonezya’da, Bali hükümeti adaya gelen herhangi bir turist için 14 ABD Doları vergi almayı hazırlamaktadır. Büyüyen bir turizm sektörünün uzun vadeli sosyal, kültürel ve çevresel sürdürülebilirliğine dikkat etmek, tüm dünyada turizm politika belirleyicileri için bir gerekliliktir.

Yararlanılan Kaynaklar

Benner, M. (2019). From Overtourism to Sustainability: A Research Agenda for Qualitative Tourism Development in the Adriatic; Jordan, P., Pastras, P., ve Psarros, M. (2018). Managing Tourism Growth in Europe. The ECM Toolbox. Dijon: European Cities Marketing; keep.eu. (2018). Search by Countries & Regions, https://www.keep.eu/keep/nuts/searchByRegion#null, (Erişim tarihi: 10.08.2020); Stemberk, J., Dolejs, J., Maresova, P. ve Kuca, K. (2018). Factors Affecting the Number of Visitors in National Parks in the Czech Republic, Germany and Austria. ISPRS International Journal of GeoInformation, 7 (3): 124; World Tourism Organization (UNWTO), Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality, NHTV Breda University of Applied Sciences and NHL Stenden University of Applied Sciences (2018). ‘Overtourism’? – Understanding and Managing Urban Tourism Growth beyond Perceptions, Executive Summary. Madrid: UNWTO.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Peeters, P., Gössling, S., Klijs, J., Milano, C., Novelli, M., Dijkmans, C., Eijgelaar, E., Hartman, S., Heslinga, J., Isaac, R., Mitas, O., Moretti, S., Nawijn, J., Papp, B. ve Postma, A. (2018). Research for TRAN Committee - Overtourism: impact and possible policy responses. Brussels: European Parliament, Policy Department for Structural and Cohesion Policies.