Uyarılmış Turizm Kârı

Kavram Ekonomi

Turizm endüstrisi ile bağlantısı olan tüketicinin talep ettiği bir malın veya hizmetin satışından elde edilen gelirin o mal veya hizmetin üretim maliyetinden daha yüksek olması durumudur. Mal veya hizmet fiyatının alıcı ve satıcı tarafından karşılıklı olarak antlaşmayla belirlendiği, arz ve talebe müdahale yapılmayan serbest piyasalarda ürün maliyetleri satış fiyatından düşük olduğunda kar oluşmaktadır. Uyarılmış turizm gelirinden toplam maliyet çıkarıldığında uyarılmış turizm kârına ulaşılmaktadır. Doğrudan, dolaylı ve uyarılmış turizm gelirleri 2018 yılında dünya gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 10’una ulaştı, 2019 yılında 1.7 trilyon ABD Doları oldu, bu gelirden firmaların üretim için harcadıkları toplam maliyet düşüldüğünde kâr miktarına ulaşılmaktadır.

Bir firmada kâra geçiş noktası başabaş noktası olarak ifade edilmektedir yani firmanın hasılatının maliyetine eşit olduğu, ne kâr ne de zarar edilen üretim düzeyidir. Firmalarda kâra geçiş noktasındaki üretim ve satış miktarı; sabit giderlerin, birim satış fiyatı ile birim değişken gider arasındaki farka bölünmesi ile bulunmaktadır. Uyarılmış turizm kârına ulaşılabilmesi için firma üretiminin başabaş noktasını geçmesi gereklidir. Matematiksel iktisat ile amaç fonksiyonu bir ya da birden fazla kısıt altında optimize edilen değişkenlerle, kâr maksimizasyonu için maliyet minimizasyonu hesaplamaları yapılabilmektedir.

Kâr ve diğer üretim faktörleri getirileri toplamı bir ülkenin milli gelir hesaplanmasında kullanılmaktadır. Girişimci diğer üretim faktörlerini kullanarak mal veya hizmet üretmektedir. Uyarılmış turizm kârı, üretilen mal veya hizmetin turizmde istihdam edilen ya da turizmden kazanç sağlayan kişilerce satın alınması ile elde edilen uyarılmış gelirlerinden giderler toplamının çıkarılmasıyla oluşmaktadır.

Turizm endüstrisinde otel yatırımları yüksek sermaye gerektirmektedir, onlarca sektörden mal ve hizmet satın alınmaktadır. Ayrıca otel işletmeciliği emek yoğun olduğu için doğrudan ve dolaylı yaratılan istihdam ile gelir elde edenlerin başka sektörlere harcama yapmasıyla para bölge içine yayılmakta bölgede kümülatif gelir yükselmektedir. Kümülatif gelirden toplam değişken maliyetlerin ve toplam sabit maliyetlerin çıkarılması sonucu, maliyet satış gelirinin altında olduğunda, uyarılmış turizm kârına ulaşılmaktadır.

Turizm ekonomisi içinde turizm sektöründe üretilen mal ve hizmetlerde yüksek katma değer sonucu yüksek kâr oluşması hedeflendiğinde ve üretim sırasında turizm sektörüne girdi sağlayan yan sektörlerden tedarik edilen mal ve hizmetlere ödeme yapılmasıyla turizm ekonomisinin ülke ekonomik hayatıyla nasıl iç içe geçtiği görülmüş olmaktadır. Yüksek katma değer ile sağlanacak yüksek kâr, iktisat teorisi gereği tüketim eğiliminin de yüksek olacağı beklenmektedir ve ülkedeki tarım, sanayi ve hizmetlerde tüketim yapılması sonucu iktisadi büyümeye ve uyarılmış turizm kârı ülkenin kalkınmasına katkı sağlayacaktır.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı 11. Kalkınma Planında (2019-2023) makroekonomik politika çerçevesinde turizmin ekonomiye katkısı önemli ölçüde artırılacaktır ifadesi vardır. 2023 Türkiye hedefinde uyarılmış turizm kârı artışı ülke büyümesi oranlarının daha yukarılara çıkmasına katkı sağlayacağının altı çizilmiş, öncelikli gelişme alanları içine tarım, savunma sanayi ile birlikte turizm olmak üzere toplam üç sektöre öncelik verilmiş daha fazla harcama eğilimi olan ziyaretçinin Türkiye’ye çekilmesi, konaklama dışı harcamaların artırılması hedefi konuldu.

Yararlanılan Kaynaklar

Dornbusch, R., Fischer, S. ve Startz, R. (2018). Macroeconomics. New York: TheMcGraww-Hill Series Economics; Dwyer, L., Forsyth, P. ve Dwyer, W. (2020). Tourism Economics and Policy Aspects Of Tourism Texts. Bristol: Channel View Publications; Onbirinci Kalkınma Planı (2019). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı 100. Yıl Türkiye Planı (2019-2023). Ankara: Strateji ve Bütçe Başkanlığı Yayımları; UNWTO World Tourism Organization (2018). TourismHighlights 2018 baskısı. Madrid; UNWTO World Tourism Organization (2019). Tourism Highlights 2019 baskısı. Madrid.