Turizm, hizmet-yoğun bir sektördür ve bu bağlamda, sektörde çalışanların yönetimi kritik bir işleve sahip olmaktadır. Turizm sektöründe herhangi bir kuruluşun sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlaması çalışanların katkısına ve bağlılığına bağlıdır. Günümüzde başarı bir şirketin sahip olduğu sermaye miktarı ile tek başına ölçülemez durumdadır. Çalışanlarının becerileri, kabiliyetleri ve örgütsel yeterliliğe yol açan yetenekleri bugünün rekabet gücü yüksek iş ortamında başarının anahtarı halindedir. En iyi performans gösteren çalışanları işe almayı benimsemek ise yetenek yönetimi olarak ifade edilmektedir.

Yetenek yönetimi, “Mevcut ve gelecekteki iş gereksinimlerini karşılamak için gerekli becerilere ve yetkinliğe sahip kişileri çekmek, geliştirmek, elde tutmak ve kullanmak için geliştirilmiş süreçler geliştirerek işyerinin verimliliğini artırmak için tasarlanmış entegre stratejilerin veya sistemlerin uygulanması ” şeklinde tanımlanmaktadır.

Başka bir anlamda yetenek yönetimi, birçok organizasyonun gerekliliği ile yüzleşmesi ve organizasyon yöneticileri arasında her düzeyde iletişim, işgücü planlaması, işe alım, eğitim, personelin iyileştirilmesi, yeteneklerin gözden geçirilmesi, başarı planlaması, performans değerlendirmesi, mevcut yeteneklerin rezervde tutulması gibi çeşitli adımları içeren bir yaklaşımdır.

Yetenek yönetimi, insan kaynakları yönetiminin ayrılmaz bir parçasıdır. Yetenek yönetimi, mevcut ve gelecekteki hedefleri veya organizasyonun ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli yetenek veya becerilere sahip insanları işe almak, geliştirmek ve korumak için uygulanan planlanmış bir yaklaşım olarak tanımlanabilir.

İşe alma, koruma, geliştirme, ödüllendirme ve organizasyonda insanların performans göstermesini sağlama, Stratejik İnsan Kaynakları olarak adlandırılan yetenek yönetiminin bir parçasıdır. Yetenek yönetimiyle uğraşan şirketler, çalışanları organizasyon içinde nasıl yönlendirdikleri, seçtikleri, eğittikleri, geliştirdikleri, elinde tuttukları, destekledikleri ve taşıdıkları konusunda stratejik ve bilinçlidirler. Yapılan çalışmalarda, insan kaynaklarının organizasyonlarda giderek daha önemli bir rol oynadığı belirtilmektedir.

Stratejik insan kaynakları yönetiminin en önemli fonksiyonlarından biri olan yetenek yönetimi, şirket için en değerli ve önemli kaynağın insan olduğunu ortaya koymaktadır. Yetenek açısından, stratejik uygulamaların parlak ve gelecek vaat eden çalışanları keşfetmesi ve geliştirmesi çok önemlidir. Yetenek yönetimi uygulamaları sadece yetenekleri keşfetmek ve eğitmek için değil, aynı zamanda potansiyel veya yetenekli çalışanların bulundukları pozisyonlarda onları çok fazla tutmadan ilerlemelerini sağlamaktadır. Yani, yetenek yönetiminde, başarılı çalışanların yöneticiler tarafından kariyerlerinin başında farkına varılması ve örgüt içinde önlerindeki fırsatları engellemekten ziyade potansiyellerini ve yeteneklerini ortaya koymalarının veya göstermelerinin sağlanması önemlidir.

Örgüt içinde etkili bir yetenek yönetiminin uygulanması aşağıdaki koşullara bağlı olmaktadır:

- Yetenek, üst yönetim tarafından stratejik bir varlık olarak görülmeli ve şirket için önemi kuruluştaki herkese düzenli olarak iletilmelidir.

- Yetenek yönetiminin bütün çabalarını desteklemek için yeterli kaynaklar (fonlar) sağlanmalıdır.

- Etkili bir yetenek yönetimi planı ve programı, şirketin vizyonu, kültürü ve genel stratejisi ile uyumlu hâle getirilmelidir.

- İnsanlar ve pozisyonlar, teknoloji tabanlı bir yetenek yönetimi sistemi aracılığıyla izlenmelidir.

- İnsan kaynakları yönetimi departmanı ile bölüm müdürleri arasında sağlıklı bir çalışma ilişkisi mevcut olmalıdır.

- Önemli olan yetenekli birey değil, yetenek yaratan, yöneten ve organize eden süreçlerdir. Bunlar, uyumlu bir bütün içerisinde birbirine uyan doğru yapılara, sistemlere, işlemlere ve uygulamalara sahip olmaktır. Örneğin, kuruluşların yetenekli personeli olabilmekte, ancak onları doğru şekilde desteklemeyi başaramayabilir.

- Tam bir yetenek yönetim sisteminin temel unsurları arasında bir işveren markası, bir işe alım ve seçim süreci, bir eğitim ve gelişim süreci, bir ödül sistemine etkili bir şekilde bağlı olan bir performans yönetim sistemi, motivasyon, yetenek geliştirme, yetenek kullanımı, performans ve memnuniyetle ilgili verileri içeren bir bilgi sistemi yer almalıdır. Ayrıca bir kuruluşun yetkinliklerini ve yeteneklerini değerlendirmek için bir süreç olmalıdır.

Küreselleşme, artan rekabet, bilişim teknolojilerindeki ilerlemeler sonucunda değişim gösteren insan kaynakları yönetiminin yeni bir stratejisi olarak ortaya çıkan yetenek yönetimi, işletmelerde insan kaynakları bölümünün başarılı olması için temel faktörlerden birisidir. Yetenek yönetimi kavramı, 1990’lı yıllarda Amerika’da faaliyet gösteren danışmanlık şirketi McKinsey & Company tarafından yapılan çalışma ile ortaya atıldı. Şirketin hazırladığı raporda, yeteneğin artan öneminin zaman içinde bir savaşa dönüşeceği ve sahip olunan iyi yeteneklerin şirketleri performanslarına göre kategorize ederken kullanılacak en önemli kriter olacağı düşüncesi ileri sürüldü.

Bireylerin doğuştan gelen, özel bir alandaki etkinlikleri üst düzeyde edinme ve sergileme kapasitesi olarak tanımlanabilen yetenek, bireylere ve bu bireylerin çalıştığı işletmelere önemli avantajlar sağlamaktadır. İşletmelerdeki işlerin büyük bir bölümü az sayıdaki yetenekli çalışanlar tarafından yapıldığından bu bireyler işletmenin devamlılığının sağlamasında etkin rol üstlenmektedir. İşletmelerin hepsini içine alan, sınırları belirlenmiş katı yetenek yönetimi aşamaları bulunmamakla birlikte, genel olarak kabul edilen dört yetenek yönetimi aşaması bulunmaktadır. Bunlar; ihtiyaç duyulan adaylara ulaşılarak yetenekli çalışanları işletmeye çekme aşaması, en uygun adayı seçme ve yerleştirme aşaması, çalışanın performansını artırmak için çalışanı geliştirme aşaması ve ihtiyaç duyulan çalışanı işletme tutma aşamasıdır.

Diğer sektörlerde olduğu gibi emek yoğun hizmet veren turizm sektöründe de yetenek yönetimine ihtiyaç duyulmaktadır. Nitekim; konaklama, eğlence, ulaşım ve rehberlik gibi hizmetleri sunan işletmelerin rakipleriyle rekabet edebilmesi, maliyetlerini düşürebilmesi, yenilikçi fikirler geliştirilebilmesi ve yüksek müşteri memnuniyetini sağlayabilmesi, yetenekli çalışanların işe alınması ve özellikle de işletmede tutulması faaliyetlerini kapsayan yetenek yönetimi uygulamalarına paralel olarak başarıya ulaşabilmektedir.