Psikolojik sözleşme “Birey ve üyesi olduğu örgüt arasında oluşan, yazılı olmayan, konuşulmamış beklentilerin toplamıdır”. Terim 1960’lı yıllarda Levinson, Price, Munden, Mandl, Solley ve Schein tarafından tanımlanmış bir kavramdır. Psikolojik sözleşmeyi diğer sözleşmelerden ayıran temel özellikler; yazılı kurallara göre hazırlanmaması, yükümlülüklerin tecrübelere ve ilişkilere bağlı olarak ortaya konulması, tarafların algılarına göre ortaya çıkması, iki taraflı bir yapıda olması ve beklenti temelli olmasıdır.

Çalışanın örgüte girmesiyle birlikte oluşan psikolojik sözleşme, tarafların (işveren ve işgören) birbirlerinden beklentileri gerçekleştiği zaman anlamlı hâle gelmektedir. Bu beklenti gerçekleşmesi algısı ne kadar kuvvetli olursa çalışanın örgüte yapacağı olumlu katkı o oranda artmaktadır. Çalışanların örgütten beklentileri; yapılan işe uygun ücret alma, işine son verilmeyeceği güvencesi, ilerleme imkanı, çalışma arkadaşları tarafından kabul görme, adalet temelli liderlik uygulamaları, yapılan işin değerli olması, kendisiyle ilgili kararlarda fikrinin alınması, özel hayata saygı ve değişen iş becerileri doğrultusunda kendini geliştirme imkanı verilmesi vb.’dir.

Psikolojik sözleşme ihlali inancı çalışanların yukarda belirtilen beklentilerinin bir ya da birkaçının örgüt tarafından yapılmadığına inanması sonucunda ortaya çıkmakta ve çalışanların kızgınlık ve ihanet duyguları yaşamasına neden olabilmektedir. Çalışanlar, örgütün sağladığı faydalar ile örgütün kendisine vaat ettiği faydaları birbirine oranlamakta, ardından örgütün elde ettiği toplam faydada kendisinin katkısıyla, kendisinin örgüte taahhüt ettiği katkıyı birbirine oranladıktan sonra örgütün elde etmiş olduğu fayda kendisinin elde ettiği faydadan yüksekse psikolojik sözleşme ihlali olduğuna inanmaya başlamaktadır.

Psikolojik sözleşme ihlali örgütler için pek çok olumsuz etkiye neden olabilmektedir. İhlal algısı ilk etapta çalışanın örgüte güven kaybının oluşmasına neden olmakta, çalışanların performansını, iş memnuniyetlerini, örgütsel bağlılıklarını, örgütsel vatandaşlık davranışını olumsuz olarak etkileyip son aşamada işten ayrılma ile sonuçlanabilmektedir.