Türkiye’nin Orta Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Tokat iline özgü geleneksel bir yemektir. “Yavan” ifadesi, yemeğin etsiz oluşuna işaret eder ve bu dolma, özellikle sade ama doyurucu lezzetiyle Tokat halk mutfağında önemli bir yere sahiptir. Osmanlı mutfağından izler taşıyan dolma kültürü, Tokat’ta yerel malzemelerle yeniden şekillenmiş ve yemeğe tatlı-ekşi bir aroma veren kuru erik kullanımıyla özgün bir tat kazanmıştır. Yemeğin kökeni, bölgenin tarım ürünlerine dayalı mutfak geleneğine ve mevsimsel ürünlerin değerlendirilmesine bağlanabilmektedir. Tokat yöresinde yaygın olan üzüm bağcılığı, asma yaprağı kullanılarak hazırlanan dolma çeşitlerinin gelişmesini sağlamıştır. Bu çeşitler arasında Erikli Yavan Dolma, özgün içeriği ve ekşi tadıyla kendisine yer bulmaktadır. Bağ evlerinde sürdürülen yeme-içme pratikleri, bölgenin mutfak kültürünü biçimlendiren temel etkenler arasında yer alır. Erikli Yavan Dolma, bağ evlerinde tüketilmeye başlandıktan sonra kırsal ve kentsel yerleşimlerdeki gündelik sofra düzenine de girmiştir. Bu yayılım süreci, yemeğin Tokat mutfağındaki yöresel konumunu güçlendirmiştir. 

Ancak Tokat yerel ürünlerinin tanınırlığına ilişkin veriler, Erikli Yavan Dolma’nın halk tarafından yeterince bilinmediğini ve tadım oranın düşük olduğunu ortaya koymaktadır. Yemeğin, az tanınması ile hiç tadılmamış olması arasındaki açık ilişki, bu lezzetin zamanla unutulma riskiyle karşı karşıya olduğunu göstermektedir. Bu durumun temel nedenlerinden biri, geleneksel gastronomi yöntemlerinin kuşaklar arası geçişlerde yeni nesillere aktarılamaması ve yemeğe ilişkin bilginin sürdürülebilir biçimde paylaşılmamasıdır. Yemeğin, bölgenin geleneksel kimliğinin korunması bağlamında mutfak kültürüne aktif olarak kazandırılması önemli bir ihtiyaç olarak öne çıkmaktadır. 

Yemeğin malzemeleri arasında ince bulgur ve aşlık karışımı, domates-biber salçası karışımı, kuru soğan, zeytinyağı, salamura yaprak ve kuru erik bulunur. Ayrıca tuz, reyhan, kimyon, kırmızı ve karabiber gibi baharatlar lezzet katmak için kullanılır. Hazırlık sürecinde, ince bulgur ve aşlık karışımı bir-iki saat önceden suyla ıslatılır, böylece bulgurlar şişmeye bırakılır. Ardından soğan, salça ve baharatlar eklenerek karıştırılır, tuzu arındırılmış yaprakların içerisine dolma içi konularak zeytinyağlı formda ince ve uzun olarak sarılır. Dolmalar tencereye dizilirken aralarına ve üzerine yıkanmış kuru erikler konulur. Dizme işlemi bittikten sonra sıcak su eklenerek, kuru soğanın ve salçanın yağda kavrulmasıyla oluşan sos, parlaklık vermesi açısından dolmanın üzerine dökülür. Yemeğin üzerine şeklen bozulmaması için dolma kapağı ya da tencereye sığacak boyutta tabak konularak iki saat kısık ateşte pişirilir. Suyu azaldıkça üzerine sıcak su ilave edilir. Yemeğin tüketimi sırasında özel bir kural bulunmamakla birlikte, genellikle bakır kaplarda, tercihe göre yoğurt ya da limon suyu ile servis edilir. 

Besin değeri açısından; asma yaprağının kalsiyum, fosfor, vitamin ve diyet lifi içeriğiyle sağlık üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır. Bulgur ve kuru erik sayesinde karbonhidrat ile doğal şeker içeriği zengindir; zeytinyağı ise sağlıklı yağlar bakımından beslenme açısından değer taşır. Erikli Yavan Dolma’nın coğrafi işaret tescili bulunmamaktadır, ancak Tokat’ın gastronomi kültüründeki özgünlüğüyle ayırt edici bir nitelik taşır. Tokat’taki bazı yöresel yemek işletmelerinde menülerde nadiren yer alabilir, ancak daha çok ev mutfaklarında yaygın olarak yapılır. Tokat mutfağına dair genel anlatılarda asma yaprağıyla yapılan dolma çeşitlerinin çokluğundan sıkça bahsedilir.