Tekirdağ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi

Müze Etnografya Müzesi

(Tekirdağ, 1992 - )

Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
Yazar: Kübra ERHAN (2019) (Madde metni için tıklayınız)
Yazar: Mustafa ÇİDEM (2021) (Madde metni için tıklayınız)
1 / 2

Trakya’da yaşamış kültürlere ait buluntuların sergilendiği Tekirdağ Müzesi, 1967 yılında kurulmuş ve 1977 yılına kadar küçük bir teşhir salonunda hizmet verdi. 1927 yılında Vali Konağı olarak inşa edilen günümüzdeki binası, 1976 yılında müzeye dönüştürülmek üzere Kültür Bakanlığı’na devredilmiştir. Restorasyonu yapılarak 28 Aralık 1992’de ziyarete açıldı. Müze teşhiri; giriş katında Taş Eserler Salonu, ikinci katta Arkeoloji ve Etnografya Salonu ile Tekirdağ Salonu ve bahçe teşhir bölümü olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Müzede Tekirdağ ve çevresinde bulunan tarih öncesi çağlardan günümüze kadar 1621’i teşhirde, 22280’i depoda olmak üzere toplam 23 901 eser yer almaktadır. Bu eserlerden 4863’ü (618’i teşhirde) arkeolojik eser, 17 129’u (418’i teşhirde) sikke, 1909’u ise (585’i teşhirde) etnografik eserdir. 2019 yılında müzeyi 14 235 kişi ziyaret etmiştir. 

Taş Eserler Salonu, Tekirdağ ve çevresindeki Perinthos (Marmara Ereğlisi), Apri (Kermeyan) Bisanthe (Barbaros), Heraion Teichos (Karaevli altı) ören yerlerinden çıkartılan, heykeller, steller, kabartmalar, mezar taşları, kitabeler ve çeşitli arkeolojik buluntuların sergi alanıdır. Harekattepe Tümülüsü’nde bulunan Odrys Kralı Kersepleptes’in (M.Ö.359-341) manken kullanılarak etlendirilmiş ve giydirilmiş teşhiri, kral ve rahiplik taçları ile mezar buluntuları salonun önemli sergilerinden biridir. Kersepleleptes’in oğlu Teres’in Naip Tümülüsü’nde bulunan mezar odası buluntularıyla (gümüş kaplar, takılar, kandil, kalkan ve şamdan,) birlikte orijinal boyutunda cam bir oda içerisinde sergilenmektedir. Ayrıca salonda Trak kenti olan Heraion Teichos ören yerindeki kült ve sağlık merkezinde bulunan adak figürleri, heykelcikler, ilaç fırını ve M. S. I. yüzyılda eyalet merkezi olarak öne çıkan Perinthos Antik Kenti buluntuları da geniş bir teşhir alanına sahiptir.

Arkeoloji ve Etnografya Salonu’nda, tarih öncesi çağlardan itibaren Trak, Yunan, Roma ve Bizans dönemi eserleri ve çıkarıldığı yerler hakkında bilgi veren panolar camlı bölmelerde sergilenmektedir. Tekirdağ Karansıllı köyü Yatak ve Kuştepe mevkilerinde bulunan taş aletler, Malkara ilçesi Çavuşköy Ballı mevkiinde bulunan çakmaktaşı ve kuartz kesiciler ile Kıyıköy Vezirtepe Tümülüsü, Karaevli Tümülüsü, Hacılı Tümülüsü, Menekşe Çatağı kazısı, Perinthos Lahitleri, Perinthos Kaya Mezarları, Marmara Ereğlisi Toptepe Höyüğü buluntularından; toprak, bronz, cam kaplar, steller, kabartmalar, bronz fener ve bronz şamdan, altın diadem ve levhalar, ahşap mobilya parçaları, bronz sikkeler, madeni ve mermer heykelcikler, ana tanrıca kült kabı, süs eşyaları, koku şişeleri, kandiller teşhir edilmiş eserlerdir. Trakya şehir ve kral sikkeleri ile Roma, Bizans, Osmanlı dönemleri sikkeleri kronolojik sistemde iki camlı bölümde sergilendi. Müzenin önemli sergi alanlarından biri arkeolojik sualtı araştırmaları neticesinde çıkarılan Ganos Amphoraları ile İtalya’nın Faenza kentinin fayanslarını taşıyan XVI. yüzyıl fayans batığı sergisidir. Salonun bir bölümü ise Osmanlı dönemi ve sonrasında kullanılmış toprak, cam ve metal eşyalar, kesici ve ateşli silahlar, gümüş takılar, Tekirdağ yöresel kadın-erkek kıyafetleri, hamam takımı, el dokuması kilimler, Tekfurdağı Sancağı ve el yazması Kuran-ı Kerim, el işlemeli çeyiz eşyalarının bulunduğu etnografik sergi alanına ayrılmıştır. İşlemeli ahşap sandık, vitrin gibi otantik mobilyalarının sergilendiği geleneksel sünnet töreni odası teşhiri de bu bölümde yer alır.

Tekirdağ Salonu (Etnografya Salonu), kültürel unsurlarının yansıtıldığı geleneksel Tekirdağ evinin dokusuna uyarlanmış bir oda içerisinde; sedir, işlemeli yastıklar ve perdeler, el dokuması halılar, Tekirdağ yöresel kıyafetleri, el oyması beşik ve çeşitli mutfak eşyaları sergilenmektedir.

Tekirdağ müzesinin üç tarafını çevreleyen bahçedeki açık hava sergi bölümünde, Helenistik, Roma ve Bizans dönemi çeşitli mimari parçalar ile Osmanlı dönemi eserlerine yer verilmiştir. Eserler arasında; lahitler, mesafe taşları, mezar stelleri, sunak taşları, Osmanlı çeşme mimarisinin bir örneği olan Hacı Seyid Said Çeşmesi (1831), kurtuluş anıtı, çeşme aynaları ve mezar taşları bulunmaktadır. 

Yararlanılan Kaynaklar

Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2019). Tekirdağ Müzesi. https://tekirdag.ktb.gov.tr/TR-75776/tekirdag-muzesi.html, (Erişim tarihi: 25.11.2015); Tekirdağ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi Tanıtım Kitapçığı. (2019). https://tekirdag.ktb.gov.tr, (Erişim tarihi: 13.12.2019); Tekirdağ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi. (2019). https://www.trakyagezi.com/tekirdagin-muzeleri/, (Erişim tarihi: 13.12.2019).

2 / 2

Tekirdağ kent merkezi, Rakoczi Caddesi üzerinde bulunan eski Vali Konağı’nda hizmet vermektedir. Müze binası ilk olarak 1927 yılında Vali Konağı olarak inşa edildi. 1977 yılına ise yapı Kültür Bakanlığı tarafından Tekirdağ İl Özel İdaresi’nden satın alınarak restorasyonu gerçekleştirildi. Çeşitli sebeplerle uzayan çalışmalar sonucunda bina 28 Aralık 1992 tarihinde müze olarak ziyarete açıldı.

Üç katlı olarak inşa edilen binanın birinci katı arkeolojik eserlerin sergilendiği bölüm olarak kullanılmaktadır. Yapının ikinci katı idari işlerin yürütüldüğü alan olarak düzenlenmiştir. Üçüncü katında ise etnografik eserlerin sergilendiği bölüm bulunuyor. Sergilemenin yapıldığı alanlar ise taş eserler salonu, arkeolojik eserler salonu, etnografik eserler salonu ile bahçe teşhiri olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Bu salonlarda Tekirdağ ve çevresinde yürütülen arkeolojik kazılarda elde edilen buluntular ile etnografik eserler teşhir edilmektedir. Eserleri Prehistorik dönemden günümüze kadar gelen fosiller, mimari parçalar, lahitler, mezar stelleri, sunak taşları, mil taşları, kitabeler, yöresel kıyafetler ve tarım aletleri gibi farklı dönemlere ait buluntular yer alıyor. Müzede 1.909’u etnografik eser, 4.863’ü arkeolojik eser, 17.129’u sikke olmak üzere 23.901 adet eser bulunmaktadır.

Giriş katında bulunan Taş Eserler Salonunda, Apri (Kermeyan), Byzante (Barbaros), Heraion (Karaevli Altı) ve Perinthos (Marmara Ereğlisi) antik kenti kazılarından çıkarılan heykeller, steller ve objeler yer alır. Salonun orta bölümünde ise tamamen cam ile kapatılmış Naip Tümülüs’ü buluntularına ait sergilenmektedir.

Arkeolojik Eserler Salonu’nda Prehistorik dönemden itibaren Trak, Yunan, Roma ve Bizans dönemlerine ait eserler yer almaktadır. Bu sergilemeler arasında Perinthos Kaya Mezarları, Perinthos Lahitleri, Hayrabolu Hacılı Tümülüsü, Marmara Ereğlisi Toptepe Tümülüsü, Karaevli Tümülüsü, Menekşe Çatağı Kazıları’ndan elde edilen ana tanrıça kapları, toprak-bronz ve cam kaplar, diademler, madeni ve mermer heykelcikler, mızrak-ok uçları, takı örnekleri yer almaktadır.

Etnografya Salonu, müzenin üçüncü katında bulunmaktadır. Bu bölümde geçmişten günümüze kadar uzanan silah koleksiyonlarından oluşan örneklere yer verilmiştir. Kılıç, balta, hançer, gibi kesici aletlerden ateşli silahlara kadar farklı dönemlere ait eserin teşhiri bu bölümünde görülebilir. Müzenin etnografya bölümünde yer alan sünnet odası düzenlemesi, objeler ve manken canlandırmaları ziyaretçilerin en çok dikkatini çektiği bölümüdür.

Bina girişinde bulunan bahçe teşhirinde ise Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait mimari örneklere yer verilmektedir. Özellikle Marmara Ereğilisi’nden elde edilen Perinthos Lahitleri hemen dikkati çeken eserler arasındadır. Teşhirde lahitlerin dışında mezar taşları, kitabeler, kabartmalı betimlemeler, çeşitli büyüklüklerde sütunlar, mermer heykeller, mil taşları gibi birçok eser bulunmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Adıyaman, F. (1996). Tekirdağ Eski Vali Konağı Binasının Arkeoloji ve Etnografya Müzesi Olarak Kullanımı, Gelişimi ve Öneriler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü; Collins, A. M. (1995). The City is The Museum. Museum International No:187, XLVII (3): 30-34; Eldem, N. ve Gökhan, E. (1992). Müze ve Müze Mimarisi Üzerine,Tasarım 30. 108-113; Nikolayidis, D. (2019). Müzelerde Sikke Koleksiyonları ve Sergilenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Şahin, E. (1992). Müze Olarak Kullanılan Tarihi Binalarda Sergileme ve Depolama Koşullarının M. S. Ü. İstanbul ve Resim Heykel Müzesi Örneği Üzerine İrdelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2021). Tekirdağ Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi, https://tekirdag.ktb.gov.tr/TR-75836/muzeler-ve-orenyerleri.html, (Erişim tarihi: 25.04.2021); Tekirdağ Valiliği. (2021). Tekirdağ Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi, http://www.tekirdag.gov.tr/arkeoloji-ve-etnografya-muzesi, (Erişim tarihi: 25.04.2021).