Sosyal Pazarlama

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama

İlk kez 1970’li yıllarda bir sosyal olaya pazarlama tekniklerinin uyarlanması için ortaya atıldı. Sosyal pazarlama, hedef kitlenin bireysel ve toplumsal çıkarlarını geliştirmek maksadıyla davranışlarını olumlu yönde değiştirmek için yapılan pazarlama faaliyetleri olarak tanımlanabilmektedir. Sosyal pazarlama uygulamaları, sosyal davranışları pozitif yönde değiştirmeyi amaçlarken pazarlamacının çıkarlarından ziyade hedef kitlenin ve toplumun çıkarlarını ön planda tutmaktadır. Kar amacı gütmeyen kuruluşların daha fazla kullandığı sosyal pazarlama yaygın olarak üç durumda kullanılmaktadır;

Toplumun bilinçlendirilmesinin gerekli olduğu konularda; toplumlara bazı konularda farkındalık oluşturup yeni alışkanlıklar kazandırmak gerekmektedir. Bu tarz durumlarda sosyal pazarlamacılar insanları; daha az tuz tüketmeleri, su tüketiminde daha dikkatli davranılması, ülkeye gelen turistlere iyi davranılması gibi konularda bilinçlendirmek için gayret sarf etmektedirler.

Karşı pazar|amaya ihtiyaç duyulduğunda; birçok işletme insan sağlığını ve toplumları olumsuz etkileyen ürünler üretmektedirler. Bu işletmeler genellikle büyük bütçelerle bu ürünleri tanıtmaktadırlar. Toplumların büyük bir çoğunluğu ise, bu tür konularda kendilerini korumaya yetecek ölçüde örgütlenmemiş ve yeterli imkanlara sahip değillerdir. Böyle durumlarda sosyal pazarlama uygulamaları kamu otoritesi ve kamuoyu gruplarının desteğini alarak toplumlara ilgili ürünlerin diğer boyutlarını da göstermektedir.

Bazı durumlarda insanlar, yapmaları gereken davranışları yapmazlarken, yapmamaları gereken davranışları da yapmaktadırlar. Örneğin, insanlar önemli bir bölümü kilo vermeleri gerektiğini bilmelerine rağmen bunun için çaba sarf etmezler. Aynı şekilde sigara tüketmemeleri gerektiğini bilen çok sayıda insan sigarayı bırakmak için gayret göstermemektedir. Bu tür durumlarda, sosyal pazarlamacı, insanları yapmaları gereken davranışları yapmaya, yapmamaları gereken davranışları da yapmamaya teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Haydi çocuklar aşıya, Haydi kal, hareket et, sigarayı bırak hayatı bırakma şeklindeki sloganlarla hedef grup harekete geçirilebilir.

Turizmde sürdürülebilirlik oldukça önemli bir konudur. Sürdürülebilirliğin üç temel unsuru, yeşil pazarlama, eleştirel pazarlama ve sosyal pazarlamadır. Sosyal pazarlamanın sürdürülebilir turizmde önemli bir konu olmasının sebebi, turistik ürünlerin ne olursa olsun satılmasını değil çevreye ve topluma duyarlı turizm pazarlaması faaliyetlerinin uygulanması gerekliliğinden ileri gelmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Hürmeriç, P. (2009). Sosyal Pazarlama Yönelimi Olarak Karşılıklı Yarar Odaklı Sponsorluk (Neden İlişkili Pazarlama) Uygulamalarının Tutumlar Üzerine Etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Kotler, P. ve Andreasen, A.R. (1996). Strategic Marketing for Non-Profit Organizations (Beşinci baskı). Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall; Sezer, İ. F. (1999). Sosyal Pazarlama KavramıTürkiye Uygulamaları, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (14): 55-63.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Bayraktaroğlu, G. ve İlter, B. (2007). Sosyal Pazarlama: Engeller ve Öneriler, Ege Akademik Bakış, 7 (1): 117-132.