Schmidt, Klaus, Prof. Dr.

Kişi Arkeolog

(1953 - 2014)

Dünyadaki en eski tapınak kalıntıları olarak gösterilen Göbeklitepe’de arkeolojik kazı çalışmaları gerçekleştirerek buldukları ile insanlık tarihine önemli katkıları sunan bilim insanıdır. Almanya’nın Feuchtwangen şehrinde doğdu (1953). Heidelberg Üniversitesi ve Erlangen Üniversitesinde Prehistorya, Klasik Arkeoloji ve Jeoloji alanlarında öğrenim gördü (1974-1983). Eğitim ve öğretim zamanında Almanya, Yunanistan, Mısır, Ürdün ve Suudi Arabistan’da yürütülen arkeolojik projelere katıldı. Doktor unvanını çalışmalarını Elazığ Müzesi’ndeki Norşuntepe kazısından ortaya çıkarılan buluntular üzerine yaparak (1978-1979) Heidelberg Üniversitesinden aldı (1983). Daha sonra çalışmalarını sürdürmek için ekonomik kaynak olarak başvurduğu Alman Arkeoloji Enstitüsünden (DAI) seyahat bursu (1984-1986) ve Alman Araştırma Vakfı’ndan (DFG) ise araştırma bursu kazanarak Heidelberg Üniversitesi’nde Prehistorya Anabilim Dalında araştırmacı pozisyonunda çalıştı (1986-1995). Doçentlik tezini Nürnberg Üniversitesinde tamamladı (1999) ve aynı üniversitede profesör unvanını aldı (2007). Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün Berlin’de bulunan merkezindeki Orient bölümünde araştırmacı ve Erlangen Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak çalışmalarını sürdürdü (2001’den itibaren). Şanlıurfa ve Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün (DAI) ortak kararı ile Göbeklitepe de proje başlattı (1995). Buradaki kazı çalışmaları, Bakanlar Kurulu kararlı kazı statüsü izni ile yürütüldüğü için Schmidt karar gereği kazı başkanlığına getirildi. Ayrıca, Ürdün de yer alan Aqaba projesinde de başkanlık görevini üstlendi. Bu arada Türk arkeolog Çiğdem Köksal-Schmidt ile evlendi. Tarihin Sıfır Noktası olarak tanımlanan Göbeklitepe’den elde ettiği veriler ile insanlık tarihine ışık tutan Schmidt, Almanya’da geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti (2014). Göbeklitepe’deki katkılarından dolayı buradaki yürüyüş güzergahına Schmidt’in adı verildi. Onun için bir de ‘Anı Evi’ inşa edildi. Dünya’nın şimdiye kadar ki en eski tapınak merkezi olarak tanımlanan Göbeklitepe, 42.. Dünya Miras Komitesi Toplantısı’nda UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alındı (2018). Göbeklitepe konulu çalışmaları Türkçe, Almanca, İtalyanca ve Rusça dillerine tercüme edildi. Eserlerinin bazılarına aşağıda yer almaktadır:

Başlıca eserleri: Schmidt, K. (2010). Budowniczowie pierwszych świątyń. Varşova: PIW; Schmidt, K. (2012). Göbekli Tepe a Stone Age sanctuary in South-Eastern Anatolia. Heidelberg: ArchaeNova eV; Schmidt, K. (2018). Taş Çağı Avcılarının Gizemli Kutsal Alanı GÖBEKLİ TEPE - En Eski Tapınağı Yapanlar. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.

Yararlanılan Kaynaklar

Bachenheimer, A. (2018). Gobekli Tepe: An Introduction to the World’s Oldest Temple. Kaliforniya: Blurb; DAI, Klaus Schmidt, http://www.dainst.org/de/profile/klaus-schmidt?ft=all, (Erişim tarihi: 24.01.2020); Dietrich, O., Notroff, J. ve Schmidt, K. (2015). Göbekli Tepe: Dünya Kültür Mirasına Girme Yolunda Olağandışı Bir Erken Neolitik Buluntu Yer. İçinde; Ü. Yalçın ve H. D. Bienert (Editörler), Anatolien - Brücke der Kulturen (91-109). Bonn: Alman Bilimsel Araştırma Kurumu.