Rahmi Koç Müzesi

Müze Endüstri Müzesi

(İstanbul, Ankara, Ayvalık (Balıkesir)

Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı bünyesinde yer alan Rahmi M. Koç Müzesi, tüm ülkelere ve geçmişten günümüze tüm dönemlere ait, endüstri ve mühendislikle ilgili objelerin ve belgelerinin toplanması, bu eserlere ev sahipliği yapılması, bu eserlerin araştırılması, korunması ve sergilenmesine adanmış, kâr amacı gütmeyen özel bir kurumdur. Rahmi Koç Müzesi, koleksiyonlarını ve kaynaklarını, halkı bilgilendirmek, onları etkilemek; Türkiye genelinde müze ziyaretlerini yaygınlaştırmak ve endüstri tarihinin araştırılmasını desteklemek amacıyla kuruldu.

Türkiye’nin sayılı ailelerinden Koç Ailesi sanat alanında sayısız sponsorluk desteğini üstlendiler. Vehbi Koç’un ardından Koç Holding yönetiminin başına geçen Rahmi M. Koç, babası Vehbi Koç’un çocukken ona yurtdışından getirdiği mekanik ve elektrikli oyuncakları biriktirmesiyle başlayan koleksiyon yapma fikri ilerleyen yıllarda Mercedes, Ford ve Alman müzelerinden etkilenmesiyle, biriktirdiği parçaları müzede bir araya getirme fikriyle pekişti. Uygun mekân arayışının ardından, eski bir İspirto deposu olan, Osmanlı döneminde de Lengerhane olarak kullanılan şimdiki Rahmi M. Koç Müzesi binasını alarak müze olmasına karar verildi. 1991 yılında tarihi mekân satın alınarak 1993 yılında aslına uygun olarak restorasyonu yapıldı. 1994 yılında Rahmi M. Koç Müzesi ziyarete açıldı. 1996 yılında Avrupa Konseyi Yılın Müzesi Özel Ödülü'ne layık görüldü. 1996 yılında da bu binanın karşısındaki 1880 yılında kurulan tersane binası satın alınarak 2001 yılında müzeye yeni bölüm olarak açıldı.

Rahmi M. Koç Müzesi, İstanbul, Ankara ve Balıkesir Cunda Adası’nda biri kütüphane olmak üzere yer almaktadır. İsimleri ise şu şekildedir: İstanbul-Rahmi M. Koç Müzesi, Ankara-Rahmi M. Koç Müzesi, Balıkesir-Cunda Taksiyarhis Rahmi M. Koç Müzesi ve Cunda Sevim ve Necdet Kent Kütüphanesi.

İstanbul müzesinde, açık hava sergileme alanları Açıkhava müzeciliğine oldukça önemli bir örnektir. 2016 yılında İstanbul Rahmi M. Koç müzesinin Lengerhane binasına oğlu Mustafa V. Koç’un (1960-2016) adı verildi. Müzede yer alan Lengerhane binası Mustafa V. Koç Binası olarak yer almaktadır.

Ankara Rahmi M. Koç müzeleri bölümlerinden Çengelhan, Nisan 2005’te Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı’na bağlı bir müze olarak ziyarete açıldı. Safranhan da 2016 yılında müzenin uzantısı olarak açıldı.

Balıkesir, Cunda Taksiyarhis Rahmi M. Koç müzesi, eskiden kilise olan müze, restorasyonu yapılarak, 2014 yılında ziyarete açıldı. Müzenin koleksiyonu, Rahmi M. Koç Müzesi İstanbul ve Ankara Müzeleri’nin bir benzeri gibi oluşturuldu ve ortaya çıktı. Müzede sergilenenler teknede oyuncaklardan, buharlı modellere, bebek arabalarından, zaman ölçüm aletlerine olmak üzere geniş bir yelpazeyi içermektedir. Koleksiyon; Atatürk Bölümü, Bilimsel Aletler, Demiryolu Ulaşımı, Denizcilik, Fenerbahçe Vapuru, Havacılık, İletişim Araçları, Kara Yolu Ulaşımı, Makineler, Modeller ve Oyuncaklar, Özel Koleksiyonlar ve Yaşayan Geçmiş başlıklarıyla sergilenmektedir.

Müze, ayrıca aktivite ve deneyimlerin yaşanabileceği uygulamalı bir müzedir. Müze eğitimi Türkiye’de 1990’lı yıllarda başlamış olsa da 2000’li yılların başından itibaren eğitimde oldukça kullanılan bir uygulama mekanı olarak kendini gösterdi. Rahmi M. Koç müzesinin de müzede deneyim yaşatma noktasında önemi büyüktür. Müzede eğitimi önemseyen müzede 4-14 yaş çocuklarıyla bireysel ve grup atölyeleri de gerçekleştirilmektedir. Ayrıca müzede daimi sergilemenin dışında zamanlamalı kısa süreli sergiler de gerçekleştirilmektedir. Eğitimciler, çocuk gelişimciler, akademisyenler, çocuklar ve tüm vatandaşlar için ulusal ve uluslararası değere sahip olan Rahmi M. Koç Müzesi Türkiye’nin en önemli müzeleri arasında yer almaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

İstanbul Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2020). Gezilecek Yerler, https://istanbul.ktb.gov.tr/TR-165661/rahmi-m-koc-muzesi.html, (Erişim tarihi: 10.10.2020); Rahmi M. Koç Müzesi (2020). http://www.rmk-museum.org.tr/istanbul/ana-sayfa, (Erişim tarihi: 10.10.2020); Türkiye Kültür Portalı (2020). Gezilecek Yerler, Rahmi M. Koç Müzesi-Ankara, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/ankara/gezilecekyer/cengel-han-rahm-m-koc-muzes, (Erişim tarihi: 05.10.2020).