Michelin Yıldızı

Gastronomi Yeme-İçme İşletmesi

Michelin ismi araba kullanıcılarının çok yakından tanıdığı, 1889 yılında kurulan bir lastik üreticisi ve markasıdır. Şirketin sahibi Andre ve Edouard Michelin kardeşler 1900 yılında, o zamanlar için az sayıda olan otomobillerin sürücülerini karayolu seyahatine özendirmek, sürücülerin daha fazla yol kat ederek lastiklerinin eskimesini sağlamak ve dolayısıyla lastiğe olan talebi artırmak amacıyla Michelin Rehberi adını verdikleri bir seyahat rehberi hazırladılar. İlk etapta yol üzerindeki restoran ve kafelere gelen müşterilerin dikkatini çekebilmek amacıyla hazırlanan bu rehber, konaklanabilecek oteller ve pansiyonlar, benzin alabilecekleri istasyonlar, tamirhanelerin yeri, lastiklerin tamiri ve kullanımı ve otomobil bakımı hakkında bilgiler içeren 400 sayfalık küçük boyutlu bir rehber olarak hazırlandı. O dönemde araç sayısı 3000’in altında iken basılan rehber sayısı 35 bine ulaştı. Michelin rehberlerinin ücretsiz olarak dağıtılmaya başlandığı ilk büro 1908 yılında Paris’te açıldı. 1920 yılına dek ücretsiz olarak dağıtılan bu rehber, ücretsiz olan bir şeye duyulan saygı ve güvenin düşük olacağı görüşünden hareketle bir ücret karşılığında satılmaya başlandı.

Michelin Rehberi, kaliteli gastronomi kavramıyla eş değer olarak görülmektedir. Günümüzde Kırmızı Rehber olarak da anılan Michelin Rehberi, 1926 yılıyla birlikte restoranlar için özel bir sınıflama sistemi başlattı. İlk önce tek yıldız uygulamasıyla başlayan bu sınıflama, 1931 yılında iki ve üç yıldızın eklenmesiyle güncellendi. Bu sınıflamaya göre bir yıldız kendi kategorisinde çok iyi bir restoran, iki yıldız mükemmel bir mutfağa sahip gidilmesi gereken bir restoran ve üç yıldız olağanüstü mutfağa sahip bir restoran, tek başına seyahat nedeni anlamına gelmektedir. Michelin Yıldızı sahip restoranlara verilen yıldızlar bir yıllığına verilir ve denetimler neticesinde yıldız sayısı azaltılabileceği gibi benzer şekilde artırılması da mümkündür.

Bir restoran, Michelin Yıldızı derecelendirmesine göre; ürünlerin kalitesi, yemeklerin lezzeti ve pişirilmesindeki uzmanlık, mutfağın karakteri, ödenen paraya değmesi ve tutarlılık kriterleri açısından değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmeler, bağımsız ve gizli müfettişler tarafından gerçekleştirilen denetimler ve raporlar neticesinde gerçekleştirildiği gibi, 2008 yılından bu yana ziyaretçilerin posta ve e-postaları aracılığıyla geribildirim elde edilmektedir. Denetlemeyi sağlayan müfettişlerin tüm masrafları Michelin organizasyonu tarafından karşılanmaktadır. Michelin Yıldızı şeflere değil restoranlara verilmektedir ancak yıldızı alan restoranın şefi de yıldızlı şef olarak kabul edilmektedir. Bu yıldız bazı şefler için o kadar önemlidir ki örneğin 1996 yılında Şef Alain Zick ve 2003’te Bernard Louseau yıldızlarını kaybettikleri için intihar etmişlerdir. 2020 yılı itibariyle 2145 bir yıldızlı, 379 iki yıldızlı ve 104 üç yıldızlı olmak üzere 2628 Michelin Yıldızlı restoran bulunmaktadır. Türkiye’de Michelin Yıldızı’na sahip hiçbir restoran yoktur. Dünyada en fazla Michelin Yıldızı’na sahip ülke, Tokyo, Kyoto ve Osaka şehirlerindeki restoranlar ile Japonya’dır.

Yararlanılan Kaynaklar

Johnson, C., Surlemont, B., Nicod, P. ve Revaz, F. (2005). Behind the Stars: a Concise Typology of Michelin Restaurants in Europe, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 46(2): 170-187; Michelin Guide (2020). Michelin Restaurants. Erişim Adresi: https://guide.michelin.com/en/restaurants/, (Erişim tarihi: 19.05.2020); Ottenbacher, M. C., Harrington, R. J. (2009). Institutional, cultural and contextual factors: Potential drivers of the culinary innovation process, Tourism and Hospitality Research, 9(3): 235-249; Özdoğan, O. N. (2014). Dünyanın En İyi Restoranları ve Başarı Hikayeleri. Osman Nuri Özdoğan (Editör), Yiyecek İçecek Endüstrisinde Trendler; Kavramlar, Yaklaşımlar, Başarı Hikayeleri İçinde (ss. 111-125). Ankara: Detay Yayıncılık; Sönmez, B. (2017). Yiyecek İçecek İşletmeciliği. İçinde; Doğdubay, M. ve Saatçi, G. (Editör), Yiyecek ve İçecek Paradoksu (Kavramlar/Süreçler). İçinde (ss. 141-168). Ankara: Detay Yayıncılık.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Snyder, W., Cotter, M. (1998). The Michelin Guide and restaurant pricing strategies, Journal of Restaurant & Foodservice Marketing, 3(1): 51-67.