Bir mesleği oluşturan, meslek tanımı, görevler, işlemler, işlemlerin başarım ölçütleri, bilgi, beceri, tutum ve davranışlar ile mesleği icra ederken kullanılan araç gereç ekipmanları içeren tüm meslek unsurlarının yer aldığı ve mesleği ilgilendiren tüm paydaşlar (Devlet-işçi ve işveren) tarafından kabul edilmiş ulusal normlardır.

Mesleklerin belirlenmesi; standardı hazırlanacak meslekler, iş piyasasının ve eğitim kurumlarının öncelikli ihtiyaçları ve sektör komitelerinin önerileri dikkate alınarak Yönetim Kurulunca belirlenir. Meslek standardının şekli ve içeriği; uluslararası örnekler incelenerek hazırlanan ve sektör komitesinden görüş alınarak yönetim kurulunca onaylanan “Meslek Standardı Formatı”na uygun olmak zorundadır. Meslek Standardı Formatı uluslararası uygulamalardaki değişiklikler ile Meslek Yeterlik Kurumu (MYK) uygulamalarından elde edilen veriler ve değerlendirmeler dikkate alınarak hazırlama usulüne göre güncellenir. Standardı belirlenecek mesleğe ilişkin yeterlilik düzeyleri, Avrupa Birliği tarafından benimsenen yeterlilik seviyelerine ve Avrupa Yeterlilik Çerçevesi’ne (AYÇ) uygun olmak zorundadır.

Meslek standardı paydaşları UMS’lerin tanınma süreci; meslek standartları MYK tarafından yetkilendirilen, sektörünü temsil etme yeteneği ve yetkinliği olan kurumlarca hazırlanabileceği gibi MYK tarafından oluşturulan çalışma gruplarınca da hazırlanabilmektedir. Meslek standardı hazırlama işlemi başvuru sürecinden başlayarak, meslek standardının doğrulanması, onaylanması ve Ulusal Meslek Standardı olarak yayımlanmasına kadar geçen süreçte görev alan belli başlı temel aktörler; Meslek standardı hazırlamak üzere yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar/çalışma grupları, MYK sektör komiteleri (26 sektör altında ele alınmaktadır), MYK yönetim kurulu.

Meslek standartlarının tanınma süreci; MYK tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde yetkilendirilen kuruluşların veya oluşturulan çalışma gruplarının hazırladığı taslak meslek standartlarının Ulusal Meslek Standardı olarak tanınmasında şu adımlar takip edilmektedir: Türkiye’de meslek standartlarını temel alarak teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek; denetim, ölçme ve değerlendirme, belgelendirme ve sertifikalandırmaya ilişkin faaliyetleri yürütmek üzere 21. 09. 2006 Tarihli ve 5544 Sayılı Kanun ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olan Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) kuruldu. Kurumun çalışma alanlarını düzenleyen yönetmeliklerden biri olan Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik çerçevesinde MYK; ulusal yeterlilik sisteminin ilk aşaması olan meslek standartlarını, her sektörde gerekli bilgi deneyim ve altyapı gibi kriterleri göz önüne alarak yaptığı değerlendirme sonucunda, yine sektör kurum ve kuruluşlarına hazırlatmaktadır.

MYK ile imzalanan Meslek Standardı Hazırlama İşbirliği Protokolü kapsamında hazırlanacak meslek standartları, ilgili mercilerin görüş ve onayından geçtikten sonra ulusal meslek standardı olarak Resmi Gazete’de yayımlanmakta, mesleki eğitim standartları ve yeterliliklerinin geliştirilmesine, etkin bir ölçme ve değerlendirme ile belgelendirme sisteminin kurulmasına temel teşkil etmektedir.

Çalışanların yetkinliklerinin belgelenmesi konusunda önemli katkılar sağlayan meslek standartları, işletmeler ve ilgili personeli için geleceğin iş piyasasının kalitesinin arttırılmasında rol oynamaktadır. Bir meslek standardında şu bölümler bulunmaktadır: Mesleğin adı, unvanı, meslek tanımı, mesleği ilgilendiren yasal mevzuat, uluslararası sınıflamadaki yeri ve kod numarası, görevler, işlem ve işlem basamakları (her bir işlem ile ilgili performans kriterleri), bilgi beceri tutum ve davranışlar, mesleği icra ederken kullanılan araç gereç ve ekipmanlar.