Karnavas Dut Pekmezi, Erzurum'un Ormanağzı (Karnavas) köyünde üretilen, coğrafi işaret tescili almış geleneksel bir dut pekmezidir ve bölgenin gastronomik mirasının önemli bir parçasını oluşturur. Bu pekmez Menşe Adı ile coğrafi işaretlendirilmiştir. Karnavas Dut Pekmezi’nin üretimi için belirlenmiş olan coğrafi sınır Erzurum'un Olur ilçesine bağlı Ormanağzı (Karnavas), Taşlıköy, Yeşilbağlar, Köprübaşı ve Coşkunlar köyleri olarak belirlenmiştir (Denk 2023; Topcu ve  Baran 2017).

Karnavas Dut Pekmezi’nin üretimi dutların olgunlaştığı haziran ayında gerçekleştirilmektedir. İlk hasatın dutları bu pekmez türünün üretiminde kullanılmamakta, daha sonraki hasat dutları daha uygun görülmektedir. Dutların toplanmasının ardından ayıklama işlemi gerçekleştirilir. Daha sonra dutlar kazanlara boşaltılarak çeyrek ölçüde su ilave edilir ve bu dut-su karışımı geleneksel çam odunu ateşinde kaynamaya bırakılır. Kaynatılarak pişirilen karışım sonrasında yine çam ağacından yapılmış olan presleme araçlarına alınarak preslenir ve şıra elde edilir. Sonrasında elde edilen şıra süzme işleminden geçirilerek koyulaştırma için farklı kaplar içerisine alınır. Şıranın koyulaştırılması işlemi tekrar açık kazanlarda karıştırılarak gerçekleştirilmektedir. Pekmez istenen kıvama gelince koyulaştırma işlemi sonlandırılır ve karışım yeni bir kaba alınarak soğutulur. Soğutma işlemi esnasında geleneksel teknik kullanılarak tahta kaşıklarla karışım içerisinde kalan suyun buharlaşması sağlanır. Bu pekmezin üretimi esnasında başka hiçbir katkı maddesi kullanılmamaktadır. Üretimi sırasında sadık kalınan bu ayırt edici özellikler Karnavas Dut Pekmezi’ni diğer türlerden ayırmaktadır (TPK 2025; Turan ve Akoğul 2019).

Karnavas Dut Pekmezi, geleneksel üretim yöntemlerine dayanan bir geleneksel bir gastronomi unsuru olarak bölgedeki varlığını sürdürmektedir. Pekmezin üretim süreçleri nesiller arasında paylaşılan çeşitli bilgi ve deneyimler ile bir zenginliği ifade etmektedir. Karnavas Dut Pekmezi’nin coğrafi işaretlemeyle korunması sayesinde hem yerel ekonomik kalkınmaya katkı sağlanmakta hem de bölgenin gastronomi değerlerinin görünürlüğü mümkün olmaktadır. Karnavas Dut Pekmezi’nin sağlık faydaları bağlamındaki özellikleri de dikkate değerdir. Geleneksel tekniklerle hazırlanan bu pekmez, katkı maddesi içermemesi yönüyle doğal bir besin olarak öne çıkmaktadır.

Sonuç olarak Karnavas Dut Pekmezi’nin tarımsal miras ve gastronomi turizmi açısından değerli bir öğe olduğu ifade edilebilir. Geleneksel üretim yöntemleri, coğrafi işaret tescili, besin değerleri ve gastronomi turizmi potansiyeli Karnavas Dut Pekmezi’nin bölge mutfağı açısından önemini ortaya koymaktadır.