Hamsilos Tabiat Parkı

Doğal ve Kültürel Miras

(Sinop, 1987 - )

Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
Yazar: GÜL ERKOL BAYRAM (2019) (Madde metni için tıklayınız)
Yazar: BETÜL KIR (2024) (Madde metni için tıklayınız)
1 / 2

Milli Parklar Kanunu'na istinaden 2007 yılında tabiat parkı olarak tanımlandı. Karadeniz’in batısında Sinop iline bağlı Abalı Köyü’nde yer almaktadır. Sahip olduğu alan 67.9 hektardır. Milli parkın coğrafi konumu, kuzeyi ve doğusu Karadeniz, güneyi Akliman ve turistik amaçlı rekreasyon alanları, batısı ormanlık ve kırsal alanlardan oluşmaktadır. Bölgenin ekonomik yapısı turizme dayanmaktadır. Tabiat parkı ilan edilmesiyle turistik amaçlı da ziyaret edilen Hamsilos Tabiat Parkı günümüzde, doğaya dayalı turizm türlerinin gerçekleştirildiği bir alandır. Rekreatif faaliyetlerin gerçekleşmesine elverişli bir alan olarak da özellikle ilkbahar ve yaz aylarında yerli ve yabancı turistlerin en sık ziyaret ettiği turizm bölgelerinden biri konumundadır. Bölgede doğa yürüyüşleri, sportif olta balıkçılığı, kamp kurma gibi turistik aktiviteler gerçekleştirilmektedir.

Hamsilos Tabiat Parkı, Türkiye’nin 22. tabiat parkı olup 1987 yılında mesire yeri olarak kullanılmaya başlandı. Günübirlik tesisleri çeşitli rekreatif faaliyetlerin gerçekleştirilmesine imkân sunan Akliman Koyu, gezi teknelerinin ve su sporlarının bölgede gerçekleştirilmesine imkân tanımaktadır. Ayrıca kıyı kullanımına jeolojik yapısı itibariyle uygun olmamakla birlikte demirleme ve yüzme açısından uygun ria tipli kıyıya sahiptir. Uzun sahil şeridi, Akliman ve Hamsilos gibi denize girilebilen koylarıyla deniz turizmi açısından Karadeniz’in doğayla buluşan ender çekim merkezlerindendir. Zengin flora ve fauna yapısına sahip olan Hamsilos Tabiat Parkı’nda, kayın, gürgen, meşe, dişbudak, defne, sahil çamı, deve dikeni, sütleğen çiğdem gibi bitki türlerini ve kuş çeşitliliğini görebilmek mümkündür. Hamsilos Tabiat Parkı’nda Arkeolojik döneme ait bazı dikkat çekici eserlerle karşılaşmak mümkündür. Bölge antik dönemde liman kenti olarak kullanılıp kazılarda keramik parçaları, tarihi denizci mezarları, Amazon kadınlarının yıkandığına inanılan kadınlar hamamı çıkartılan eserler arasındadır.

Hamsilos, tabiat parkı olmasıyla birlikte turizmde tanınmaya başlandı. 2010 yılında yürürlüğe giren gelişme planıyla yürüyüş parkurları, seyir alanları, olta balıkçılığı için uygun kıyı alanları, bilgilendirme yazılarıyla Hamsilos Tabiat Parkı daha fazla ziyaretçi ağırlayabilecek potansiyele erişti. Şehre gelen ziyaretçilerin yüzde 85’i Hamsilos Tabiat Parkı’nı da ziyaret etmektedir. Genellikle yerli turistler tarafından ziyaret edilmektedir ve ziyaretçilerinin büyük bir kısmını günübirlik ziyaretçiler oluşturmaktadır. 2018 yılı itibarıyla bölgede farklı niteliklere sahip turizm işletmelerinin yer aldığı 80 konaklama işletmesi, 1.321 oda, 3.265 yatak kapasitesi ve A grubu beş seyahat acentası bulunmaktadır. Sinop şehir merkezine 14 kilometre uzaklıkta yer alan Hamsilos Tabiat Parkı’na ulaşım karayolu ile sağlanmaktadır. Havayoluyla da ulaşım mümkündür ve Sinop Havaalanı’na uzaklığı altı kilometredir. Demiryolu ulaşımının bulunmadığı alana denizyoluyla ulaşım merkezden sağlanmaktadır.

Referanslar

Sürücü, O., Tırıl, A. ve Arslan, E. Ö. (2014). Hamsilos Tabiat Parkı’nın Rekreasyon Potansiyelini Belirlemeye Yönelik bir Araştırma, Journal of Recreation and Tourism Research, 1(1): 20-38.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Sinop İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2019). Sinop Gezi Rehberi, https://sinop.ktb.gov.tr/Eklenti/9951,sinop-gezi-rehberipdf.pdf?0, (Erişim tarihi: 10.07.2019).

2 / 2

Hamsilos, Tabiat Parkı statüsüne 1991 yılında kavuşmuş olup, ekolojik değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunması amacıyla yürütülen çalışmalar sayesinde hem doğal yaşamın muhafazasını hem de turizm potansiyelinin sürdürülebilir bir şekilde geliştirilmesini sağlayan bir yönetim anlayışı ile korunmaktadır. Günümüzde park, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı birimlerce denetlenmekte ve yönetilmektedir. Doğa yürüyüşleri, kampçılık, manzara fotoğrafçılığı ve piknik gibi çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapan Hamsilos, Sinop’un en dikkat çekici turistik destinasyonlarından biri konumundadır. Parkın florasında meşe, gürgen ve kestane gibi ağaç türleri bulunurken, faunada ise sincap, tilki ve karaca gibi yaban hayvanlarına rastlanmaktadır. Bu zengin biyolojik çeşitlilik, Hamsilos’u ekolojik dengenin korunması ve çevresel değerlerin yaşatılması açısından önemli bir yaşam alanı haline getirmektedir.

Hamsilos Tabiat Parkı, Türkiye’nin Karadeniz kıyısında, Sinop ilinin sınırları içinde yer alan değerli bir doğal alan olarak öne çıkmaktadır. 24 Ağustos 2007 tarihinde Tabiat Parkı statüsü alarak koruma altına alınmış ve toplamda 67,9 hektarlık bir alanı kapsamına dahil etmiştir. Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz bölümünde, Sinop iline bağlı Merkez ilçesi sınırları içinde ve Abalı Köyü’nün Akliman bölgesinde konumlanmaktadır. Coğrafi koordinatları ise 42°03'53" – 42°02'49" kuzey enlemleri ile 35°03'05" – 35°02'13" doğu boylamları arasında yer almaktadır.

Parkın ilk gelişim planı, 23 Kasım 2010 tarihinde onaylanmış, 30 Aralık 2020 tarihinde ise revize edilerek güncellenmiştir. Parkın kuzey sınırı Karadeniz ve Karaahmetyatağı Mevkii ile belirlenirken, doğu sınırı tamamen Karadeniz ile çevrilidir. Güney sınırı, Abalı Köyü’ne bağlı Akliman ve Soğucalı Mahalleleri ile sınırlandırılmıştır. Doğu sınırı denizle, güney sınırı yerleşim alanlarıyla çevrili olan park, batı ve kuzey yönlerinde ise geniş ormanlık alanlarla kaplıdır.

Hamsilos Tabiat Parkı, barındırdığı biyolojik çeşitlilik, jeolojik yapılar ve korunmaya değer ekosistemler sayesinde, sadece Sinop ili için değil, Türkiye genelinde de önemli bir doğal miras alanı olmaktadır.

Sinop kent merkezinin batısında, yaklaşık dokuz kilometre mesafede bulunan Hamsilos Tabiat Parkı, kilometrelerce uzunluğunda ve 15-20 metre genişliğinde bir kumsal şeridiyle dikkat çekmektedir. Park sınırları içerisinde bulunan Akliman Piknik Alanı, doğal güzellikleri ve sunduğu olanaklar sayesinde ziyaretçilerin keyifli zaman geçirebileceği ideal bir dinlenme alanı olarak dikkat çekmektedir.

Hamsilos, Türkiye’de nadir rastlanan ria tipi kıyı oluşumlarından birine ev sahipliği yapmasıyla öne çıkmaktadır. Karadeniz’deki erozyon ve dalga hareketlerinin etkisiyle şekillenen bu alan, denizin kara içerisine doğru ilerlediği Türkiye’nin tek fiyort benzeri kıyı yapısını sergilemektedir. Sinop kent merkezine yaklaşık 11 kilometre uzaklıkta yer alan Hamsilos Koyu, Deveci Deresi’nin ağzında bulunmakta olup, 300-400 metre derinliğinde bir deniz girintisine sahiptir. Morfolojik çalışmalar, bu alanın Deveci Deresi Vadisi’nin alt kesimlerinin karada gerçekleşen çökmelerle sular altında kalması sonucu oluştuğunu göstermektedir. Dünya genelinde yalnızca Norveç ve Sinop’ta rastlanabilen bu tür ria tipi kıyılar, Hamsilos’un önemini daha da pekiştirmektedir.

Karadeniz Bölgesi’nin ekoturizm potansiyeli en yüksek doğal alanlarından biri olan Hamsilos Tabiat Parkı, doğa yürüyüşleri, kampçılık ve piknik gibi etkinliklerle ziyaretçilere bölgenin doğal güzelliklerini keşfetme fırsatı sunarken, aynı zamanda yerel halk için önemli bir gelir kaynağı sağlamaktadır. Bölgenin ekonomik kalkınmasında önemli bir rol oynayan Hamsilos, her yıl 100.000’i aşkın yerli ve yabancı turistin ziyaretine ev sahipliği yapmaktadır. Ekoturizm uygulamaları, Hamsilos’un sürdürülebilir bir turizm destinasyonu olarak korunmasında önemli bir rol oynamakta; sahip olduğu doğal güzellikler ve turistik cazibesiyle Hamsilos, Türkiye’nin en değerli doğal alanları arasında yer almakta ve turizm açısından büyük bir önem taşımaktadır.

Referanslar

Altunöz, Ö., Tırıl, A. ve Arslan, Ö. (2014, 1 (1)). Hamsilos Tabiat Parkı'nın Rekreasyon Potansiyelini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Journal Of Recreatıon And Tourısm Research, 1 (1): 20-38; Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü. (2023). Hamsilos Tabiat Parkı Koruma Raporu. Ankara: Tarım ve Orman Bakanlığı; Ekren, G. (2022). Sinop İle İlgili Turizm Araştırmaları Üzerine Bir Değerlendirme, Journal Of Humanities And Tourism Research 2022, 12 (2): 332-346; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye’nin Korunan Alanları Raporu (2022); TÜİK. (2022). Sinop İl Turizm Verileri. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları; T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2024). Sinop Vailiği Çevre,Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, (Erişim tarihi: 11.11.2024)
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2023). Türkiye Turizm İstatistikleri 2023. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı; T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı 10.Bölge Müdürlüğü (2024) Sinop-Hamsilos Tabiat Parkı, (Erişim tarihi: 20.11.2024); T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı(2019), Hamsilos Tabiat Parkı Yönetim Planı. Yerel halk anlatımları ve mitolojik hikâyeler.