Destinasyon Seçimi

Kavram

Turizm yazınında turistlerin karar alma süreçlerini inceleyen çok sayıda çalışma vardır. Destinasyon seçimi turistler için önemli bir karardır. Destinasyon seçimi için alternatifler ve seçimler kümesini belirleyen faktörler dört gruba ayrılabilir. Destinasyon seçimi bu değişkenler arasındaki etkileşimin doğasına bağlıdır. Dört grup faktörden ilki iç değişkenler (tutumlar, değerler, yaşam tarzı, imaj, motivasyon, yaşam döngüsü, risk azaltma vb.) olarak adlandırılır. İkincisi ise dış değişkenlerdir. Bu değişkenler; varış yeri, aile, arkadaşlar, kültür, referans grupları vb. unsurlardan oluşur. Üçüncüsü, amaçlanan seyahatin niteliği (tatil, mesafe, seyahat süresi vb.) ile ilgilidir. Sonuncusu ise, seyahat deneyimleri (duygular, satın alma sonrası değerlendirmeler vb.) değişkenlerdir.

Bir diğer görüş, destinasyon seçimini turistlerin seyahat motivasyonları ile ilişkilendirerek turistlerin destinasyon seçimini etkileyen faktörleri içsel-itici ve dışsal-çekici faktörler olarak gruplamaktadır. İtme motifleri, potansiyel turistleri seyahat kararları almaya yönlendiren içsel ve duygusal değişkenlere karşılık gelir; seyahat etme arzusunu ve hedeflenen yeri açıklar. Örneğin rahatlama, sosyal etkileşim, bilgi arama, sosyal tanıma ve macera. Çekme motifleri; dış çevre, doğal çevre, sosyal çevre, alışveriş, gastronomi, kültürel ve tarihi mekanlar gibi bir destinasyonun çekiciliğinden ilham alan motivasyonlarla bağlantılıdır.

Bir diğer görüş, turistlerin özelliklerine ek olarak, hedefle ilgili kısıtlamaların (finansal yetersizlikler, ulaşım, siyasi ve politik gerginlikler, güvenlik endişeleri vb.) etkisini vurgulamaktadır. Seçim süreci ile ilgili olarak, bilim insanları literatürdeki iki baskın yaklaşıma değinmektedir. Bunlardan biri davranışsal yaklaşım olarak adlandırılır. Bu yaklaşım destinasyon seçim sürecinde, karar ve tasarım olarak iki aşamayı ve bu aşamaları etkileyen iç ve dış faktörleri tanımlar.

Diğer yaklaşım ise, seçim seti modelidir. Davranışsal yaklaşımın varsayımlarının çoğunu kabul etmesine rağmen, farklı, daha basit ve daha pratiktir, çünkü turistin başlangıçtaki varış yeri seçeneklerini tanımlamasını ve ardından son bir seçim yapana kadar zamanla bazılarını ortadan kaldırmasını önermektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Karl, M., Reintinger, C. ve Schmude, J. (2015). Reject or Select: Mapping Destination Choice, Annals of Tourism Research, 54: 48-64; Sirakaya, E. ve Woodside, A.G. (2005). Building and Testing Theories of Decision Making by Travellers, Tourism Management, 26 (6): 815-832; Um, S. ve Crompton, L. J. (1990). Attitude Determinants in Tourism Destination Choice, Annals of Tourism Research, 17: 432-448; Woodside, A. G. ve Lysonski, S. (1989). A General Model of Traveler Destination Choice, Journal of Travel Research, 27 (4): 8-14.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Um, S. ve Crompton, L. J. (1990). Attitude Determinants in Tourism Destination Choice, Annals of Tourism Research, 17: 432-448.