Bilgisayarlı Rezervasyon Sistemleri

Kavram

IBM ve American Airlines’ın işbirliği ile 1953 yılında Sabre olarak bilinen ilk havayolu bilgisayarlı rezervasyon sistemi geliştirildi. Turizm sektöründe önemli bir teknolojik uygulama olan bilgisayarlı rezervasyon sistemleri, 1960’lı yıllardan sonra gelişmeye başladı. Bu sistem, yeni seyahat pazarlama sistemini oluşturdu ve rezervasyonların takibi, bilet satış gibi fonksiyonlar için kullanıldı. Turizm işletmeleri yöneticileri için bilgisayarlı rezervasyon sistemleri finans yönetimi uygulamalarını daha kolay hala getirirken, dünya çapında turizm ürünlerinin kontrol edilmesini, tanıtılmasını ve satışının yapılmasını da kolaylaştırmaktadır.

1965 yılında Holiday Inn tarafından Holidex’in kullanılmaya başlanmasıyla özellikle 1970’li yıllarda bilgisayarlı rezervasyon sistemleri kuruldu. Elektronik iletişim aracına dönüşen bu sistemlerde yapılan rezervasyonlar, yapılış şekillerine göre merkezi rezervasyon sistemi (Central Reservation Systems-CRS) ve küresel dağıtım sistemi (Global Distribution Systems-GDS) olarak ikiye ayrılmaktadır. 1990’lı yıllardan itibaren yaygınlaşan internet kullanımı turizm sektöründe de yerini aldı. Bu gelişmelere bağlı olarak merkezi rezervasyon sistemlerinin etkinliği giderek artmış ve yoğun olarak büyük ölçekli seyahat acentaları ile uluslararası zincir otel işletmelerinde kullanılmaya başladı. Bu sisteme üye olan her işletme; oda durumunu, fiyatını ve diğer hizmetlerle ilgili bilgileri belirli bir veri tabanı yönetim sistemi ile sunmakta ve bu veriler merkez tarafından sürekli kullanılmaktadır.

Küresel dağıtım sistemleri ise, genellikle dünyanın farklı ülkeler arasında bağlantı kuran, ürünler ile ilgili bilgi sunan bir ve daha fazla bilgisayarlı rezervasyon sistemleri için kullanılan bir kavramdır. Merkezi rezervasyon sisteminin web siteleri ile birleştirilmesiyle kullanılmaya başlandı. Otellerin rezervasyon sistemlerine erişimi sağlamaktadır. Bu nedenle, otel işletmeleri ile misafirler arasında direkt olarak iletişim olanağı sağlanmaktadır. Küresel dağıtım sistemi ile konaklama, araç kiralama gibi birçok etkinlik de yürütülmektedir. Konaklama işletmeleri bu sistemleri kullandıklarında her rezervasyon için ücret ve rezervasyon tutarı üzerinden de belli komisyon ödemektedirler. Dünya çapında kullanılan küresel dağıtım sistemleri Amadeus, Apollo, Galileo, Sabre, SystemOne ve Worldspan’dır.

Yararlanılan Kaynaklar

Buhalis, D. (1998). Strategic Use of Information in the Tourism Industry, Tourism Management, 19 (5): 409-421; Çolak, G. (2012). Önbüro Hizmetleri. Ankara: Murathan Yayınevi; Kutlu, D., Ayyıldız, H. ve Kaner Koç, N. (2019). A Grubu Seyahat Acentalarında Bilgi Teknolojilerinin Kullanımına Yönelik Bir Araştırma: Antalya Örneği, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 8 (15): 40-51; Zengin, B. (2006). Konaklama İşletmelerinde Önbüro Yönetimi ve Önbüro Otomasyon Sistemleri. Sakarya: Değişim Yayınları.