Aktif Savaş Alanları Turizmi

Kavram Turizm Çeşitleri

Savaşlar, tarih boyunca insanlığın değişmez özelliklerinden biri olagelmiştir. Nitekim günümüzde bile savaşlar dünyanın çeşitli bölgelerinde devam etmektedir. Toplumsal hayatta insan öldürmek toplum nezdinde en ciddi ve insafsız hareket tarzı olarak kabul edilirken savaşlarda insan öldürülmesi toplumlar tarafından makul karşılanmaktadır. Tarih boyunca milyonlarca kaybın yaşandığı savaşlar toplumların şekillenmesinde önemli bir rol oynadı. Eğlence, dinlence, zevk ve benzeri unsurlarla anılan turizm ilk bakışta ölüm ve yıkım gibi özellikleriyle anılan savaşlarla zıt olarak görülebilmektedir.

Savaş alanları turizmi kültür turizmi, kültürel miras turizmi, karanlık turizm ve ölüm turizmi sıralamasından sonra yer alan bir turizm aktivitesi olarak düşünülebilir. Literatürde savaş alanları turizmi karanlık ya da ölüm turizmi içerisinde kültürel miras turizmi kapsamında ele alınan bir turizm aktivitesi olarak yer almaktadır. Buradan yola çıkarak savaş alanları turizmi savaş alanlarını (alan içerisindeki siper, istihkâmlar vb.), bu alanlardaki anıtları ve savaşlardan kalan silah sistemleri, üniformalar vb. eserlerin sergilendiği müzeleri ya da savaşta kullanılan gemi, tank, top vb. eserleri gezip görmek ve tarihle ilgili bilgiler edinmek için seyahat edilmesi şeklinde tanımlanabilir.

Tarih boyunca kanlı savaşların geçtiği alanlardan bazıları günümüzde birer turizm çekiciliğine dönüştü. Savaş alanları turizmine örnek olabilecek dünyada birçok alan vardır. Brüksel’e yakın bir noktada 1815 yılında gerçekleşen Waterloo savaşının gerçekleştiği alan daha savaş başlamadan, savaş esnasında ve savaş sonrasında dikkate değer sayıda turist çekti. Waterloo savaş alanı savaşın gerçekleşmesinden 204 yıl sonra bile halen turist çekmektedir. Benzer olarak Amerikan İç Savaşı’nın önemli savaşlarından Gettysburg savaş alanı da Waterloo’ya benzer bir şekilde tarih boyunca turistler tarafından ziyaret edildi ve halen ziyaret edilmektedir. Savaş alanları turizmine verilebilecek benzer bir örnekte Birinci Dünya Savaşı’nın Batı Cephesi olarak adlandırılan bölgeye gerçekleşen turizm hareketidir.

Birinci Dünya Savaşı alanlarından Çanakkale Savaşı alanı ise savaş alanları turizmine Türkiye’den verilebilecek güzel bir örnektir. Osmanlı İmparatorluğu’na karşı Britanya İmparatorluğu (Birleşik Krallık, Avusturalya, Yeni Zelanda, Britanya Hindistan’ı, Newfoundland) ve Fransa arasında 1915-1916 yılları arasında gerçekleşen savaşın alanı daha 1920’li yıllardan itibaren Britanya İmparatorluğu ülkelerinden gelen turistler tarafından ziyaret edilmeye başlandı. Günümüzde Birleşik Krallık, Avusturalya ve Yeni Zelanda’dan gelen binlerce turist her yıl 24 Nisan günü Çanakkale Savaşları’nda ölen atalarını anmak için sabahın erken saatlerinde Şafak Ayini ya da Anzak Günü’ne (Çanakkale Kara Savaşları için Britanya İmparatorluğu ve Fransa tarafından çıkarmanın yapıldığı 24. 04. 1915 günün erken saatleri) katılmak için Çanakkale’yi ziyaret etmektedir. Benzer şekilde, Çanakkale Savaş alanı, Türkler tarafından 18 Mart Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Günü’nde (18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi) yoğun olarak ziyaret edilmektedir. Turizm çekiciliğine dönüşen bu alanlarla ilgili daha birçok örnek vermek mümkündür.

Yararlanılan Kaynaklar

Akbulut, O. ve Ekin Y. (2018). Kültürel Miras Turizmi Olarak Savaş Alanları Turizmi: Türkiye’de Yer Alan Savaş Anıtlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri Analizi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (1): 395-420; Ekin, Y. ve Akbulut, O. (2018). Battlefield Tourism: An Examination of Events Held by European Institutions and Their Websites Related to Battlefields, International Journal of Contemporary Economics and Administrative Sciences, 8 (1): 73-123; Oxford Scholarship Online (2019). University Press Scholarship Online. https://www.oxfordscholarship.com/view/10.1093/acprof:oso/9780199548668.001.0001/acprof-9780199548668, (Erişim tarihi: 31.07.2019); Seaton, A. V. (1999). War and Thanatourism: Waterloo 184-1915, Annals of Tourism Research, 26 (1): 130-158.