Yüceli (Ğurs) Vadisi

DOĞAL VE KÜLTÜREL MİRAS Coğrafya Vadi

Ğurs vadisi karstik ve tektonik süreçlerle şekillenmiş Mardin-Midyat Platosu’nun Suriye-Arabistan düzlüklerine bakan güney yamaçları bünyesinde yer alır.

Mardin-Midyat Platosunun en karakteristik özelliklerinden biri de karstik alanlara özgü drenaj yapılarının oluşmasıdır. Çatlaklı ve boşluklu kireçtaşlarından derinlere inan yüzey suları zengin bir yeraltı drenajı oluşturmakta ve çevredeki çıkmaz vadilerden gür karstik kaynaklar olarak yüzeye çıkmaktadır. Bunların en önemlisi Mardin kenti güneybatısındaki Ğurs kaynağı ile Nusaybin kuzeyindeki Çağçağ (Ava Sipi) kaynağıdır. 

Tipik karstik çıkmaz vadi olan Ğurs Vadisi tektonik deformasyonlar sonucu meydana gelen faylanmaların yanı sıra yükselmeye bağlı olarak yeraltına geçmiş olan suların litolojik ve tektonik kontakt alanlarında yüzeye çıkması ve fluviyal süreçler ile vadisini aşındırması sonucu oluşmuştur. Dolayısıyla Ğurs vadisinde litolojik ve tektonik  yapısal şekillerin (lapyalar, mağaralar, boğazlar, monoklinal yapıya özgü şekiller, kuestalar hogback’ler, resekant ve obsekant kollar, kluz ve ruz yapıları vs.) yanında fluviyal aşınım ve birikim şekilleri de oluşmuştur ( yarma boğazlar, aşınım ve dolgu sekileri gibi).

Ğurs vadisi hem jeomorfolojik, hem hidrografik hem de klimatik yönlerden çevresine göre farklı özellikler sunar. Çevredeki şiddetli yaz kuraklığı ve yüzey suyu yetersizliği koşullarına karşılık Ğurs vadisi gür karstik kaynakları, mikroklima koşulları ve bitki örtüsü çeşitliliği, kendine özgü tarımsal aktiviteleri ile doğal ve beşeri yaşamın zenginleştiği bir coğrafi mekan  özelliği taşır. Vadinin bu özellikleri kültürel çevreye de yansımıştır. 

Kızıltepe ilçesinin en gözde doğal alanlarından biri olan Yüceli (Ğurs) vadisi, ilçe merkezine yaklaşık 18 kilometre mesafede yer almaktadır. Benzersiz güzellikteki şelalesi ile bölgeye gelen ziyaretçilerin mutlaka uğradığı vadide, "Cennet bahçesi" olarak bilinen bir alan ve burada hizmet veren alabalık tesisleri de bulunmaktadır. Karstik su kaynağı ilkbaharda coşkun sularıyla büyüleyici bir manzara sunarken yaz aylarında sıcakların etkisiyle suyu azalmaktadır. Yüceli (Ğurs) vadisi, doğal dokusu ve huzurlu atmosferiyle doğa severlere keyifli bir kaçış noktası sunmaktadır.

Etiketler:
Referanslar

Arslan H. ve Karadoğan, S. (2007). Makalelerle Mardin II Ekonomi- Nüfus-Kentsel Yapı, Mardin Şehrinin Situasyonu ve Yer Seçiminde Etkili Olan Coğrafi Faktörler. Avrupa Birliği Desteğiyle Mardin Tarihi İhtisas Kütüphanesi, Yayın No: 8. İstanbul: İmak Ofset Basım Yayım San. Tic. Ltd. Şti.; Karadoğan, S. ve Yıldırım, A. (2008). Mardin-Midyat Platosunun Ekoturizm Açısından değerlendirilmesi. Ankara üniversitesi Türkiye coğrafyası Araştırma ve uygulama Merkezi “V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, ss. 16-17; Karadoğan, S. ve Coşkunsu, G. (2012). Karst Kenar Ovalarının Oluşumuna Bir Örnek: Mardin Kuzeyi Büyükdere Depresyonu ve Jeoarkeolojik Özellikleri. III. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu, Mustafa Kemal Üniv. 11-13.Ekim, ss. 130-141, Hatay; Yüceli (Ğurs) Vadisi, Mardin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, https://mardin.ktb.gov.tr/TR-311995/yuceli-gurs-vadisi.html, (Erişim tarihi: 15.04.2025).

Sanal Gezinti / İnternet Adresi

https://skfb.ly/pwSGo

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.:
Yorumlar
img
1 gün önce
SABRİ KARADOĞAN

10/05/2025

Ayrıca sanal gezinti adresini: "https://skfb.ly/pwSGo" olarak değişitrebilir misiniz* Teşekkürler.

img
1 gün önce
SABRİ KARADOĞAN

10/05/2025

Merhaba, giriş ibaresi "Mardin kenti batısında" olacak, teşekkürler.