Büyük İskender’in ölümünden sonra, kurduğu imparatorluğun parçalanmasıyla başlayan süreçte, Anadolu’da birçok krallık ortaya çıkmıştır. MÖ 281 tarihinde kurulan ve kurucusunun adıyla anılan Pontos Krallığı veya Mithridates Krallığı da bunlardan biridir. Pontos Krallığı’nın en güçlü olduğu dönem hırslı karakteri ile tarih sahnesinde yerini alan VI. Mithradates Eupator’dur. MÖ 120 senesinde iktidara gelen kral, önemli fetihlere girişmiş ve krallık sürecini Romalıların Kuzey Anadolu’daki Romanizasyon politikalarına karşı savaşarak geçirmiştir. Birçok savaşta Romalıların üstesinden gelmeyi başaran kral, MÖ 66 senesinde Romalı komutan Pompeius’a yenilmesi üzerine intihar ederek yaşamına son vermiştir. Mithradates Eupator’un Roma ile yaptığı mücadelelerin en önemli tanıkları ise hiç şüphesiz kalelerdir. Bu kalelerin, Anadolu’nun Romalılaştırılmasını büyük ölçüde geciktirdiği aşikardır. Romalılara karşı özellikle Karadeniz kıyılarında inşa edilen bu kalelerden bazılarında kazı ve araştırmalar yapılmış olmasın karşın, Anadolu’nun iç kesimlerinde inşa edilen kalelerin yeterince araştırılmadığı görülmektedir. Vezirköprü Kocakaya Kalesi de bunlardan biridir. Bu noktada bölgedeki kalelerin araştırılması, Karadeniz arkeolojisine ışık tutan önemli veriler sunmaktadır. Vezirköprü’de yürütülen yüzey araştırmaları sırasında tespit edilen en önemli kalelerden biri de ilçe merkezinin 32,5 kilometre kuzeybatısında, mahalle ile aynı adı taşıyan Kocakaya Kalesi’dir.  Kale deniz seviyesinden 1076 metreyi geçen, oldukça dik kayalık bir alan üzerinde bulunmaktadır. Kalenin bulunduğu kayalık alanın üç tarafı yüz metreyi aşan bir uçurumla çevrilidir. Kaleye çıkış, ancak köyün arka tarafından, diğer yönlere göre nispeten daha alçak oldukça zorlu bir patikadan geçerek mümkündür. Kale üzerinde yapılan incelemelerde, teraslama yapılarak yerleşime uygun alanların oluşturulduğu ve düşmanın çıkabileceği noktaların sur duvarları ile takviye edildiği gözlemlenmiştir. Kayalık alanın güneydoğusundaki yamaçlarda, düzleştirilmiş kayalar üzerinde yüksekliği üç-dört metreyi bulan, yarı işlenmiş taşlardan örülmüş, horasan harçlı, moloz taş örgülü sur duvarlarına ait kalıntılar günümüzde de görülebilmektedir. Kayalık alanın zirvesine yaklaşık 2.50 metre uzunluğunda, 0.10 metre yüksekliğinde ve 0.25 metre genişliğinde kısmen korunmuş altı adet kaya basamağı ile ulaşılmaktadır. Kaya basamaklarının hemen yanındaki düzleştirilmiş bir teras üzerinde biri 0,55 m çapında, 0.40 m derinliğinde, diğeri 0.25 metre çapında ve 0.20 metre derinliğinde olan iki adet libasyon çukuru (kaya çanağı) görülmektedir. Kayalık yamacın kuzeydoğusunda; 3,00x3,00 metre ölçülerinde, kare planlı, bir tarafı ana kayaya oyulmuş diğer tarafı sıvalı taş örgüyle kapatılmış kule veya benzeri bir işlevle kullanılmış bir mekân bulunmaktadır. Kayalığın güneydoğusunda ise 2.70 metre genişliğinde, 4.50 metre uzunluğunda ve 2.20 metre derinliğinde kayaya oyulmuş bir sarnıç yer almaktadır. Kalenin büyüklüğü düşünüldüğünde Büyükkale’ye lokalize edilen Sagylion Kalesi’nde olduğu gibi daha büyük sarnıçların olduğu ancak günümüze ulaşamadığı anlaşılmaktadır. Kalenin köye bakan yamaçlarında yoğun olarak sırlı Bizans seramiği, çatı kiremidi ve az miktarda Roma dönemi seramikleri görülmektedir. Diğer yönler uçurum olduğu için incelenmesi mümkün değildir. Söz konusu bu kalıntılar, kalenin Roma ve Bizans döneminde de tahkim edilerek tekrar kullanıldığını ortaya koymaktadır.