Vegan Turist
Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama
-
2019
Vegan Derneği’nin (The Vegan Society) 1979 yılında yaptığı tanımına göre veganlık, “Hayvanların gıda, giyim ya da başka amaçlarla maruz kaldıkları sömürü ve zulmün her türlüsünden (uygulanabilir olan en mümkün mertebede) kaçınan ve buna ek olarak insanların, hayvanların ve çevrenin yararına, hayvan kullanımı içermeyen alternatiflerin geliştirilmesini ve kullanımını destekleyen felsefe ve yaşam biçimidir”. Dünya genelinde vejetaryen ve vegan beslenmeyi tercih eden insan sayısının 600 milyondan fazla olduğu sanılmaktadır. Katı vegan diyeti uygulamayan, sadece hayvansal gıdalardan uzak durmaya çalışan insan sayısı eklendiğinde ise bir milyardan fazla tüketicinin oluşturduğu büyük bir pazarın varlığının turizm endüstrileri üzerinde önemli bir rol oynadığı söylenebilmektedir. Dünyanın birçok ülkesinde uzun yıllardır vejetaryen ve vegan nüfusu ile ilgili birtakım istatistikler yapılmaktadır. Türkiye Vegan ve Vejetaryenler Derneği’nin verilerine göre, dünya genelindeki vegan nüfusunda artış̧ görülmektedir. Türkiye’de vegan ve vejetaryen sayısının belirlenmesi için 2014 ile 2017 yılları arasında anket çalışması yürütüldü̧, ancak ankete katılım yetersiz olduğundan kesin bir sonuca ulaşılamadı.
Turist tanımından hareketle vegan turist, para kazanma amacı olmadan, farklı motivasyonlarla her zaman ikâmet ettiği yerden (yaşadığı yerden) geçici olarak ayrılıp, hayvanları gıda, giyim ya da başka amaçlarla kullanmayan turizm işletmelerinin ürettiği mal ve hizmetleri tüketip yeniden ikâmet ettiği yere (yaşadığı yere) dönen kimsedir. Vegan turistleri mal ve hizmet tüketiminde rahatsız eden bazı hususlar bulunmaktadır. Örneğin; vegan turistler, ulaştırma işletmelerinin seyahat esnasında sunduğu yiyecek ve içecek hizmetlerinde vegan seçenekler bulamamaktadır. Uçaklarda ve trenlerde kullanılan sabunlar genellikle vegan değildir. Yani hayvansal yağlardan elde edilmiş̧ veya hayvanlar üzerinde test edilmiştir. Ulaştırma araçlarının koltuklarında, döşemelerinde veya benzeri yerlerde hayvansal ürünler (deri, ipek, yün, hayvan tüyü) kullanılmaktadır. Yiyecek ve içecek işletmelerinin menülerinde vegan tercihlerin sunulduğuna az rastlanılmaktadır. Bununla birlikte yiyecek ve içecek işletmelerinin dekorasyonunda hayvansal ürünler (deri, ipek, yün, hayvan tüyü) kullanılmaktadır.
Konaklama işletmelerinin dekorasyonunda, müşteri odalarında ve hizmet aldığı departmanların dekorasyonunda hayvansal ürün (deri, ipek, yün, hayvan tüyü) kullanılmaktadır. Müşteri odalarında ve genel alanlarda genellikle hayvansal yağlardan üretilen veya hayvanlar üzerinde test edilmiş̧ banyo kit malzemeleri sunulmakta ve temizlik maddeleri kullanılmaktadır. Konaklama işletmelerin animasyon departmanlarında ya da rekreasyon işletmelerinde hayvanlar ve hayvansal ürünler yer almaktadır. Animasyon gösterilerinde, hayvanat bahçelerinde, safari turlarında ve temalı parklarda hayvanların sömürüldüğü görülmektedir. Destinasyonlarda yoğun bir şekilde görülen hediyelik eşya dükkânlarında ise hayvandan elde edilen malzemeler ya da direkt hayvanın kendisi farklı formlarla (anahtarlık, dondurma, doldurma vb.) kullanılmaktadır. Tüm bu örnekler vegan turistin tercih ettiği yaşam felsefesi ile uyuşmamaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar
Dilek, E. B. (2016). Vegan ve Vejetaryen Turistler. İçinde; E. Günlü Küçükaltan ve S. E. Dilek (Editörler), Metalaşan Turizm-Metalaştırılan Hayvanlar (ss. 133-142). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; Guthrie, C. ve Alistair, A. (2007). Tourists on Tourists: the Impact of Other People on Destination Experience. İçinde; J. Tribe ve D. Airey (Editörler), Tourism Research: New Directions, Challenges and Applications (ss. 143-154). Londra: Elsevier; Kozak, N. (2008). Genel Turizm Bilgisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi; Kozak, N. (2012). Boş Zaman, Turist ve Turizm Kavramları. İçinde; M. Akoğlan Kozak (Editör), Genel Turizm Bilgisi (ss. 2-17). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi; Tunçay, G. Y. (2016). Veganism in Terms of Bioethics from Different Viewpoints, Journal of Current Researches on Health Sector, 6 (1): 51- 62; Tunçay Son, G. Y. ve Bulut, M. (2016). Yaşam Tarzı Olarak Vegan ve Vejetaryenlik, International Journal of Human Sciences, 13 (1): 830-843.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Vatan, A. ve Türkbaş, S. (2018). Vejetaryen Turist ve Vegan Turist Kimdir?, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6 (3): 24- 39.