Ünye Belediyesi Yaşayan Kültürel Miras Müze Evi

Müze Etnografya Müzesi

(Ünye, Ordu, 2010 - )

Ordu’nun Ünye ilçesi sınırları içerisinde, Hamidiye Mahallesi’nde bulunmakta olup, ocaklık taşlarından birinin üzerinde yer alan tarih kitabesine göre H. 1176 / M. 1762-63 yıllarında yaptırılmış Osmanlı dönemine ait bir Türk evi örneğidir. Yapı, tapu kayıtlarına göre Kolukısazade İzzet Efendi’nin eşi Bakiye Hanımın oğlu Ali Rıza Kuyuv’a ait olduğu bilinse de, halk arasında Kafkasya göçmeni bir aileye mensup maliklerinden Kaptan Server Bey’in adına izafeten Kaptan Evi olarak bilinen Ünye’nin tarihi sivil mimarlık örneği konaklarından biri durumundadır ve günümüzde daha çok bu özelliğiyle tanınmaktadır.

Deniz kıyısında ve meyilli bir arazi üzerine kurulmuş bulunan müze ev, aile mahremiyetine uygun geniş ve büyük bir bahçe içerisindedir. Bahçenin içerisinde evden başka, bir su kuyusu ile ev halkının çamaşırlarının yıkanması için kullanılan bir çamaşır teknesine yer verildiği görülmektedir. Orijinalde bir bodrum kat üzerine zemin ve üstünde bir kat halinde, toplam üç kattan ibaret bir yapı düzeni ortaya koyan Kaptan Evi, 2010 yılında Ünye Belediyesi ile Ünye Tarih Araştırma Grubu’nun katkılarıyla Ünyeli mahalli ustalar tarafından gerçekleştirilen bir restorasyon sonrasında Ünye Belediyesi Yaşayan Kültürel Miras Müze Evi olarak ziyarete açıldı. İç mekânda taşlık, ahır, haremlik ve selamlık odaları, sofa ve seki bölümleriyle Ünye’deki Osmanlı ev mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan bina, mimari yapısı, eski el işçiliği, mutfak eşyaları ve gündelik kullanım araç ve gereçleriyle geçmişten günümüze eski bir Ünye evinin otantik sunumunu yansıtmaktadır.

Evin zemin katındaki mekân, Ünye Lisesi’nin kurucu müdürü Ömer Çam adına bir toplantı ve sergi salonu olarak düzenlendi. Ayrıca müze evinin içerisinde Ünye temalı kitaplar içeren Murat Yılmaz Kitaplığı, orijinal ahşap tavanı, ocağı, hamamı, yüklüğü ile birlikte Ünye kiliminden eski çeyiz sandığına ve mumluklardan mangala kadar Ünye ve çevresinde geçmişte kullanılagelmiş eski eserlerin sergilendiği Baş Oda, ocak, yüklük ve nurşit bölümleriyle Ünye ve çevresinden toplanmış bakır kaplar, sahanlar, kahve değirmenleri, ahşap havanlar ve börek tavalarının ziyaretçilere takdim edildiği mutfak, üzerinde evin inşa tarihi olan 1176 senesini ihtiva eden ocağı, Karadeniz Bölgesi’nde tespit edilen yaklaşık 2000 yıllık amphoralardan dövme çivilere, paralardan değirmenlere çok çeşitli tarihi nitelikli eserlerin bulunduğu Yusuf Bahri Efendi Odası ile Kaptan Server Bey Odası gibi bölümler mevcuttur. Evin ilk maliklerinden Kaptan Server Bey’in adını taşıyan oda, Osmanlı ahşap sanatının zarafetini ve işçiliğini sunan ahşap tavanı, ocağı, hamamı ve yüklük kısımlarıyla birlikte, üzerinde 125 yıllık atlas saten üzerine tel sarma işiyle yapılmış yatak örtüsü serilmiş durumdaki pirinç karyolası, acem halısı, gaz lambası, ibrik ve mangalıyla müzenin ziyaretçilerinin en çok ilgi gösterdikleri yerdir.

Yararlanılan Kaynaklar

Avanoğlu, S. (2002). Ünye Evleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Gerçek, F. (1999). Türk Müzeciliği. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı; Özdurmuş, M. S. (1997). Ünye-Kadılar Yokuşu ve Yakın Çevresi İçin Bir Koruma Önerisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Yücel, Erdem. (1999). Türkiye’de Müzecilik. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

İlgili web adresi: https://www.unye.bel.tr/icerik.php?icerik=964&Kategori=1013, (Erişim tarihi: 15.11.2019).