Uluslararasılaşma

Kavram Yönetim ve Organizasyon

Bir işletmenin ülke sınırlarını aşan ekonomik faaliyetlerinin yaygınlaşması ve çoğalması anlamına gelmektedir. Ulusal işletmelerin ulusal sınırları dışında ticari faaliyetlerde bulunmaya başlaması ile uluslararasılaşma süreci başlamaktadır. İşletmeler uluslararasılaşma sürecini başlatırken öncelikli olarak ithalat ve ihracat faaliyetlerini tercih ederler. Sonraki aşamada stratejik ortaklıklar kurma, doğrudan yatırım yapma, isim hakkını verme gibi yöntemleri uygulayabilirler. Uluslararasılaşma süreci; dış satımın gerçekleştirilmesi, satış şubeleri ve bağlı kuruluşların oluşturulması, dış ülkede montaj faaliyetlerinin yerine getirilmesi ve son olarak dış ülkede üretimin yapılması olmak üzere dört adımdan oluşmaktadır. Bir işletmenin uluslararasılaşma derecesi belirlenirken, işletmenin genel satışları içerisindeki dış satışlarının oranına bakılmaktadır. İşletmenin dış satış oranı ne kadar yüksekse, uluslararasılaşma derecesi de o kadar yüksek olmaktadır. Bu nedenle bir işletmenin uluslararasılaşması için ne kadar büyük olduğu ya da satışlarının ne kadar çok olduğu değil, ülke sınırları dışındaki satışlarının toplam satışları içerisindeki yeri önemli olmaktadır. Uluslararasılaşma sırasında işletmeler kültürel farklılıkların yanı sıra yeniliğe ve yabancılara karşı önyargılardan dolayı bazen zorluklar yaşayabilmektedir. Bunun gibi sorunlar işletmelerin kârlılık artışlarını ve büyümelerini bazen geciktirebilmektedir. Uluslararasılaşma yalnızca somut mal üreten işletmeler için geçerli bir kavram değildir. Hizmet işletmeleri de (bankalar, oteller, hastaneler gibi) uluslararasılaşabilmektedir.

Küreselleşmenin de etkisiyle dünyadaki uluslararası seyahat etme talebindeki artış, konaklama ihtiyacında da artışa neden olmuştur. Dünya üzerindeki insanların ülkelerarası dolaşma isteğindeki bu artış, otel işletmeleri için büyüme ve uluslararasılaşma fırsatı yarattı. Bunun sonucunda günümüzde kuruldukları ülke dışında da hizmet verebilen, yüzbinlerce odası bulunan, sürekli büyüyen ve gelişen çokuluslu büyük otel grupları ve zincirleri ortaya çıktı. Otel işletmeleri de, diğer uluslararası işletmeler gibi, uluslararasılaşırken yönetim sözleşmeleri, stratejik ittifaklar, franchising, lisans antlaşmaları ve bu temel stratejilerin çeşitli kombinasyonları gibi pek çok değişik pazara giriş stratejilerini tercih etmektedir. Otel işletmelerinin uluslararasılaşma derecesi, otel zincirinin kendi ülkesinin dışındaki otellerinin toplam otel sayısına oranı ile belirlenmektedir. Bu nedenle, her bir otel zincirinin çok sayıda otele sahip olması, uluslararasılaşması için tek başına yeterli bir ölçüt değildir. Otel zincirleri arasında gerçekleştirilen birleşme ve satın almalar, bu otel işletmelerinin uluslararasılaşma derecelerini değiştirebilmektedir. Otel işletmelerini uluslararasılaşmaya iten nedenler arasında; ekonomik küreselleşmenin yaşanması, ülkelerarası turist dolaşımının giderek artması, uluslararası yüksek kaliteli otel sayısının her geçen gün çoğalması, bazı ülkelerdeki hedef pazarların cazip gelmesi, uluslararası şirket birleşmeleri ve antlaşmaları ile otellerin daha fazla güç sahibi olabilmesi, uluslararası yönetim tecrübesi kazanılabilmesi, markalaşmanın daha kolay olması sayılabilir. On bir markasıyla (Westin, Sheraton, The Luxury Collection, Four Points by Sheraton, W Hotels, St. Regis, Le Méridien, Aloft, Element, Tribute Fortfolia, Design Hotels) 100 ülkede faaliyet gösteren, 1.300’den fazla tesisi ile yaklaşık 188 bin çalışanı bulunan ve genellikle franchising, yönetim sözleşmesi ve stratejik ittifak kurmayı tercih eden Starwood Hotels & Resorts Worldwide, uluslararasılaşmış otel işletmesine bir örnektir.

Yararlanılan Kaynaklar

Ballı, E. ve Koca Ballı, İ. (2016). Uluslararası Büyüme Stratejileri: Starwood Hotels ve Resorts Türkiye Örneği. İçinde; International Academic Research Congress-INES 2016 (ss. 2246-2251). Antalya; Junyi, M. (2016). The Internationalization Strategy Research on Hotel Enterprise Group Brand. İçinde; International Conference on Education, Sports, Arts and Management Engineering-ICESAME 2016 (ss. 1131-1134). Danimarka; Met, Ö. ve Erdem, B. (2011). Türk Otel İşletmeleri ve Büyüme Stratejileri, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (26): 333-350; Phatak, A. V. (1989), Uluslararası Yönetim (Çev. A. Baransel ve T. Somay). İstanbul: İşletme Fakültesi Yayını.