Turizm İşletme Belgeli Yatırımlardan Sorumlu Kamu İdareleri

Kamu Kurumu Kavram Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Basın-Yayın ve Turizm Bakanlığı Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Turizm Bakanlığı Devlet Planlama Teşkilatı Kültür ve Turizm Bakanlığı

Turizm işletme belgeli yatırımları ve işletmeleriyle ilgili iş ve görevler ilk olarak, 1963 yılında Turizm ve Tanıtma Bakanlığı bünyesinde kurulan Turizm Genel Müdürlüğü’ne verildi. Turizm Genel Müdürlüğü’nün görevleri arasında; “Yurdumuzun turistik imkânlarını değerlendirecek ve turizmi geliştirecek her türlü etüt ve plânların hazırlanması ve bunların uygulanması ile ilgili bütün işleri yapar, gerekli tedbirleri alır. Turizm endüstrisi ve teşebbüslerinin tesis ve işletme esaslarını tesbit, bu müesseselerin teşvik ve himayesine alır” ifadesi yer alıyordu.

1981 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bünyesinde Turizm Planlama ve Yatırımlar Dairesi Başkanlığı kuruldu. Söz konusu kuruluş yasasının 16. maddesinde Turizm Planlama ve Yatırımlar Dairesi Başkanlığı'nın görevleri şunlardır: 1) Ülkenin turizm kaynaklarını araştırmak, değerlendirmek, önceliklerini belirlemek, 2) turizm bölge, alan ve merkezlerinin tespiti ile ilgili çalışmaları yapmak, 3) turizm sektörünün gelişmesiyle ilgili etütleri yapmak ve planlarını hazırlamak, hazırlatmak, yetkisi dahilinde olanları onaylamak, tadil etmek, uygulama programlarını ve teklifleri hazırlamak, 4) tabii kaynakların turizm sektörü açısından korunması ve değerlendirilmesiyle ilgili çalışmaları yapmak, 5) organize turizm bölgeleri tesisi ile ilgili her çeşit işleri yapmak ve yaptırmak ve 6) Bakanlıkça verilecek benzeri görevler yapmak.

Bununla birlikte Turizm Genel Müdürlüğü’nün turizm yatırımları ile ilgili bazı iş ve görevlerinin de devam etmekte olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, Kültür ve Turizm Bakanlığı kuruluş yasasının 12. maddesinde yer alan şu maddeler turizm yatırımları konusu alanına girmektedir: 1) Her türlü teşvik araçlarından faydalanarak mevcut turizm kapasitesinin daha verimli kullanılması, yerli ve yabancı yatırım potansiyelinin yönlendirilmesi, projelerin değerlendirilmesi, yatırımların ve işletmelerin belgelendirilmesi ile turizm yatırımlarının arazi tahsisleri ve uygulanmasına dair tedbirlerin alınması için gerekli işlemlerden Bakanlığı ilgilendirenleri yapmak ve yardımcı olmak, 2) bu hizmetlerin yürütülmesi için ilgili kamu kuruluşları, mahalli idareler, turizm meslek kuruluşları, üniversiteler, iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile gerekli işbirliğini sağlamak, 3) turizmin gelişmesi için gerekli taşınmazları temin etmek ve kamulaştırma işlerini yürütmek, 4) turizm yatırım ve işletmeleri ile turizm işletmeleri meslek teşekküllerini kontrol etmek ve gerekli işlemleri yapmak, 5) bakanlık yatırım programında yer alan turizm yatırımları ile ilgili etüd, proje ve inşaatını yapmak ve yaptırmak ve 6) turizm sektöründe yatırım yapan kamu kuruluşlarının yatırım programlarını turizm sektörünün öncelik ve ihtiyaçlarına göre yönlendirmek, uygulanmasını takip etmek.

Turizm Planlama ve Yatırımlar Dairesi Başkanlığı çalışmalarını 1990 yılına kadar devam ettirdi. 25.03.1990 tarihli ve 411 sayılı 190 ve 355 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ile Yatırımlar Genel Müdürlüğü adı altında müstakil bir genel müdürlük olarak kuruldu. 11.10.2011, Kanun Hükmünde Kararname - 662/60 madde ile yapılan değişiklikle iki ayrı Genel Müdürlük olarak yeniden yapılandırılarak, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü adını aldı.

Türkiye’de turizm yatırımları ile ilgili iş ve görevler 2003 yılından itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Kozak, N. (TURBAN) (2015). Geçmişten Bugüne Türkiye’de Turizm. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı; Resmi Gazete (12. 07. 1963, Sayı: 11452; 10. 12. 1981, Sayı: 17540; 23. 03. 1989, Sayı: 2017; 9, 04. 2003, Sayı: 25093).