Turistik Afiş

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Reklam araçları olarak sıklıkla kullanılan afişin kelime karşılığı “Bir şeyi duyurmak veya tanıtmak için hazırlanan, kalabalığın görebileceği yere asılmış, genellikle resimli duvar ilanı” olarak tanımlanmaktadır. Fransızca affiche İngilizce poster ve Almancada ise plakat olarak ifade edilmektedir. Yapısal olarak Fransızca kullanımına benzemektedir. Aynı zamanda farklı dillerden Türkçeye geçmiş kullanımlarına da rastlanmaktadır. Örneğin poster günümüzde çok sık kullanılmamakla birlikte daha çok ünlü kişi ya da film tanıtımı yapılan basılı görseller anlamına karşılık gelmektedir. Poster, afiş ve pankart gibi iletişim araçlarının ortak noktası “ası” özelliği taşımalarıdır. Ancak bu tür reklam araçları gelişen teknoloji ile yalnızca basılı ve asılabilen araçlar olarak kalmamakta yeni medya gibi dijital mecrada yayınlanan görselleri de kapsamaktadır. Afişte tanıtımı yapılan ürün ya da hizmetin kısa, öz ve kolay anlatımlarla verilmesi; metin, resimleme, çizimden ve fotoğraflardan oluşan görsel mesaj aktarma araçları olması, görsel zenginlik nedeniyle estetik kaygı, özet sunum olması ile de yoğun anlam taşıması gerekmektedir. Tarihte Eski Mısır, Babil, Yunan ve Roma dönemlerine ait bazı kalıntılarda reklam afişi örneklerine rastlanmaktadır. Eski Mısır’dan kaçan bir esir için hazırlanmış papirüs, esirlerin fiyatlarının yazıldığı ilanların yer aldığı taşlar, gladyatör yarışmalarının yer aldığı ilanlar ilkel kullanımlara örnek olarak gösterilmektedir. Bildiğimiz anlamda ilk duvar afişleri XV. yüzyılın ikinci dönemine aittir. 1480 yılında İngiltere’de bir kilise kapısına asıldı. Fransa’da ise Notre Dame de Paris’in Bağışlanması için 1489’da basıldı. Türkiye’de ise reklam afişi kullanımı XIX. yüzyılın ortalarına rastlamaktadır.

Afiş türleri, üretiminde kullanılan teknoloji, kullanıldığı yer ve kullanım amacı gibi faktörlere göre çeşitlenmektedir. Turistik afişler de kamu ya da özel firmaların sundukları hizmetin yanı sıra destinasyon hakkında bilgi vermek, hatırlatmak, ikna etmek ya da imaj oluşturarak değer katmak amacıyla yapılmaktadır. Turistik afişlerde verilmek istenen mesajın doğru kitleye doğru zamanda ve doğru şekilde aktarılmasını sağlayan strateji belirlenmelidir. Bu anlamda en başta yaratıcı stratejinin ve medya stratejisinin seçilmesi önemlidir.

Turistik afişlerin taşıdığı sınırlılıklardan kısa ve öz anlatımla çok şey anlatmayı sağlaması beklenmektedir. Bu nedenle hedef kitlenin ve hedef kitleye aktarılmak istenen temel mesajın ne olduğu iyi belirlenmelidir. Turizm pazarlaması tarihi incelendiğinde ülke tanıtımını içeren mesajların artık daha sınırlandırılarak destinasyon boyutuna taşındığı görülmektedir. Özellikle tanıtımı yapılan bölgenin, tarihi, coğrafik, kültürel özelliklerini anlatan içerik etkileyici fotoğraflar, illüstrasyon, resim ve hedef kitlenin anlayabileceği düzeyde seçilen metin ile bütünlük içinde sunulmaktadır. Destinasyonu ziyarete gelen turistlerin beklentileri artık yalnızca tarihi kalıntılarla sınırlandırılamadığında, turistik afişte yemek, eğlence, sanat, din gibi birçok kültürel unsur verilebileceği gibi tek bir mesaj da verilebilmektedir. Yaratıcı ve anlaşılır olmak önemlidir. Diğer taraftan tanıtım afişi kapsamında verilecek mesaj kadar mesaja maruz kalacak hedef kitlenin dikkatinin çekilmesi de önemlidir. Burada da yaratıcılık önem kazanmaktadır. Afişi gören kişilerin bir-üç saniye içinde yakalanması gerekmektedir. Turistik afişte yaratıcı bir tasarımla hedef kitlenin dikkati çekilmektedir.

Tanıtım afişinde ne söyleneceği ve nasıl söyleneceği kadar hangi kanalla aktarılacağı da önem kazanmaktadır. Turistik afiş bir dergide mi, yoksa bir gazetede mi, ya da bir açık hava mecrasında mı yer almalıdır? Mecranın seçiminde ayrılan bütçe kadar hedef kitlenin sosyo-demografik, kültürel özellikleri, medya kullanım alışkanlıkları etkili olmaktadır. Seçilen mecranın özellikleri afişin yaratıcı olması ve dikkat çekmesinin yanı sıra hedeflenen kitle tarafından ulaşılabilir ve ölçülebilir olması önemlidir. Bu anlamda birbirinden farklı kitle iletişim araçları avantaj ve dezavantajlar taşımaktadır. Örneğin açıkhava mecrası kitle iletişim aracı olarak belirlendiğinde görsellerin asılacağı şehir mobilyalarının konumu, reklam mesajının renk ve yazı boyutu özenle seçilmektedir. Bazı okuyucular gazete ve dergide yayımlanan afişin yer aldığı sayfayı hiç görmemektedir. Gazetede afişin görülme zamanı, TV ve radyonun tersine kesin rakamlarla ifade edilememektedir. Yine dergilerde okurun reklama maruz kalması derginin normal yayın tarihinden haftalar ya da aylar sonrasına denk gelebilmektedir. Diğer önemli konu turistik afişle neyin gerçekleştirmesi gerektiğinin çok iyi belirlemesidir. Yapılan tanıtım kampanyasından beklenen hedefler ve kampanya sonucunda ulaşılan sonuçların birbiri ile paralel olması kampanyanın başarısını ifade etmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Altunbaş, H. (2015). Reklam Bize Ters. Ankara: Literatürk Yayıncılık; Çamdereli, M. (2006). Reklam Arası. Konya: Tablet Yayıınları; Elden, M. (2009). Reklam ve Reklamcılık. İstanbul: Say Yayıncılık; Erol, G. (2007). Reklam ve Medya Planlaması (İkinci baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık; Chew, F (2004). 17 Elektronik Medya İzleyici Ölçümleri (Çev: Dilber, M ve Biçicioğlu, D.Ü.). İçinde; Jones, J. P. (Editör), Reklam Nasıl İşe Yarar Araştırmanın Rolü. İstanbul: Reklamcılık Vakfi Yayınları.