Turist Mekânlarının Sembolik Transformasyonu

Kavram Sosyoloji

Mekân, modern toplumlarda ekonomik rasyonalizasyon ve simgesel/kültürel süreçler aracılığıyla oluşur. Mekânların sembolik transformasyonu, bir yerin veya coğrafi alanın anılması veya gösterilmesiyle ortaya çıkan yeni kültürel/simgesel veya ideolojik anlam dünyalarını ifade eder. Bu bağlamda, turist mekânlarının toplumsal olarak nasıl oluştuğu (üretildiği ve tüketildiği) sorusunu yanıtlarken turizm aracıları ve ziyaretçiler tarafından yerlere yüklenen anlamlara odaklanmak ve nasıl temsil edildiklerini serimlemek önemlidir. Turist mekânlarının (destinasyonların) oluşması, ana akım turizm yaklaşımlarında daha çok maddi altyapı ve hizmetlerle ilişkili bir konu olarak ele alınırken, inşacı yaklaşımlar bunu destinasyonların anlam ve altyapısını oluşturan daha genel toplumsal ve ideolojik süreç ve pratiklerle bağlantılı olarak irdeler. Bu bağlamda bir yerin turist mekânı hâline gelmesi sürecinde gerçekleşen simgesel/kültürel pratiklerin belirlenmesi destinasyonların nasıl inşa edildiğinin anlaşılmasının önemli bir koşuludur.

Turist mekânlarının sembolik transformasyonu, bir yerin turist mekânı haline gelmesine yol açan simgesel ve ideolojik dönüşümleri ifade etmektedir. Turizmin üretim ve tüketim zincirinin tamamlanmasında yerlerin turist motivasyon süreçleriyle uyumlu olan anlamlandırma ve simgeleştirme pratikleriyle bezenmesi kritik önem taşımaktadır. Mit, söylem ve ideolojilerin bu yönde bir işlevi vardır. Genel olarak belirtmek gerekirse, turist destinasyonlarının çekiciliklerini artırmak için turizm aracılarınca kullanılan ve/veya üretilen mit, efsane ve masallar ile destinasyonları dinlence-eğlence, eğitim, sağlık, keşif, yaşam tarzı gibi çeşitli söylemlerle uyumlaştırılmaya yönelik temsil stratejileri, yerlerin toplumsal anlamlarını değiştirmekte ve sembolik/kültürel dönüşümlere uğramasına yol açmaktadır. Bu bağlamda, bir ibadet yerinin turist bakışının nesnesi olmaya başlamasıyla ibadet edilen bir yer olmaktan çıkarak müzeleşmesi veya bir köyün kırsal turizm merkezi haline gelmesiyle köyün kırsal turizm merkezi olarak anlam kazanması turizm aracılığıyla ortaya çıkan sembolik transformasyonlar olarak örneklendirilebilir.

Yararlanılan Kaynaklar

Meethan, K. (2001) Tourism in Global Society: Place, Culture, Consumption, Basingstoke: Palgrave; Saarinen, J. (2004). ‘Destinations in Change’ the Transformation Process of Tourist Destinations, Tourist Studies, 4(2): 161-179. Wang, N. (2000). Tourism and Modernity: A Sociological Analysis. Pergamon; Young, M. (1999). The Social Construction of Tourist Places, Australian Geographer, 30(3): 373-389.