Tarihsel Doku

Kavram Sosyoloji

Yapıldıkları dönemlere ait duygu, düşünce ve deneyimlerin birikiminin yansıdığı kültürel bir ortak dil barındıran yerlerdir. Bu doku mekanların geçmişten bugüne okunabilirliği ve algılanabilirliği açısından önemli bir yer tutar. Ortak bir dile sahip olan ve tam da bu sebeple tanıdık, bildik ortamlar yaratan tarihi çevrelerin sahip oldukları özelliklerin genel dokusudur. Bir bütün içinde algılanabilirliklerinin zorlaşması gerekli koruma sağlanamadığında kaçınılmazdır. Oysa bu mekanlar geçmiş ile gelecek arasında birer köprü kurar. Bu tarihsel dokuların korunmalarının yanında bu korumanın sürekliliklerinin sağlanabilmesi de çok önemlidir.

Zira küreselleşen dünyada toplumların en değerli ve ayırt edici özellikleri kültürel kimliklerinin de birer kanıtı olan tarihsel dokudur. Küreselleşme ile bu kavram hızla ve çağdaş teknolojinin olanakları ile imar faaliyetlerinin hızlanmasına paralel olarak özgünlüğünden uzaklaşmaya başlamıştır. İnsanoğlunun tarihsel dokuya sahip çevrelerden soyutlanması hem kültürel kimlik hem de tarihsel bellek açısından önemli bir yoksullaşmaya neden olmaktadır. Tarihi kentler ve tarihi kent dokuları kültürel mirasımızın önemli birer parçasıdır. Türkiye’de tarihi kent dokusunun korunmasıyla ilgili, tabiat ve kültür varlıklarının her yönüyle araştırılıp, korunma ve yönetiminin kurallarını tespit eden düzenleme 21. 07. 1983 tarihi itibari ile kabul edilen 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’dur. Kültür varlıkları; tarih öncesi devirlere ve tarihi devirlere ait kültür, bilim, güzel sanatlar ve dinle ilgili olan veya tarih öncesi devirlerde ya da tarihi devirlerde sosyal yaşama ait kültürel ve bilimsel yönüyle özgün olan yer altında, yer üstünde veya su altındaki tüm taşınabilir ve taşınamaz varlıklardır. Kanuna göre şehirlerdeki kültür varlıklarının korunmasına yönelik olarak, büyükşehir belediyeleri, belediyeler, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu, il özel idareleri, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları gibi kurumlara farklı görevler verildi.

Yararlanılan Kaynaklar

Erder, C. (1999). Tarihi Çevre Kaygısı. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları; Ersezgin, A. (2002). Türkiye’de Tarihi Kent Dokularının Korunması ve Geleceğe Taşınması Sempozyumu. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları; Gürsel, Y. (1992). Mimarlık ve Çevre. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi; Hasol, D. (2010). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: YEM Yayıncılık; Kuban, D. (1989). Türkiye’de Tarihi Çevre Korumanın Kültürel Boyutları, Tarihi Kentlerde Planlama/Düzenleme Sorunları. Ankara: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Matbaası; Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu-5879.