Sultan Abdülmecid Sergisi

Etkinlik Sergi

(İstanbul, 30 Nisan – 20 Aralık 2011)

25. 04. 1823’te doğan ve 1839-1861 yılları arasında tahtta bulunan Sultan Abdülmecid’in babası Sultan II. Mahmud, annesi Bezm-i Alem Valide Sultandır. İyi bir eğitim gördü ve döneminde pek çok yeniliğe imza attı. Yenilik taraftarı bir padişah olarak tahta çıktığında, Mısır sorunundan başlayarak pek çok uluslararası konuda Batılı devletlerle mücadele etti. İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya ve Prusya gibi devletlerden oluşan Batılı devletlerin müdahalelerini bertaraf etmek ve yıkılmaya yüz tutmuş Osmanlı Devleti’ni tekrar eski günlerine geri döndürmeyi sağlamak için, Tanzimat Fermanı veya Gülhane Hatt-ı Hümayunu olarak bilinen bir programı uygulamaya koydu. Bu nedenle dönemine Tanzimat dönemi adı verildi ve Türk devlet geleneğinde yepyeni bir sayfa açtı.

Devlet adamlığının yanı sıra adil ve merhametli bir idareci olarak bilinen Sultan Abdülmecid, 25. 06. 1861 tarihinde henüz 39 yaşındayken verem hastalığına yakalandı ve vefat etti. Cenazesi Yavuz Sultan Selim’in türbesi yanındaki mezarına defnedildi. Döneminde Tanzimat ve Islahat fermanlarının dışında pek çok yenilik de yapan Sultan, tarihe iz bırakan mimari yapıları da Türk tarihine kazandırdı. Bunlar arasında Beşiktaş Küçük Mecidiye Camii, Fatih Hırka-i Şerif Camii, Humus Ulu Camii, Fuat Paşa Camii ve Türbesi, Dolmabahçe Camii, Ortaköy Camii, Dolmabahçe Sarayı, Küçüksu Kasrı, Mecidiye Kasrı ve Sultanahmet Darülfünun binası en önemlilerindendir. Döneminin mimari üslubunu da yansıtan sanat eserleri, Sultan Abdülmecid’in sanatçı kişiliğini de yansıtmaktadır.

İktidarı boyunca yaptığı yenilikler kadar sanatla da yakından ilgilenen bir padişah olan Sultan Abdülmecid, özellikle hattatlık alanında çalışmalar yaptı ve Mahmud Celaleddin Efendi’yi takip ederek, döneminin en iyi sanatkârlarından sayılan Mehmet Tahir Efendi’den dersler aldı. Sülüs ve nesih yazı çeşitlerinde hat yazıları bulunan ve çok erken bir yaşta icazet almayı başaran padişahın, pek çok müze ve camide eseri bulunmaktadır. Devrin meşhur hattatlarından Kazasker Mustafa İzzet Efendi’den de ayrıca bir icazetname alan Sultan Abdülmecid için herhangi bir resmi icazet merasimi düzenlenmedi. Ketebehu Abdülmecid Bin Mahmud Han imzasıyla hat sanatına önemli eserler veren sultanın en ünlü eserlerinden biri olan ve üzerinde Allah ve Muhammed yazılarının yer aldığı hat, Topkapı Sarayı’nda muhafaza edilmektedir.

Vefatının 150. yıldönümü münasebetiyle planlamasını ve yürütmesini Ömer Taşdelen ve Üzeyir Karataş’ın üstlendiği Vefatının 150.Yılında Sultan Abdülmecid ve Dönemi Sergisi, adını taşıyan bir sergi organize edildi ve 30. 04. 2011 tarihinde Beşiktaş Saray Koleksiyonları Müzesi Dolmabahçe Sanat Galerisi’nde açılışı gerçekleştirildi. Sergi, 20 Aralık 2011 tarihine kadar devam etti. Sergiyle birlikte aynı zamanda Sultan Abdülmecid’in ölümünün 150. yılı çerçevesinde bir de panel düzenlendi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Müdürlüğü tarafından düzenlenen program, 30 Nisan, Cumartesi günü Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi ve program kapsamında Sultan Abdülmecid portreleri ve dönemin İstanbul resimlerinden oluşan bir sergi ve açıkoturum yapıldı.

Açılan sergide çeşitli koleksiyonlardan bir araya getirilen Sultan Abdülmecid ve dönemi ile ilgili portre, hat, çeşitli eşya ve afişler yer aldı. Sergide ayrıca sultanın hattatlığını vurgulayan çeşitli müze, cami ve özel koleksiyonlardan oluşan hat sanatı örneklerine de yer verildi. Açıldığı andan itibaren büyük ilgi gören ve Dolmabahçe Sanat Galerisi’nde çok sayıda sanatseverin gezdiği sergi, ziyaretçileri Osmanlı tarihinde sanatsal bir yolculuğa çıkardı.

Yararlanılan Kaynaklar

İmamoğlu, H. V. (2008). Bir Dünya Devleti Osmanlı 1299-1922. Samsun: Ceylan Ofset; https://www.milligazete.com.tr/haber/1109018/devrinin-sultani-hattin-ustasi, (Erişim tarihi: 25.01.2020); http://www.haber7.com/fotograf/haber/814945-sultan-abdulmecid-hat-ustasiydi, (Erişim tarihi: 25.01.2020); https://www.dunyabulteni.net/etkinlikler/sultan-abdulmecid-olumunun-150-yilinda-aniliyor-h157532.html, (Erişim tarihi: 25.01.2020); http://www.cumhuriyeom.tr/haber/diger/299060/Abdulmecid_Sempozyumu_baglaminda_sergi_ve_resital.html, (Erişim tarihi: 25.01.20209.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

İmamoğlu, H. V. (2008). Bir Dünya Devleti Osmanlı 1299-1922. Samsun: Ceylan Ofset.