Sit Alanı İstatistikleri (2018)

Doğal ve Kültürel Miras Yayınlar İstatistik

Köken olarak Fransızca konum, mevki, yer anlamına gelen site sözcüğünden gelen sit alanı ifadesi genel olarak tarihi ve doğal güzelliklere sahip ender bulunan alanları ifade ediyor. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kanunu’nda sit alanı “Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli medeniyetlerin ürünü olup, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri özelliklerini yansıtan kent ve kent kalıntıları, kültür varlıklarının yoğun olarak bulunduğu sosyal yaşama konu olan veya önemli tarihi hadiselerin cereyan ettiği yerler ve tespiti yapılmış tabiat özellikleri ile korunması gerekli alanlar” olarak tanımlanmıştır. Sit alanları tarihi sit, kentsel sit, arkeolojik ve doğal sit olmak üzere dört grupta toplandı. Ancak sit alanları mevcut özelliklerine bağlı olarak birden çok özelliği bünyesinde barındırmasından dolayı grupların çakışması mümkündür. Bu tür birden fazla kültürel sit türünün aynı alanda bulunması durumunda karma sit alanı adı verilirken, kültürel sit alanları ile doğal sit alanlarının aynı anda bulunması durumunda ise çakışan sit alanı adı veriliyor. Tarihi, kentsel ve arkeolojik sit alanlarının belirlenmesi ve denetimi yetkisi Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılmaktayken, doğal sit alanlarıyla ilgili yetkiler 2011 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na devredildi.

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde 2018 yılının sonu itibari ile Türkiye’deki tescilli sit alanı sayısı 18.933 olarak ilan edildi. Tescilli sit alanlarının 17.958’i arkeolojik, 299’u kentsel, 171’i tarihi, 35’i kentsel arkeolojik, 95’i karma ve 375’i ise çakışan sit alanlarından oluşuyor. Sit alanı sayılarının yıllar içindeki değişimine bakıldığında 2002 yılında 6.812 olan sayı, 2018 yılının sonu itibari ile yaklaşık yüzde 280’lik artışla 18.933 sayısına ulaştı. Sit alanlarının illere göre dağılımında, en az sit alanı (sekiz sit alanı) Rize ilinde yer alırken, en çok sit alanı (986 sit alanı) Konya ilinde bulunuyor. Yıllık olarak yayınlanan kazı istatistiklerine Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü internet sitesinden ulaşılabiliyor.

Yararlanılan Kaynaklar

18113 Sayılı Resmi Gazete (1983, 23 Temmuz). 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2863.pdf, (Erişim tarihi: 03.01.2020); Kültür ve Turizm Bakanlığı (Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü) (2020). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/, (Erişim tarihi: 02.01.2020); Özkaya Özlüer, I. (2018). Sit Alanları ve Varlıkları Koruma Rehberi. İstanbul: Ekoloji Kolektifi Derneği Yayınları.