Safranbolu’da kale olarak bilinen tepeye 1904-1906 yılları arasında inşa edilen Hükümet Konağı 19. 01. 1976 yılına kadar kullanıldı. Ancak bu tarihte çıkan yangın sonucu bina kullanılamaz duruma geldi. Kültür Bakanlığı’nın 2000 yılında başlattığı restorasyon çalışmaları 2006 yılında tamamlanarak, bina Kent Tarihi Müzesi olarak 08. 02. 2007 yılında hizmete açıldı. Safranbolu Kaymakamlığı tarafından işletilen ve özel müze statüsündeki Kent Tarihi Müzesi’nin kuruluş amacı, Safranbolu’nun tarihi, sosyal ve kültürel zenginliğini belgeleyecek ve yaşatacak belgelere, fotoğraflara, eşyalara ve el sanatlarına ev sahipliği yapmaktır. Müzede 402 etnografik eser, 25 yazılı eser, 70 arkeolojik eser, 119 sikke bulunmaktadır.

Safranbolu Kent Tarihi Müzesi, zemin kat, birinci ve ikinci kat olmak üzere üç kattan oluşmaktadır. Esnaf ve Zanaatkarlar Çarşısı olarak adlandırılan zemin katta, Safranbolu’nun geleneksel el sanatları, ticari hayatı ve esnafın zanaatlarını icra etme ortamları fotoğraflarla ve canlandırma tekniğiyle sergilenmektedir. Şifa Eczanesi, Lokumcu, Yemenici, Semerci, Ahşap işçiliği, Demirci, Bakırcı, Kalaycı, safran tanıtım tabelası, safran soğanı ve safran bitkisinin de olduğu Baharatçı ve Esnaf kahvesinin yer aldığı Esnaf ve Zanaatkarlar Çarşısında, ziyaretçilerin kendilerini eski Safranbolu Çarşısı’nda geziyor gibi hissetmeleri amaçlanmaktadır. Zemin katta, ahşap işçiliği eserleri olan kapı, tavan göbeği ve pencere örneğinin yanı sıra eski bir fotoğraf makinesi ve agrandisör de sergilenmektedir.

Birinci kat ana giriş salonunda; sağ tarafta Tarih İçinde Safranbolu ile Kale ve Eski Hükümet Konağı bilgi panoları, sol tarafta Müze Kent Safranbolu ile Safranbolu’da Turizm bilgi panoları, orta kısımda İbn-i Batuta’nın Seyahatnamesinde Safranbolu’ya yönelik izlenimlerine yer verdiği yazısı sergilenmektedir. Sergi salonu ve konferans salonunda bulunduğu birinci katta harita ve kültürel yayınlar da sergilenen diğer eserlerdir.

İkinci katta, Cumhuriyet dönemine ait kıyafetlerin ve eski fotoğraf makinalarının sergilendiği ana giriş salonu, sol tarafta Fotoğraflarla Safranbolu Salonu, sağ tarafta Etnografya Salonu, ana giriş salonunun tam karşısında Hükümet Konağı olarak kullanıldığı dönemlerdeki Makam Odası yer almaktadır. Makam odasının sağında yer alan küçük bir odada Kardeş Ülkelerden Safranbolu Kaymakamlığı’na gelen hediyeler sergilenmektedir.

Fotoğraflarla Safranbolu salonunda, Safranbolu’nun Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet dönemi arasındaki tarihi süreci ve sosyal yaşamı fotoğraflarla anlatılmaktadır. Aynı zamanda bir adet ceylan derisi kaplamalı el yazması Kur’an-ı Kerim, bir adet Binbir Gece Masallarını anlatan Osmanlıca kitap, bir adet Osmanlıca Hendese (Geometri) kitabı, iki adet divitlik ve hokkası, manyetolu telefon, manyetolu telefon santrali ve eski bir telefon sergilenmektedir. Ayrıca, Roma ve Bizans dönemlerine ait sikkeler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait paralar, bir adet kerpiç tuğla, bir adet harman tuğlası, bir adet alaturka kiremit örneği, iki adet çeşme kitabesi, üç adet çeşme musluğu, bir adet oda kilidi ve anahtarı ile bir adet tavan göbeği ve farklı tavan örneklerine ait fotoğraflarda bu salonda sergilenmektedir.

Etnografya salonunda, geleneksel Safranbolu yaşamında kullanılan eşyalar ve kıyafetler sergilenmektedir. Salondaki önemli eserler; çatal uçlu kılıç, süngü, kama, tabanca, çift ağızlı satır, demlik, kapaklı sürahi, havan ve havan eli, semaver, salep kazanı, sini, erzak küpü, lüle, takunya, hamam tası, tütün tabakası, gramofon, radyo, duvar saati, masa saati, bebek yorganı, beşik bağı, gelinlik, gelinlik eteği, bindallı, bindallı kemeri, güğümler, taslar, kulplu büyük maşrapalar, tabaklar, çift kulplu kaplar, bakraçlar, el yıkama kapları, ibrikler, şamdanlar, kömürlü ütüler ve çeyiz sandıkları sergilenmektedir.

2016 yılında Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın desteklediği Kentin Müzesi Tarihin Sesi isimli proje ile Kent Tarihi Müzesi’nde Türkçe, İngilizce ve Fransızca olmak üzere üç dilde hizmet veren elektronik rehber uygulaması hayata geçirilmiştir. Elektronik rehber uygulaması ile ziyaretçiler, müzede yer alan eserlerin yanı sıra Safranbolu’nun tarihi, sosyal yaşam biçimi, gelenek ve görenekleri, korumacılık anlayışı, el sanatları ve lokumu hakkında da bilgi sahibi olmaktadır.

Hükümet Konağı olarak bilinen ve 1976 tarihinde geçirdiği yangına kadar da hükümet konağı olarak kullanılan bina günümüzde Kent Tarihi Müzesi olarak hizmet vermektedir. Girişindeki orijinal kitabesine göre Kastamonu Valisi Enis Paşa (Enîs paşa-yı erhamdir vezîr-i efhamü’s-sânî) ve Safranbolu Kaymakamı Mir Ahmet Bey (Kazânın kâ’immâkamı Mîr Ahmed eyledi gayret) tarafından halkın maddi destekleriyle (Ahâlî masrafın hâhişle kıldı bahş u ihdâ) H.1320-1322/ M.1904/1906 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir. Yangından sonra uzun bir süre âtıl durumda kalan yapı, 2000 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın gerçekleştirdiği eski kale ve çevresi restorasyon çalışmaları kapsamında tamir ve tadil işlemleri yapılarak 2006 yılında yeniden ihya süreci tamamlanmıştır. 8 Şubat 2007 tarihinde bugünkü işlevi kapsamında Kent Tarihi Müzesi olarak hizmete açılmıştır.

Dikdörtgen planlı 22x18 metre ölçülerindeki kâgir yapı toplam üç kattan oluşmaktadır. Yapının dış cephe süslemelerinde akroterler, silmeler, kornişler ve plastırlara yer verilirken sonradan konulduğu anlaşılan kuzey cephede II. Abdülhamid’e ait tuğra ve güney cephede Osmanlı devlet arması dikkat çekmektedir. Zeminde bodrum katı olan binanın ana girişi fevkānî olarak tasarlanmıştır ve doğu-batı yönünde karşılıklı merdivenlerle ulaşılır. Girişin hemen üstünde yukarıda bahsi geçen kitabe mevcuttur. Giriş katında özelde yapının, genelde de Safranbolu’nun tarihine ışık tutan bilgilendirme panoları, kitaplar ve arşiv belgeleri sergilenmektedir. Yine Safranbolu coğrafyasına ait haritalar ve uydu görüntüleri görseller arasında yerini almıştır. Girişin solundaki cam pano üzerinde müzeye eser bağışında bulunan kişi, kurum ve kuruluşların isimlerine yer verilmiştir. Üst kata karşılıklı yerleştirilmiş iki ayrı merdiven düzeniyle çıkılmaktadır. Merdivenlerin hemen orta kısmında kitap formunda kurgulanmış, İbn Battûta’ya ait seyahatnameden Safranbolu’ya ait kısım Arapça ve Türkçe olarak yazılmıştır. Üst katta ise şehir kültürüne ışık tutan pek çok farklı eser ve bilgilendirme panoları ziyaretçilerin dikkatine sunulmuştur. Orta sofa bölümünde Safranbolu’ya özgü kıyafetler sunulurken yanlardaki birbirleriyle bağlantılı odalarda mutfak araç ve gereçleri, silahlar, antik döneme ait saklama kapları ve gözyaşı şişeleri, çeyiz sandıkları ve malzemeleri, aydınlatmada kullanılan lambalar, dönem saatleri, gramofon, radyo ve plak örnekleri, Roma ve Türk dönemi sikkeler, ok uçları, ev yapımında kullanılan kerpiç tuğla ve yapı malzemeleri, tarihi yapılardan ele geçirilmiş kitabe örnekleri sergilenmektedir. Safranbolu ile özdeş hale gelmiş Türk ev mimarisi hakkında da ayrıca fotoğraflar ve bilgilendirme panoları yerleştirilmiştir. Güneye bakan cephedeki oda ise hükümet konağı olarak kullanıldığı dönemlere atıf yapmak maksatlı kaymakam makamı olarak düzenlenmiştir. Bodrum kat ise Safranbolu şehir kültürü içerisinde faaliyet göstermiş olan lokumcu, baharatçı, yemenici, demirci, bakırcı gibi esnaf sınıfına mensup kişi ve işleri tanıtma maksatlı yapılandırılmıştır. Kaymakamlar evi ya da kent müzesinden alınan biletle her iki yapıyı da gezmek mümkündür. Pazartesi günleri hariç saat 09.00’ da kapılarını ziyaretçilerine açan müze kış döneminde 17.00’e, yaz döneminde ise 18.30’a kadar ziyaretçi kabul etmektedir.