Romanya Mutfağı

Gastronomi Dünya Mutfağı

Romanya’nın bölgeleri; Transilvania, Moldova, Dobrogea, Muntenia, Oltenia, Banat, Crisana, Maramureş, Bucovina’dır. Romanya’nın iklimi çoğunlukla soğuktur, ülkenin güneyinde ılıman iklimi ve güneydoğuda kuru iklimi vardır. Kışlar genellikle soğuk ve bulutlu, yazlar sıcak ve sık yağışlı geçer. Başlıca tarım ürünleri; mısır, buğday, çavdar, arpa, sebze, ayçiçeği, patates, şeker pancarı, soya fasulyesi ve meyve içermektedir.

Romanyalıların ticaret yaptığı Yunanlılar, ülkeye adını veren Romalılar, Güney Transilvanya’ya yerleşen Saksonlar, yüzyıllardır Romanya’ya hâkim olan Türkler, Slav ve Macar komşuları Romanya mutfağını etkiledi. Roma döneminden kalan ve hala ülkede yapılan plăcintă adı verilen basit bir turtaları bulunmaktadır. Diğer bir örnek de, Türkler’den kalan köfte (mititei- kızarmış köfteler veya köfte çorbası), Yunanlılardan musaca, Bulgarlardan zacusca gibi çok çeşitli sebze yemekleri ve Avusturyalılardan kalan snitel yemekleri bulunmaktadır. Romanya mutfak alışkanlıklarına göre ana öğünler; kahvaltı, öğle ve akşam yemekleri olarak sayılabilir.

Kuzey kısmı ile Moldovya mutfağında en çok kullanılan ürünlerin başında ekşi krema gelmektedir. Poale-n brau isimli tatlı peynir ile doldurulmuş küçük turtaları bulunmaktadır. Ekşi krema bazı sosların, keklerin temel birleşeni ve bazı yemeklerin son tadını ve görünümünü tamamlayan bir malzeme olarak kullanılmaktadır. Moldovya’da yapılan Tochitura yemeği Romanya’da yapılan yemeklerden farklıdır. Yemekte domuz karaciğeri ve ince doğranmış böbrek kullanılır, domuz yağı parçaları ile karıştırılır ve kızartılır. Bu karışım kızartıldığında, tencereye bir kadeh şarap, biber ve sarımsak eklenir ve hepsi birkaç dakika pişirilir. Hazırlanan bu yemek Polenta kalın veya ince şekilde çekilmiş sarı veya beyaz mısır unundan yapılan bir yemek malzemesi ile servis edilir.

Dobrogea bölgesine özgü lezzetli ve besleyici bir işkembe çorbaları bulunmaktadır. Soğan ve yağ ile pişirilen bir çeşit sazan yemekleri bulunmaktadır. Kuzu yemekleri ve basit bir şekilde hazırlanan ve sarımsak ile pişirilen çeşitli balık yemekleri bulunmaktadır. Bölge mutfağında Türk etkisi, baklava ve sarailie denilen cevizli ve şuruplu tatlıları ve güçlü bir lezzete sahip Türk kahvesinde görülür.

Muntenia bölgesinin mutfağı Fransız gastronomisinden etkilenmektedir. Muntenia’nın bazı özel yemekleri şunlardır: Kuru erikli veya erikli et güveç, balkabaklı tart (özellikle kış aylarında), zeytinli ördek ve kaz jölesi veya domuz jölesidir. Özellikle, domuz jölesi Noel’de servis edilen popüler bir meze çeşididir.

Oltenian mutfağında sıklıkla kullanılan ürünler, yaban turbu, karabiber ve kırmızı biberdir. Bölgenin sosisi ünlüdür. Sosis yapımında eşit miktarda ince kıyılmış sığır eti, domuz eti, sarımsak, biber ve tuz, macun kıvamına getirilir ve kuzu bağırsakları doldurulduktan sonra sosisler tütsülenir.

Maramureș, tarımsal özelliği olan bir bölgedir. Bölgedeki çoğu köyde aileler kendi topraklarına, çiftlik evine, çiftlik hayvanlarına ve bahçeye sahiptirler. Genellikle bu bölgede aileler beslenme ihtiyacını kendi ürettikleri ürünlerle ve komşuların yetiştirdikleri ürünlerden sağlamaktadırlar.

Transilvanya mutfağında yerini bulan Macar yemekleri: Gulyás, Paprikás, Vargabéles, Szilvásgombóc, Szabógallér-leves, Tojásleves veya Kurtoskalacs’tır. Bu bölgede en favori et çeşidi domuz etidir. Bazı özel yemekler; Cabbage a la Cluj, füme etli fasulye çorbası ve lahana sarmasıdır (Sarmale).

Banat mutfağının lezzetli, yağlı ve besleyici yemekleri bulunmaktadır. Ciarba limonlu, kremalı ve tarhunla lezzetlendirilmiş bir yemek çeşididir. Bölgede çorbaların yapımında ev tipi noodles kullanılır. Ev yapımı noodles makarnalar atıştırmalarda, yemeklerde ve tatlılarda kullanılmaktadır.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

http://www.fao.org/3/y2722e/y2722e10.htm, Romania, (Erişim tarihi: 12.03.2020); Salanţă, L. C., Păucean, A., Tofană, M., Man, S. ve Pop, C. (2015). Romanian Cuisine: Culinary Habits and Local Produce, Journal of Agroalimentary Processes and Technologies, 21(2): 186-191.